Wikipedia

Roberto Gerhard

Roberto Gerhard (ur. 25 września 1896 w Valls, zm. 5 stycznia 1970 w Cambridge[1][2][3]) – hiszpański kompozytor.

Roberto Gerhard
Ilustracja
Robert Gerhard (stoi) i Felipe Pedrell, ok. 1918
Data i miejsce urodzenia

25 września 1896
Valls

Data i miejsce śmierci

5 stycznia 1970
Cambridge

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)

Życiorys edytuj

Jego rodzina miała niemiecko-szwajcarskie i alzackie korzenie[1], z uwagi na pochodzenie otrzymał automatycznie obywatelstwo Szwajcarii[4]. Po porzuceniu studiów w szkole handlowej w Lozannie zainteresował się muzyką. Początkowo kształcił się u Waltera Courvoisiera w Monachium (1914)[3], następnie studiował w Barcelonie u Enrique Granadosa (1915–1916) i Felipa Pedrella (1916–1920)[1]. W latach 1923–1928 był uczniem Arnolda Schönberga w Wiedniu i Berlinie[2][3]. Po powrocie do Barcelony został wykładowcą muzyki w Ecola Normal de la Generalitat (1931) i dyrektorem działu muzycznego Biblioteki Katalońskiej (1932)[1]. W 1938 roku był członkiem jury festiwalu Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej w Warszawie[2]. Po klęsce republikanów w hiszpańskiej wojnie domowej wyjechał w 1939 roku do Paryża, a następnie do Anglii[3]. Osiadł w Cambridge[2][3]. W 1960 roku przyjął brytyjskie obywatelstwo[1][4]. Wykładał gościnnie na University of Michigan (1960) i w Tanglewood (1962)[3]. Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (1967)[1][3].

Do jego uczniów należeli George Cacioppo, Robert Ashley, Donald Scavarda i Roger Reynolds[4].

Twórczość edytuj

W swojej twórczości posługiwał się techniką dodekafoniczną, traktując jednak jej zasady nieortodoksyjnie, podporządkowując metody serialne sensualnemu, niespekulatywnemu komponowaniu muzyki[2]. W swojej estetyce zbliżał się do twórczości Charlesa Ivesa i Edgara Varèse’a[2]. Położył zasługi w rozwoju dodekafonii na gruncie angielskim[2]. W utworach Gerharda swobodna dodekafonia sąsiaduje często z partiami tonalnymi, widoczne są w nich też nawiązania do folkloru hiszpańskiego[2]. Kompozycje Gerharda pojawiały się w programach muzyki awangardowej, wykonywano je na festiwalach Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej[2][3]. Był także badaczem i wydawcą dawnej muzyki katalońskiej, opracował edycje utworów m.in. Antonio Solera i Luisa de Milána[2][3].

Ważniejsze kompozycje edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Albarda, Interludi i Danza (1936)
  • Pedrelliana (1941)
  • symfonia Homenage a Pedrell (1941)
  • 5 numerowanych symfonii (I 1952–1953, II 1957–1959, III „Collages” 1960, IV „New York” 1967, V 1969 niedokończona)
  • Koncert skrzypcowy (1943)
  • Cadiz (1943)
  • Gigantes y Cabezudos (ok. 1943)
  • La Viejecita (ok. 1943)
  • Koncert na fortepian i smyczki (1950)
  • Koncert na klawesyn, smyczki i perkusję (1955–1956)
  • Lamparills Overture (1956)
  • Koncert na orkiestrę (1965)
  • Epithalamion (1966)

Utwory kameralne

  • Trio fortepianowe (1918)
  • 2 Sardanas na 11 instrumentów (1928)
  • Kwintet dęty (1928)
  • Capriccio na flet (1949)
  • 2 kwartety smyczkowe (I 1950–1955, II 1960–1962)
  • Sonata wiolonczelowa (1956)
  • Nonet na kwintet dęty, trąbkę, puzon, tubę i akordeon (1956–1957)
  • Fantazja na gitarę (1957)
  • Chaconne na skrzypce (1959)
  • Concert for 8 na flet, klarnet, mandolinę, gitarę, akordeon, perkusję, fortepian i kontrabas (1962)
  • Hymnody na flet, obój, klarnet, rób, trąbkę, puzon, tubę, 2 perkusje i 2 fortepiany (1963)
  • Gemini na skrzypce i fortepian (1966)
  • Libra na flet, klarnet, gitarę, perkusję, fortepian i skrzypce (1968)
  • Leo na flet, klarnet, róg, trąbkę, puzon, 2 perkusje, fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1969)

Utwory fortepianowe

  • Dos apunts (1921–1922)
  • 3 Impromptus (1950)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • cykl pieśni L’Infantament Meravellos de Shahrazada na sopran lub tenora i fortepian (1917)
  • 7 Haiku na sopran lub tenora, flet, obój, klarnet, fagot i fortepian (1922, wersja zrewid. 1958)
  • 14 Cançons Populars Catalanes na sopran lub tenora i fortepian (1928; sześć zorkiestrowanych 1931)
  • kantata L’Alta Naixença del Rei en Jaume na sopran, baryton, chór i orkiestrę (1932)
  • Cançons y Arietes na głos i fortepian (1936)
  • Cancionero de Pedrell na sopran lub tenora i fortepian (1941), także wersja na sopran lub tenora i 13 instrumentów (1941)
  • Por do Pasaré la Sierra na sopran lub tenora i fortepian (1942)
  • 7 Canciones de Vihuela na głos wysoki i fortepian (1942)
  • 6 Tonadillas na sopran lub tenora i fortepian (1942)
  • Sevillanas na sopran lub tenora i fortepian (1943)
  • 3 Toreras na głos średni i orkiestrę (ok. 1943)
  • Engheno Novo na głos i orkiestrę (ok. 1943)
  • The Akond of Swat na mezzosopran lub baryton i 2 perkusje (1954)
  • 6 French Folksongs na głos wysoki i fortepian (1956)
  • Cantares na sopran lub tenora i gitarę (1956)
  • The Plague na narratora, chór i orkiestrę według Dżumy Alberta Camusa (1963–1964)

Utwory na taśmę

  • Audiomobiles I–IV (1958–1959)
  • Lament for the Death of a Bullfighter na narratora i taśmę (1959)
  • Sculptures I–V (1963)

Balety

  • Ariel (1934)
  • Soirées de Barcelone (1936–1938, niedokończone)
  • Don Quixote (1940–1941, 1947–1949)
  • Alegrías (1942)
  • Pandora (1943–1944)

Opera

  • The Duenna (1945–1949, wersja zrewid. 1950)

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1251–1252. ISBN 0-02-865527-3.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 270–271. ISBN 83-224-0344-5.
  3. ↑ a b c d e f g h i The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 301. ISBN 0-674-37299-9.
  4. ↑ a b c Nicole V. Gagné: Historical Dictionary of Modern and Contemporary Classical Music. Lanham: Scarecrow Press, 2019, s. 143–144. ISBN 978-1-5381-2297-6.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roberto_Gerhard&oldid=65163822”