Rezerwat przyrody Lipowska
Rezerwat przyrody Lipowska – leśny[1] rezerwat przyrody w masywie górskim Lipowskiego Wierchu i Rysianki w Beskidzie Żywieckim w Polsce. Powołany przez wojewodę śląskiego w czerwcu w 2008 r. jako 64. rezerwat przyrody na terenie województwa śląskiego oraz 11. położony na terenie Beskidu Żywieckiego[2]. Obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[1].
| rezerwat leśny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
2008 |
| Akt prawny |
Rozporządzenie Nr 26/08 Wojewody Śląskiego z dnia 9 czerwca 2008 r.[1] |
| Powierzchnia |
62,60 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 49°32′00″N 19°13′24″E/49,533333 19,223333
| |
Położenie edytuj
Rezerwat obejmuje szczytowe spłaszczenie oraz północno-zachodnie i południowo-wschodnie stoki masywu Lipowskiego Wierchu (1324 m n.p.m.) – Rysianki (1332 m n.p.m.). Całość terenu rezerwatu leży w granicach Żywieckiego Parku Krajobrazowego, na terenie zarządzanym przez Lasy Państwowe. Powierzchnia rezerwatu wynosi 62,6 ha, z czego 35,12 ha na terenie Nadleśnictwa Węgierska Górka (leśnictwo Boracza), pozostała część na terenie Nadleśnictwa Ujsoły (leśnictwo Złatna).
Charakterystyka edytuj
Masyw Lipowskiego Wierchu i Rysianki budują skały fliszu karpackiego. Wyraźnie uławicowane, w obrębie obszernego spłaszczenia wierzchowinowego tworzą teren o utrudnionym odpływie wód lub wprost mniejsze obniżenia bezodpływowe. Na terenach takich, stosunkowo rzadko spotykanych w górach, ubogich w składniki odżywcze, o kwaśnym odczynie gleby, powstają z czasem torfowiska wysokie, zwane mszarami lub rojstami. Takie też torfowiska, z pojawiającymi się wśród nich niewielkimi oczkami wodnymi, spotkamy w rezerwacie. Drzewostan w ich otoczeniu tworzy prawie wyłącznie charakterystyczny dla pierwotnej puszczy karpackiej ekotyp świerka pospolitego, rosnący w niewielkim zwarciu i zwykle ugałęziony do samej ziemi. Jego wysokość nie przekracza tu zwykle 25 m. Z rzadka towarzyszy mu jarzębina. Warstwa krzewów jest tu bardzo słabo rozwinięta, tworzy ją wyłącznie podrost występujących tu drzew. W runie leśnym dominują borówka czarna i trzcinnik owłosiony, bogata warstwa mszysta osiąga 60-90% pokrycia.
Spośród roślin zielnych w szacie rezerwatu spotkamy zarówno gatunki alpejskie, takie jak ciemiężyca zielona, goryczka trojeściowa czy liczydło górskie, jak i szereg gatunków typowo bagiennych. Z tych drugich, obok kilku gatunków mchów i dwóch gatunków widłaków (jałowcowaty i wroniec) rosną tu takie gatunki jak borówka bagienna, modrzewnica zwyczajna czy żurawina błotna.
Fauna rezerwatu nie odbiega od tej, żyjącej w szczytowych partiach okolicznych masywów Beskidu Żywieckiego. Zachodzą tu m.in. wszystkie duże drapieżniki tych gór: niedźwiedź, wilk i ryś. Godne zaznaczenia jest występowanie tu naszego największego kuraka – głuszca (częściowo również dzięki udanej reintrodukcji w ostatnich latach).
Cel powołania rezerwatu edytuj
Celem powołania rezerwatu było zachowanie stanowiącego osobliwość Beskidu Żywieckiego systemu wierzchowinowych torfowisk wysokich oraz występujących w ich otoczeniu sudeckiej świerczyny górnoreglowej Calamagrostio villosae-Piceetum oraz górnoreglowego boru świerkowego Plagiothecio – Piceetum tatricum.
Zagrożenia edytuj
Tereny rezerwatu narażone są na silną antropopresję. Głównym zagrożeniem, wielokrotnie większym niż wydeptywanie przez turystów poruszających się poza szlakami turystycznymi, jest rozjeżdżanie tego obszaru przez amatorów quadów i motocykli crossowych[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Rezerwat przyrody Lipowska. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-15].
- ↑ W Beskidzie Żywieckim utworzono rezerwat "Lipowska". [w:] Nauka w Polsce [on-line]. Polska Agencja Prasowa, 2008-06-19. [dostęp 2017-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-06)].
- ↑ Miało to miejsce m.in. na początku sierpnia 2013 r. [1]
Bibliografia edytuj
- Bajgier-Kowalska Małgorzata, Łajczak Adam i in.: Przyroda Żywieckiego Parku Krajobrazowego, wyd. COLGRAFF-PRESS, Poznań 1998, ISBN 83-86258-24-1;
- Blarowski Andrzej, Gajczak Jerzy, Łajczak Adam i in.: Przyroda województwa bielskiego. Stan poznania, zagrożenia i ochrona, wyd. COLGRAF-PRESS, Poznań 1997, ISBN 83-86258-15-2;
- Mędrzak Katarzyna i Wojciech: Rezerwat Lipowska, w: „Przyroda polska” nr 10 (941), październik 2016, s. 24–25;
- O rezerwacie na stronie Nadleśnictwa Węgierska Górka