Rezerwat przyrody Dolina Racławki
Rezerwat przyrody Dolina Racławki – krajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni 473,92 ha[1][2], znajdujący się w Dolinie Racławki, nad rzeką Racławka w powiecie krakowskim. W całości położony na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie oraz w obszarze Natura 2000 PLH120005 Dolinki Jurajskie[3]. Utworzony został w 1962 r. na powierzchni 62,29 ha[4], a po powiększeniu w roku 1990[5] stał się największym rezerwatem w województwie małopolskim. Obejmuje dno doliny oraz przyległe partie zboczy na odcinku ponad 3 km, między skrajem wsi Paczółtowice a Dubiem (gdzie wpływa potok Szklarka z pobliskiej Doliny Szklarki tworząc odtąd rzekę Rudawka).
 Skały wznoszące się ponad lasem | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1962 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
473,92 ha |
| Ochrona |
częściowa |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
 50°10′18″N 19°40′54″E/50,171667 19,681667
| |
Zbocza doliny są bardzo strome, miejscami skaliste (niżej karboński wapień węglowy, wyżej wapień górnojurajski oraz wapień dewoński). Całą dolinę pokrywa las bukowy (trzy typy buczyn: karpacka, ciepłolubna i kwaśna) oraz lasy grądowe (grab z innymi domieszkami), a także łęgi olszowe. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie 27 gatunków roślin chronionych, m.in.: buławnik mieczolistny, kruszczyk szerokolistny, pokrzyk wilcza jagoda, widłak goździsty, żłobik koralowy, śnieżyczka przebiśnieg, orlik pospolity. Rośnie tutaj najpiękniejszy spośród „polskich” storczykowatych – obuwik pospolity. Znajdują się tu pomniki przyrody (3 buki, lipa). Dość obfity potok Racławka płynie bystro, tworzy jary, baseniki i niewielkie wodospady lub bystrza. Przy wylocie wąwozu Stradlina zasila go wydajne Źródło Bażana[6].
Największe wyodrębnione skały to: Opalona, Skałka z Nyżą. Łom Hrabski i grupa Skał nad Boiskiem. Grupa skał znajduje się również w Wąwozie Żarskim[7]. Wapienne podłoże powoduje, że w rezerwacie występuje wiele jaskiń i schronisk. M.in. są to: Jaskinia Racławicka, Jaskinia Beczkowa, Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Jaskinia bez Nazwy, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe[8].
U wylotu doliny, na jej zachodnich zboczach w wąwozie Zbrza znajduje się Kopalnia Odkrywkowa Dolomitu Dubie[9].
Turystyka
edytujBazy wypadowe z następujących miejscowości: Krzeszowice, Rudawa, Dubie, Dębnik, Paczółtowice, Żary, Szklary. Przy drodze prowadzącej środkiem rezerwatu znajduje się nieduży parking.
Punktem startowym do zwiedzania Doliny Racławki od strony Dubia jest parking i plac zabaw przy Skałach nad Boiskiem, oraz położony wyżej leśny parking z miejscem biwakowym. Prowadzą stąd trzy ścieżki dydaktyczne; jedna ogólnoprzyrodnicza i dwie geologiczne, oraz dalekobieżne szlaki turystyki pieszej i rowerowej. Ścieżki te są częściowo dostępne dla niepełnosprawnych turystów[7].
Szlak Dolinek Jurajskich
Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
niebieska, ogólnoprzyrodnicza ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu dnem Doliny Racławki, obok Opalonej, Skałki z Nyżą, Źródła Bażana, przez wąwóz Stradlina i Komarówkę do dna doliny. 13 przystanków edukacyjnych
czerwona, geologiczna ścieżka dydaktyczna. Od parkingu w Dubiu obok kamieniołomu w Dubiu, dnem wąwozu Zbrza, obok kamieniołomu Dębniki i Łomu Hrabskiego do dna doliny. 5 przystanków.
żółta, geologiczna ścieżka dydaktyczna w postaci zamkniętej pętli. Od parkingu w Dubiu Wąwozem Żarskim do Doliny Szklarki i z powrotem (inną trasą). 8 przystanków.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa małopolskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ Rezerwat przyrody Dolina Racławki. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-03-19].
- ↑ Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
- ↑ Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 28 lipca 1962 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (M.P. z 1962 r. nr 81, poz. 380)
- ↑ Zarządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 czerwca 1990 r. w sprawie uznania za rezerwaty przyrody (M.P. z 1990 r. nr 31, poz. 248)
- ↑ Julian Zinkow, Krzeszowice i okolice, Warszawa-Kraków, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988, ISBN 83-7005-100-6
- ↑ a b Na podstrawie tablic poglądowych zamontowanych w rezerwacie
- ↑ Jaskinie Polski, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-20].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-21].
Linki zewnętrzne
edytuj- Dolina Racławki - ciekawostki, opis i fotorelacja ze spaceru doliną