Rośliniarki
Rośliniarki (Symphyta) – podrząd owadów z rzędu błonkoskrzydłych.
| Symphyta | |
| Gerstäcker, 1867 | |
 Tenthredo mesomela z rodziny pilarzowatych | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Podrząd |
rośliniarki |
Na świecie stwierdzono ponad 8850 gatunków zaliczanych do rośliniarek, zgrupowanych w ponad 800 rodzajów[1]. Jest to najstarsza ewolucyjnie gałąź błonkówek[2].
Opis edytuj
Owady dorosłe wyróżniają się od innych błonkówek odwłokiem połączonym sztywno i szeroko (bez przewężenia) z tułowiem, piłkowanym pokładełkiem samic oraz bardziej kompletnym użyłkowaniem skrzydeł[3].
Larwy rośliniarek przypominają gąsienice motyli, różniąc się jednak od nich m.in.: wyraźnie członowanymi obiema parami głaszczków, tylko jedną parą przyoczek bocznych oraz obecnością co najmniej 6 par posuwek na odwłoku (u form minujących posuwki mogą jednak nie występować)[3].
Biologia i ekologia edytuj
Larwy większości gatunków są fitofagami, często żerującymi na liściach. W lasach półkuli północnej są drugą najliczniejszą grupą foliofagów po motylach. Jedyną rodziną, w której larwy są parazytoidami, są wnikowate[3].
Samice wykonują nacięcia piłkowanym pokładełkiem w tkance roślin żywicielskich i do nich składają jaja. Z niezapłodnionych jaj wylęgają się samce, a z zapłodnionych samice. W większości przypadków larwy samców przechodzą 5, a larwy samic 6 stadiów rozwojowych. W pełni wyrośnięte larwy zwykle zakopują się w glebie lub ściółce, gdzie przechodzą stadium przedpoczwarki i poczwarki[3].
Systematyka edytuj
Podrząd rośliniarek dzielony jest na nadrodziny i rodziny[1]:
obeliskiem (†) oznaczono rodziny wymarłe
Przypisy edytuj
- ↑ a b Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Andreas Taeger: ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta. [dostęp 2023-06-26]. (ang.).
- ↑ About sawflies [online], ITP [dostęp 2023-04-30] (ang.).
- ↑ a b c d Christopher Asaro: Sawflies (Hymenoptera: Symphyta). W: Encyclopedia of Entomology. John L. Capinera (red.). Wyd. 2. Springer, 2008, s. 3250-3252. ISBN 978-1-4020-6242-1.
- ↑ a b Wiesław Piotrowski, Henryk Szołtys. Rośliniarki (Hymenoptera: Syrnphyta) w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Część 1: rodziny Xyeloidae, Pamphiliidae, Megalontesidae, Xiphydriidae, Siricidae, Cephidae, Orussidae. „Acta entomologica sitesia”. 14-15, s. 45-54, 2007. ISSN 1230-7777. (pol.).
- ↑ a b WIESŁAW PIOTROWSKI, ROBERT ROZWAŁKA, DANUTA SOŁTYK. Dane o występowaniu przedstawicieli rodzin okrzeszowatych Xyelidae, niesnujowatych Pamphiliidae i szarżnikowatych Megalodontesidae (Hymenoptera: Symphyta) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (2), s. 89-96, 2006. Poznań. ISSN 0138-0737.