Richard Attenborough

brytyjski reżyser

Richard Samuel Attenborough (ur. 29 sierpnia 1923 w Cambridge, zm. 24 sierpnia 2014[1] w Londynie) – angielski aktor, reżyser i producent filmowy, laureat Nagrody Akademii Filmowej (Oscara), ambasador dobrej woli UNICEF[2]; brat Davida.

Richard Attenborough
Ilustracja
Richard Attenborough (2007)
Prawdziwe imię i nazwisko

Richard Samuel Attenborough

Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1923
Cambridge

Data i miejsce śmierci

24 sierpnia 2014
Londyn

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy

Lata aktywności

1942–2007

Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Order Padma Bhushan (Indie)
Strona internetowa

Życiorys edytuj

Aktorską karierę w filmie rozpoczął w 1942. W czasie II wojny światowej służył w RAF, do kina wrócił tuż po jej zakończeniu. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt ról filmowych, w tym wiele wybitnych. Grał m.in. w Wielkiej ucieczce (1963), Parku Jurajskim (1993), Cudzie w Nowym Jorku (1994) i Hamlecie (1996). Pod koniec lat 50. wspólnie z pisarzem Bryanem Forbesem założył zespół producencki Beaver Films.

Jego reżyserskim debiutem był musical Oh! Co za urocza wojenka. Mimo że wyreżyserował m.in. wojenne widowisko O jeden most za daleko i polityczny dramat Krzyk wolności, uważany jest za specjalistę od filmów biograficznych. W Młodym Winstonie ukazał wczesne lata przyszłego premiera Wielkiej Brytanii, Winstona Churchilla.

W 1982 nakręcił biografię indyjskiego przywódcy duchowego, Mahatmy Gandhiego. Monumentalny, ponadtrzygodzinny dramat zdobył 8 Oscarów, Attenborough odebrał statuetkę dla najlepszego reżysera oraz – jako producent – najlepszego filmu. 10 lat później powstał Chaplin, z wybitną kreacją Roberta Downeya w roli tytułowej. W 1999 Brytyjczyk wyreżyserował film o kanadyjskim pisarzu Archibaldzie Belaneyu, znanym pod indiańskim imieniem Szara Sowa.

W 1983 został odznaczony Orderem Padma Bhushan.

Był dożywotnim honorowym prezydentem angielskiego klubu piłkarskiego Chelsea F.C.[3].

W tsunami na Oceanie Indyjskim w 2004 zginęła jego córka Jane i 14-letnia wnuczka, Lucy Holland[4].

Reżyseria edytuj

Nagrody i nominacje edytuj

Rok Nagroda Kategoria Za Wynik
1983 Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy film Gandhi Wygrana[5]
1983 Nagroda Akademii Filmowej Najlepsza reżyseria Gandhi Wygrana[5]
1988 Złoty Glob Najlepszy reżyser Krzyk wolności Nominacja[6]
1986 Złoty Glob Najlepszy reżyser Chór Nominacja[6]
1983 Złoty Glob Najlepszy reżyser Gandhi Wygrana[6]
1983 Złoty Glob Najlepszy film nieanglojęzyczny Gandhi Wygrana[6]
1973 Złoty Glob Najlepszy zagraniczny film anglojęzyczny Młody Winston Wygrana[6]
1970 Złoty Glob Najlepszy zagraniczny film anglojęzyczny Och! Co za urocza wojenka Wygrana[6]
1968 Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy Doktor Dolittle Wygrana[6]
1967 Złoty Glob Najlepszy aktor drugoplanowy Ziarnka piasku Wygrana[6]
1995 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Nagroda specjalna Wygrana[7]
1994 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Nagroda im. Alexandra Kordy dla najwybitniejszego brytyjskiego filmu roku Cienista dolina Wygrana[7]
1994 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy film Cienista dolina Nominacja[7]
1994 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Nagroda im. Davida Leana za najlepszą reżyserię Cienista dolina Nominacja[7]
1994 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Nagroda specjalna Wygrana[7]
1988 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy film Krzyk wolności Nominacja[7]
1988 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Największe osiągnięcie w reżyserii Krzyk wolności Nominacja[7]
1983 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy film Gandhi Wygrana[7]
1983 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepsza reżyseria Gandhi Wygrana[7]
1983 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej BAFTA Fellowship Wygrana[7]
1978 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepsza reżyseria O jeden most za daleko Nominacja[7]
1970 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepsza reżyseria Och! Co za urocza wojenka Nominacja[7]
1965 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy brytyjski aktor Guns at Batasi, Seans w deszczowe popołudnie Wygrana[7]
1963 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy brytyjski aktor Obrońca z urzędu Nominacja[7]
1961 Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej Najlepszy brytyjski aktor Zmowa milczenia Nominacja[7]

Przypisy edytuj

  1. Actor Richard Attenborough dies at 90. BBC News, 2014-08-24. [dostęp 2014-08-24]. (ang.).
  2. UNICEF: Lord Richard Attenborough. www.unicef.org. [dostęp 2012-11-13]. (ang.).
  3. Lord Attenborough 1923-2014. chelseafc.com, 2014-08-25. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).
  4. Matt Born: Triple tragedy hits Attenborough family. telegraph.co.uk, 2004-12-29. [dostęp 2014-08-27]. (ang.).
  5. a b Browser Unsupported – Academy Awards Search | Academy of Motion Picture Arts & Sciences [online], awardsdatabase.oscars.org [dostęp 2018-12-03].
  6. a b c d e f g h Richard Attenborough [online], www.goldenglobes.com [dostęp 2018-12-03] (ang.).
  7. a b c d e f g h i j k l m n o BAFTA Awards Search | BAFTA Awards [online], awards.bafta.org [dostęp 2018-12-03] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj