Regressus ad infinitum

Regressus ad infinitum (łac. cofanie się w nieskończoność, regres w nieskończoność[1]) – nieskończony łańcuch wiodących wstecz kroków myślowych związanych z definiowaniem, uzasadnianiem lub rozumowaniem[2]. Klasycznym przykładem regressus ad infinitum jest wyjaśnianie znaczenia pojęć. Aby wyjaśnić znaczenie pojęcia dom, można je opisać innymi pojęciami, lecz i te pojęcia należy wyjaśnić, a dokonuje się tego za pomocą innych pojęć, które znów należy wyjaśnić i tak w nieskończoność. Oznaczałoby to, że nigdy nie da się efektywnie żadnego pojęcia zdefiniować. Dlatego też zakłada się, że kresem procesu jest zdefiniowanie pojęcia dom poprzez definicję ostensywną (deiktyczną), a więc poprzez wskazanie: "To oto jest dom".

Koncepcje i argumenty, których konsekwencją jest wystąpienie regresu w nieskończoność, traktuje się zazwyczaj jako błędne. Znanym przykładem argumentu z regresu jest zarzut Arystotelesa przeciwko platońskiej teorii idei („trzeci człowiek”)[3].

Przypisy edytuj

  1. regressus ad infinitum, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-04-02].
  2. Krzysztof Szymanek: Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 281-282.
  3. Adam Grobler: Blokowanie regresu w nieskończoność (1). [dostęp 2014-04-04].

Linki zewnętrzne edytuj