Rezerwat przyrody Františkov

rezerwat przyrody

Rezerwat przyrody Františkov (cz. Přírodní rezervace Františkov) – rezerwat przyrody, znajdujący się w paśmie górskim Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník), w północno-wschodnich Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Morawach, w pobliżu miejscowości Branná, w powiecie Šumperk (cz. Okres Šumperk), położony na stoku szczytu Kutiště, graniczącego ze stokiem sąsiedniej góry Štolný hřbet[1].

Rezerwat przyrody Františkov
Přírodní rezervace Františkov
kod: 2496
rezerwat leśny
Państwo

 Czechy

Położenie

Jindřichov

Mezoregion

Wysoki Jesionik
(cz. Hrubý Jeseník)

Data utworzenia

11 czerwca 1954

Akt prawny

PR Františkov (výpis z rezervační knihy)

Powierzchnia

10,50 ha

Powierzchnia otuliny

10,80 ha

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Rezerwat przyrody Františkov”
Ziemia50°08′35″N 17°02′55″E/50,143056 17,048611

Charakterystyka edytuj

Rezerwat znajduje się w obrębie wydzielonego obszaru objętego ochroną o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (cz. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt, położony w części (mikroregionie) Wysokiego Jesionika o nazwie Masyw Keprníka (cz. Keprnická hornatina)[1]. Rezerwat przyrody Františkov[2] położony jest na wysokościach (708–886) m n.p.m.[3] stoku szczytu Kutiště i ma powierzchnię 10,50 ha (wraz z dodatkową powierzchnią otulającej strefy ochronnej (buforowej) nawet 20,88 ha)[4]. Jest położony w odległości około 3 km na północny zachód od szczytu góry Černá stráň i około 3 km na południowy wschód od miejscowości Branná[1]. Rezerwat został utworzony 11 czerwca 1954 roku przez Ministerstwo kultury rządu Czechosłowacji na wniosek prof. Aloisa Zlatníka (pracującego na Uniwersytecie Mendla w Brnie)[5] w celu ochrony pierwotnego lasu mieszanego[a] bukowo-świerkowego[6][7]. Występują tu zróżnicowane formy krajobrazu jak: kaniony, głębokie doliny i strome stoki[6], mające miejscowo nachylenia dochodzące do 30°, a opadające do płynącego u podnóża rezerwatu potoku Hučava[8][7]. W 1980 roku na skutek silnych wiatrów został znacznie naruszony ekosystem rezerwatu, który został szybko odbudowany[6]. Przez rezerwat nie poprowadzono żadnego szlaku turystycznego ani żadnej ścieżki dydaktycznej[1]. Przechodzi przez jego obszar jedynie nieoznakowana ścieżka biegnąca od osady Františkov, doliną potoku Hučava[7], skąd należy skręcić w prawo do rezerwatu, ale z uwagi na ochronę cennego ekosystemu, głębsze penetrowanie obszaru rezerwatu nie jest zalecane.

Flora edytuj

Z większych roślin w rezerwacie występują tu m.in.: buk zwyczajny (łac. Fagus silvatica), świerk pospolity (Picea abies), brzoza brodawkowata (Betula pendula) oraz jodła pospolita (Abies alba)[9], z mniejszych m.in. widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum), widłak goździsty (Lycopodium clavatum), wroniec widlasty (Huperzia selago), podrzeń żebrowiec (Blechnum spicant), żywiec dziewięciolistny (Dentaria enneaphyllos), turzyca żółta (Carex flava) czy przetacznik górski (Veronica montana). W rezerwacie stwierdzono również występowanie m.in. grzybów: płomienniczka trocinowego (Flammulaster limulatus) czy strzępiaka owłosionego (Inocybe calamistrata)[10].

Fauna edytuj

W rezerwacie gniazduje wiele gatunków zwierząt, m.in. ptaki: siniak (Columba oenas) czy dzięcioł duży (Dendrocopos major)[6]. Z większych zwierząt występują tu m.in. jeleń szlachetny (Cervus elaphus) i sarna (Capreolus)[3].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d Rezerwat przyrody Františkov (mapa turystyczna) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-13].
  2. Přírodní rezervace Františkov. (Fotogaleria) [online], chranene-uzemi.sije.cz [zarchiwizowane z adresu 2023-03-09] (cz.).
  3. a b Přírodní rezervace Františkov, [w:] Agentura ochrany přírody a krajiny České republiky [online], old.ochranaprirody.cz [zarchiwizowane z adresu 2023-03-18] (cz.).
  4. Plán péče o přírodní rezervaci Františkov na období 2015–2023 ↓, s. 2.
  5. Plán péče o přírodní rezervaci Františkov na období 2015–2023 ↓, s. 2, 6.
  6. a b c d Františkov – Přírodní rezervace [online], turistika.cz [dostęp 2017-05-13] (cz.).
  7. a b c Rezerwat przyrody Františkov (mapa lotnicza) 1:12 000 [online], pl.mapy.cz [dostęp 2017-05-13].
  8. Potok Hučava [online], turistika.cz [dostęp 2017-05-13] (cz.).
  9. Plán péče o přírodní rezervaci Františkov na období 2015–2023 ↓, s. 8.
  10. Plán péče o přírodní rezervaci Františkov na období 2015–2023 ↓, s. 4–5.

Bibliografia edytuj