Rezerwat przyrody Źródło Królewskie

Rezerwat przyrody Źródło Królewskieleśny, częściowy rezerwat przyrody położony na terenie gminy Pionki[1], w Puszczy Kozienickiej, w granicach Kozienickiego Parku Krajobrazowego[2]. Został utworzony w 2000 roku[1]. Obejmuje zespół źródeł przy rzece Zagożdżonce. Teren, na którym znajdują się źródła, to częściowo rozlewiska tej rzeki.

Źródło Królewskie
Ilustracja
Rozlewisko Zagożdżonki
rezerwat leśny
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Mezoregion

Równina Kozienicka

Data utworzenia

2000-06-26

Akt prawny

rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego nr 103 z dn. 2000-06-26

Powierzchnia

29,67 ha

Powierzchnia otuliny

19,171 ha

Ochrona

czynna

Położenie na mapie gminy wiejskiej Pionki
Mapa konturowa gminy wiejskiej Pionki, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Źródło Królewskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Źródło Królewskie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Źródło Królewskie”
Położenie na mapie powiatu radomskiego
Mapa konturowa powiatu radomskiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Źródło Królewskie”
Ziemia51°31′30″N 21°31′40″E/51,525000 21,527778

Rezerwat zajmuje powierzchnię 29,67 ha, natomiast jego otulina liczy 19,171 ha[1]. Został utworzony w celu ochrony:

Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[4].

Walory przyrodnicze edytuj

W rezerwacie odnotowano występowanie ogółem 201 gatunków roślin z 65 rodzin. Z gatunków objętych ochroną ścisłą występują tu m.in.: wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, skrzyp olbrzymi, widłak jałowcowaty, lilia złotogłów. Wśród gatunków objętych ochroną częściową w rezerwacie rosną: kruszyna pospolita, kopytnik pospolity, marzanka wonna, konwalia majowa, kalina koralowa[3].

W okolicach rezerwatu można zaobserwować działalność bobrów.

Historia edytuj

Według legendy król Władysław Jagiełło zaspokajał swoje pragnienie przy tych źródłach – stąd nazwa rezerwatu. Jeszcze do niedawna przy głównym źródle widoczne było omurowanie z kamienia, które ponoć przetrwało z tamtych czasów. Obecnie zostało zastąpione współczesnym murkiem z piaskowca.

Turystyka edytuj

Trzy źródła zgromadzone są razem (jedno z nich w miejscu, gdzie kiedyś było stare omurowanie). Znajdują się blisko nasypu kolejki wąskotorowej. Czwarte znajduje się po przeciwnej stronie rzeki (informuje o nim tabliczka, droga do pozostałych jest obecnie nieoznakowana).

W kompleksie źródeł zbudowano drewniane pomosty:

  • nad czterema większymi źródłami
  • przy rozlewiskach Zagożdżonki, z widokiem na bieg rzeki oraz roślinność bagienną
  • największy – widokowy, skierowany ku rozlewiskom rzeki.

Dzięki pomostom rezerwat został przystosowany do ruchu turystycznego, ale zmieniły one naturalne otoczenie starych, leśnych źródełek.

Z rzeką krzyżuje się stary nasyp kolejki wąskotorowej. Częścią atrakcji turystycznej przy Królewskich Źródłach jest stary most kolejowy.

Na terenie rezerwatu znajduje się wiele tablic informacyjnych dla odwiedzających turystów. Zawierają one m.in. opisy roślinności czy kolejki wąskotorowej. Umieszczono tu również drewniane ławeczki ze stolikami.

Niedaleko, na zachód od rezerwatu, znajduje się polana, na której znajdowała się leśniczówka – budynek spłonął 23 sierpnia 2011 r. Niegdyś polana była prawdopodobnie składnicą drewna, ponieważ krzyżuje się na niej wiele nasypów kolejki. Obecnie jest tam kilka drewnianych ławek i stołów (część z nich zadaszona) oraz miejsca przystosowane do palenia ognisk. Przy polanie znajduje się mały parking (dojazd od trasy 737 Radom – Kozienice).

Przez rezerwat przechodzą dwa piesze szlaki turystyczne: czarny MZ-5208s Żytkowice PKP - rezerwat "Zagożdżon"[5] i niebieski MZ/LU-151n Mniszew - Janowiec n. Wisłą[6].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Rezerwat przyrody Źródło Królewskie. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-01-31].
  2. Rezerwat przyrody „Źródło Królewskie”. [w:] Kozienicki Park Krajobrazowy [on-line]. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2019-01-31].
  3. a b Program ochrony środowiska dla gminy Pionki na lata 2004 – 2011. 2004. s. 27. [dostęp 2019-01-31].
  4. Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 27 grudnia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Źródło Królewskie. [w:] Dz. Urz. Województwa Mazowieckiego poz. 77 [on-line]. 2019-01-03. [dostęp 2019-01-31].
  5. MZ-5208s: Żytkowice PKP - rez. "Zagożdżon" [online], radom.pttk.pl [dostęp 2019-04-22].
  6. MZ/LU-151n: Mniszew PKS - Janowiec nad Wisłą [online], radom.pttk.pl [dostęp 2019-04-22].

Linki zewnętrzne edytuj