Reliktowiec leśny
Reliktowiec leśny[3] (Moho apicalis) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny reliktowców (Mohoidae). Występował endemicznie na hawajskiej wyspie Oʻahu. Ostatni raz odnotowany w 1837. Uznany za wymarły.
| Moho apicalis[1] | |
| Gould, 1861 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
reliktowiec leśny |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
Taksonomia edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał John Gould na podstawie dwóch okazów: samca i samicy; opis ukazał się w 1861 na łamach Proceedings of the Zoological Society of London. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Moho apicalis[4]. Obecnie (2021) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny podtrzymuje tę nazwę[5]. Znany jest z około 7 okazów muzealnych, z czego trzy ostatnie pozyskał Deppe w 1837 (jeden być może w 1840[6]) na wzgórzach za Honolulu[7]. Pierwsze okazy pozyskał w 1825 Andrew Bloxam, przyrodnik biorący udział w podróży HMS Blonde. Przechowywane są w muzeach w Berlinie, Cambridge (Massachusetts), Nowym Jorku, Paryżu, Tring i Wiedniu. Szczątki subfosylne znajdują się w zbiorach w Waszyngtonie[6].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosiła 30–36 cm. Większość upierzenia miała barwę smoliście czarną. Sterówki były brązowe, te zewnętrzne wyróżniały się białymi końcówkami. Środkowa para sterówek nie miała białych końcówek; były one węższe i ostro zakończone. Boki ciała i pokrywy podogonowe żółte. Pokrywy podskrzydłowe czarne. Samice były upierzone podobnie jak samce, jednak cechowały się krótszymi sterówkami[6].
Zasięg występowania edytuj
Ekologia i zachowanie edytuj
Prawie nic nie wiadomo o życiu reliktowców leśnych. Bloxam obserwował jedynie ptaki trzymane w niewoli, które dostarczyli mu rdzenni mieszkańcy. Wiadomo, że reliktowce te żywiły się nektarem, łapały również owady, jeśli te dostały się na teren ich klatki[6].
Status edytuj
IUCN uznaje reliktowca leśnego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[7]. Już Bloxam w 1825 określił te ptaki jako rzadkie; rdzenni mieszkańcy żądali wysokich opłat za dostarczenie nielicznych okazów, które miały wyskubane pióra. Możliwe, że reliktowce leśne wymarły z podobnych przyczyn, co reliktowce małe (Moho braccatus) – nadmiernego odłowu dla ozdobnych, żółtych piór[6]. Do wymarcia mogły się też przyczynić utrata siedlisk i choroby roznoszone przez zawleczone na wyspę komary[2]. Ostatnie okazy miały zostać pozyskane w 1837 przez Deppego, jednak jeden z nich opatrzony jest datą 7 września 1840[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Moho apicalis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Moho apicalis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Mohoidae Fleischer, James & Olson, 2008 - reliktowce - O-os and kioea (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-29].
- ↑ John Gould. Description of a New Species of the Genus Moho, of Lesson. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 28, s. 381, 1860.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-29]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 238–249. ISBN 978-1-4081-5861-6. OCLC 778339723. (ang.).
- ↑ a b c Oahu Oo Moho apicalis. BirdLife International. [dostęp 2017-02-13].