Robert Erskine Childers
Erskine Childers, wł. Robert Erskine Childers[1] (ur. 25 czerwca 1870 w Londynie, zm. 24 listopada 1922 w Dublinie) – irlandzki pisarz, polityk, działacz nacjonalistyczny, żołnierz, bojownik o niepodległość Irlandii.
ŻyciorysEdytuj
Urodził się 25 czerwca 1870 r. w Londynie[2], jego ojciec Robert Caesar Childers był tłumaczem orientalistą, a matka Anna pochodziła z zamożnej, protestanckiej rodziny Bartonów. Po śmierci obojga rodziców, od dwunastego roku życia, wychowywał się wraz z czwórką rodzeństwa w rezydencji rodziny matki. Ukończył Haileybury College i Trinity College w Cambridge, gdzie studiował prawo i był redaktorem uniwersyteckiego Cambridge Review[3]. Pracował jako urzędnik w Izbie Gmin[2] od ukończenia studiów (1895)[3] do 1910 r.[2]. W tym okresie życia, gdy jego kuzyn, poseł Hugh Childers, lobbował w parlamencie na rzecz autonomii Irlandii, Robert Erskine Childers był temu pomysłowi zdecydowanie przeciwny[3].
W 1898 r. wstąpił do Londyńskich Ochotników Imperialnych[1]. Pracę w parlamencie przerwał w czasie II wojny burskiej, kiedy podjął ochotniczo[3] służbę jako artylerzysta[1]. To prawdopodobnie w Transwalu, być może podczas rozmów z burskimi jeńcami, zaczął zrażać się do brytyjskiego imperializmu[3].
Po 1910 r. zrezygnował z pracy w Londynie i poświęcił się walce o niepodległość Irlandii. W lipcu 1914 r. przeszmuglował do Howth własnym jachtem ładunek broni zakupionej w Niemczech i przekazał go Irlandzkim Ochotnikom. Pomimo zaangażowania w antybrytyjską działalność w Irlandii[2], Childers uwierzył, że Ententa poprze irlandzką sprawę[1]. W związku z tym służył w brytyjskich siłach zbrojnych podczas I wojny światowej, będąc oficerem wywiadu i rozpoznania lotniczego[2]. Uzyskał odznaczenie Distinguished Service Cross, jednak brutalna reakcja władz na powstanie wielkanocne zaburzyła jego wiarę w przychylność Wielkiej Brytanii, a ustawa rozszerzająca pobór do wojska w Irlandii doprowadziła do całkowitego porzucenie dotychczasowych nadziei[1]
W 1919 r., po ciężkim ataku grypy, został zwolniony z wojska. Wyjechał do rodziny matki, gdzie kuzyn Robert Barton poznał go z Michaelem Collinsem, a ten z kolei z Éamonem de Valerą. Pod wpływem tych znajomości porzucił koncepcję autonomii irlandzkiej, a całkowicie poparł ideę pełnej niezależności i utworzenia Republiki Irlandzkiej[1]. W 1921 r. został wybrany z hrabstwa Wicklow posłem do Zgromadzenia Irlandzkiego z ramienia Sinn Féin i został ministrem propagandy. W tym samym roku był sekretarzem irlandzkiej delegacji negocjującej traktat angielsko-irlandzki. Sprzeciwiając się ustępstwom, które przywódcy delegacji, Griffith i Collins, poczynili na rzecz Brytyjczyków, Childers użył aparatu propagandy do wsparcia Irlandzkiej Armii Republikańskiej w rozpoczynającej się wówczas wojnie domowej[2].
Pojmany przez irlandzkie siły rządowe, został skazany na śmierć za nielegalne posiadanie broni i rozstrzelany[4] 24 listopada 1922 r. w Dublinie[2].
Najbardziej znanym utworem w jego twórczości jest The Riddle of the Sands: A Record of Secret Service (1903), powieść szpiegowska, która cieszyła się bardzo dużą popularnością w Wielkiej Brytanii[3]. W książce tej Childers przewidział wybuch wojny brytyjsko-niemieckiej. The Observer umieścił powieść na liście 100 największych powieści wszech czasów[1]. Był zapalonym i doświadczonym żeglarzem, posiadał własny jacht, żeglował nim do Niemiec i Skandynawii[3]. Jacht Asgard Childersa stanowi element kolekcji National Museum of Ireland[1].
W 1904 r. ożenił się z pochodzącą z Bostonu Mary Ellen Osgood, z którą miał dwóch synów. Starszy z nich, Erskine Hamilton Childers, został czwartym prezydentem Irlandii[1].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g h i ROBERT ERSKINE CHILDERS, www.glasnevintrust.ie [dostęp 2021-03-14] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-11] .
- ↑ a b c d e f g Robert Erskine Childers, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2021-03-14] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Christopher Routledge , Erskine Childers (1870–1922), 1903: The Riddle of the Sands, Esme Miskimmin (red.), Crime Files, London: Palgrave Macmillan UK, 2020, s. 53–56, DOI: 10.1057/978-1-137-31902-9_12, ISBN 978-1-137-31902-9 [dostęp 2021-03-14] (ang.).
- ↑ Piotr Kieżun , Przerażająca rzecz – polityka. Joseph Kessel i irlandzka lekcja, Kultura Liberalna, 5 stycznia 2021 [dostęp 2021-03-14] (pol.).
- ISNI: 0000 0001 0858 3544
- VIAF: 69059575
- LCCN: n50037988
- GND: 119384140
- LIBRIS: vs68832d1d7npm4
- BnF: 12904793q
- SUDOC: 030772176
- NLA: 35027965
- NKC: xx0010309
- BNE: XX1270161
- NTA: 068378815
- Open Library: OL25918A
- PLWABN: 9810574455105606
- NUKAT: n2004046054
- OBIN: 32401
- J9U: 987007272697205171
- CONOR: 23611747
- WorldCat: lccn-n50037988