Robert Byrd
Robert Carlyle Byrd (ur. 20 listopada 1917 w North Wilkesboro jako Cornelius Calvin Sale Jr., zm. 28 czerwca 2010 w Falls Church) – amerykański polityk, przedstawiciel Partii Demokratycznej, członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych z 6. okręgu wyborczego Wirginii Zachodniej (1953–1959), senator Stanów Zjednoczonych z Wirginii Zachodniej (1959–2010), przewodniczący pro tempore (w latach 1989–1995, 2001, 2001–2003, 2007–2010), lider większości (w latach 1977–1981 i 1987–1989) i mniejszości (w latach 1981–1987), whip większości (w latach 1971–1977) Senatu Stanów Zjednoczonych.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 listopada 1917 |
|---|---|
| Data śmierci |
28 czerwca 2010 |
| Lider większości Senatu Stanów Zjednoczonych | |
| Okres |
od 3 stycznia 1977 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Okres |
od 3 stycznia 1987 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Lider mniejszości Senatu Stanów Zjednoczonych | |
| Okres |
od 3 stycznia 1981 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Przewodniczący pro tempore Senatu Stanów Zjednoczonych | |
| Okres |
od 3 stycznia 1989 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Okres |
od 3 stycznia 2001 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Okres |
od 6 czerwca 2001 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Okres |
od 3 stycznia 2007 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Whip większości Senatu Stanów Zjednoczonych | |
| Okres |
od 3 stycznia 1971 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Senator Stanów Zjednoczonych z Wirginii Zachodniej | |
| Okres |
od 3 stycznia 1959 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Członek Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych z 6. okręgu wyborczego Wirginii Zachodniej | |
| Okres |
od 3 stycznia 1953 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Był jednym z najwyżej postawionych i najbardziej wpływowych członków Partii Demokratycznej, a także najdłużej piastującym mandat senatorem USA (od roku 1959 do 2010)[1], z racji swej imponującej wiedzy nazywany był „chodzącą encyklopedią”[2]. W młodości był członkiem Ku Klux Klanu, następnie przyjął poglądy bardziej umiarkowane, uznał swoje członkostwo w KKK za „największy błąd swojego życia”, w 2008 roku poparł kandydaturę prezydencką Baracka Obamy.
Życiorys edytuj
Lata młodzieńcze i edukacja edytuj
Urodził się w 20 listopada 1917 w North Wilkesboro jako Cornelius Calvin Sale Jr[3][4]. Jego matka, Ada Kirby Sale, zmarła w 1918 roku w wyniku grypy hiszpanki[5]. Zgodnie z wolą matki ojciec (członek Ku Klux Klanu) przekazał dziecko swojej siostrze i jej mężowi, Vlurmie i Titusowi Daltonowi Byrdom[6]. Cornelius Calvin Sale Jr zmienił wówczas swoje imię i nazwisko na Robert Carlyle Byrd[7].
W wieku 24 lat wstąpił w szeregi Ku Klux Klanu[8], w wieku 25 lat wystąpił z organizacji[9]. Byrd był głową lokalnej organizacji KKK z tytułem „egzaltowanego cyklopa”[10].
Wczesna kariera polityczna edytuj
W 1946 roku Byrd został członkiem Izby Reprezentantów Wirginii Zachodniej z ramienia Partii Demokratycznej, zasiadał w niej w latach 1947–1950[11]. W 1950 roku został wybrany do Senatu Wirginii Zachodniej, był członkiem tego organu władzy w latach 1950–1952[11].
Kiedy reprezentant 6. okręgu wyborczego stanu Wirginia Zachodnia w federalnej Izbie Reprezentantów E.H. Hedrick zrezygnował z walki o ponowną kadencję, aby wystartować w wyborach gubernatorskich, demokraci wysunęli jako kandydata na jego następcę stanowego senatora Byrda. Byrd wygrał wybory w 1952 roku i w Izbie Reprezentantów USA zasiadał w latach 1953–1959[12].
Senat Stanów Zjednoczonych edytuj
W 1958 roku został wybrany do Senatu Stanów Zjednoczonych[13]. Uzyskiwał reelekcję w 1964, 1970, 1976, 1982, 1988, 1994, 2000 i w 2006 roku[13].
W roku 1960 w czasie prawyborów Partii Demokratycznej na stanowisko prezydenta USA poparł ówczesnego lidera większości w swej izbie Lyndona B. Johnsona[14]. W 1964 roku, kiedy prezydent Johnson forsował ustawę o prawach obywatelskich, Byrd dołączył do sprzeciwiających się jej demokratów i wystąpił z obstrukcją parlamentarną (przemawiał przez 14 godzin)[15].
W 1985 roku Kongres Stanów Zjednoczonych utworzył finansowane przez siebie stypendium im. Roberta C. Byrda[16].
W styczniu 2006 roku Byrd był jednym z czterech demokratycznych senatorów, którzy głosowali za zatwierdzeniem kandydatury Samuela Alito na sędziego Sądu Najwyższego[17]. Przedtem był jednym z czternastu demokratycznych i republikańskich senatorów, którzy poszli na kompromis w sprawie nominacji sędziowskich („Gang czternastu”)[18]. Był ostrym krytykiem polityki zagranicznej administracji George’a W. Busha, a w szczególności wojny w Iraku[19].
W maju 2008 poparł kandydaturę Baracka Obamy na Prezydenta USA[20].
Śmierć i uroczystości pogrzebowe edytuj
27 czerwca 2010 roku Byrd trafił do szpitala Inova Fairfax Hospital[21]. Zmarł następnego dnia w wieku 92 lat z przyczyn naturalnych[22].
1 lipca 2010 trumna z ciałem Byrda została wystawiona na katafalku Lincolna w sali Senatu Stanów Zjednoczonych[23]. Następnie ciało zostało przetransportowana do Kapitolu Wirginii Zachodniej, gdzie dzień później Byrd został pochowany. W uroczystości pogrzebowej wzięli udział m.in.: Barack Obama, Joe Biden, Joe Manchin, Harry Reid, Mitch McConnell, Nancy Pelosi, Jay Rockefeller, Nick Rahall i Bill Clinton[24].
Przypisy edytuj
- ↑ Sydelle Moore, The Big Question: How will history remember Sen. Robert Byrd? [online], thehill.com, 28 czerwca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Frank Ahrens, The Unyielding Robert Byrd [online], washingtonpost.com, 11 lutego 1999 [dostęp 2021-09-13].
- ↑ Martin Kady II, Senate loses ‘venerable institution’ [online], politico.com, 28 czerwca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Caitlin Taylor, Huma Khan, Robert C. Byrd, Senate’s Longest Serving Member, Dead at 92 [online], abcnews.go.com, 20 stycznia 2009 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Amy Keller, Members Reflect on Mom [online], rollcall.com, 5 maja 2004 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Fresh Air Remembers Sen. Robert Byrd [online], npr.org, 28 czerwca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Betty Dotson-Lewis, Speak Your Piece: Byrd Watching [online], dailyyonder.com, 25 stycznia 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ KKK Past Haunts Sen. Byrd [online], cbsnews.com, 20 czerwca 2005 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Michael Newton, White Robes and Burning Crosses: A History of the Ku Klux Klan from 1866, McFarland & Co, 14 kwietnia 2016, ISBN 978-1-4766-1719-0 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Heather Horn, ‘The Exalted Cyclops of the KKK’ [online], theatlantic.com, 13 października 2009 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ a b Robert C. Byrd – late a Senator from West Virginia – memorial adress and other tributes [online], govinfo.gov, 6 lipca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Robert C. Byrd [online], ourcampaigns.com [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ a b Biographical Directory of the U.S. Congress [online], bioguideretro.congress.gov [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Joseph M. Siracusa, Encyclopedia of the Kennedys: The People and Events That Shaped America [3 volumes]: The People and Events That Shaped America, ABC-CLIO, 7 września 2012, ISBN 978-1-59884-539-6 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ U.S. Senate: Civil Rights Filibuster Ended [online], senate.gov [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Financial aid news [online], ufdc.ufl.edu, 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ David D. Kirkpatrick, Alito Sworn In as Justice After Senate Gives Approval [online], nytimes.com, 1 lutego 2006 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Congressional Record (Bound Edition), Volume 151 (2005), Part 8 [online], govinfo.gov, 24 maja 2005 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Background: Debating Iraq [online], pbs.org, 3 października 2002 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Ben Smith, Sen. Robert Byrd endorses Obama [online], politico.com, 19 maja 2008 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ The Associated Press: Longtime Sen. Byrd in hospital, seriously ill [online], google.com, 30 czerwca 2010 [dostęp 2021-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-30].
- ↑ Joe Holley, Sen. Robert Byrd dead at 92; West Virginia lawmaker was the longest serving member of Congress in history, 28 czerwca 2010, ISSN 0190-8286 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Erika Lovley, Rare Senate honor for Byrd [online], politico.com, 29 czerwca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
- ↑ Marin Cogan, Byrd, bluegrass and ‘Country Roads’ [online], politico.com, 2 lipca 2010 [dostęp 2021-09-13] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
- About Senator Byrd. byrd2006.com, 2006. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).
- Robert C. Byrd. byrd.senate.gov. [dostęp 2021-09-13]. (ang.).