Rośliny kompasowerośliny siedlisk silnie nasłonecznionych, których strategią obronną przed nadmiernym naświetleniem i nagrzaniem (w konsekwencji też utratą wody) jest ułożenie liści pod większym kątem względem promieni słonecznych[1].

Sałata kompasowa
Unikające silnego nasłonecznienia liście eukaliptusa Eucalyptus microtheca.

Niektóre gatunki (np. sałata kompasowa Lactuca serriola[1], rożnik strzępolistny Silphium laciniatum[2]) rozwijają blaszki mniej więcej pionowo w osi północ-południe, unikając ich naświetlania w środkowej części dnia, a korzystając ze słabszego oświetlenia padającego od wschodu i zachodu tj. w porze rannej i wieczornej[1]. Taki układ liści powodowany jest przez asymetryczny rozwój nasady blaszki, powodujący jej skręcenie[3]. Inne gatunki wykonują plagiofototropiczne ruchy liści ustawiające ich blaszki pod większym kątem w stosunku do padających promieni słonecznych. Przykładem takich roślin są robinia akacjowa Robinia pseudoacacia[1] i eukaliptusy Eucalyptus[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Zbigniew Podbielkowski, Przystosowania roślin do środowiska, Maria Podbielkowska (red.), Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1992, s. 97, 264, ISBN 83-02-04299-4, OCLC 749770708.
  2. Compass Plant. Missouri Department of Conservation. [dostęp 2021-06-30].
  3. Herman E. Dolk. The Movements of the Leaves of the Compass-Plant Lactuca scariola. „American Journal of Botany”. 18, 3, s. 195-204, 1931. DOI: 10.2307/2435825. 
  4. kompasowe rośliny, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-06-30].