Robin Wright
Robin Wright, właśc. Robin Virginia Gayle Wright[1] (ur. 8 kwietnia 1966 w Dallas) – amerykańska aktorka, producentka filmowa i telewizyjna, modelka.
 Robin Wright (2009) | |
| Imię i nazwisko |
Robin Virginia Gayle Wright |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 kwietnia 1966 |
| Zawód |
aktorka, producentka filmowa, modelka |
| Współmałżonek |
Dane Witherspoon |
| Lata aktywności |
od 1983 |
.jpg)
Życiorys edytuj
Wczesne lata edytuj
Urodziła się w Dallas[2][3] w stanie Teksas jako córka pracownika farmaceutycznego Freda Wrighta i Gayle Wright (z domu Gaston)[4][5], niezależnej wykonawczyni kosmetyków/dyrektor ds. sprzedaży Mary Kay[6]. Ma starszego brata fotografa Richarda (ur. 1962). Kiedy miała dwa lata rodzice rozwiedli się. Wychowywała się w San Diego, w stanie Kalifornia.
Kariera edytuj
Mając czternaście lat rozpoczęła pracę modelki w Paryżu i Tokio[7]. Uczęszczała do La Jolla High School. W 1984 roku ukończyła William Howard Taft High School w Woodland Hills w stanie Kalifornia[8]. Po raz pierwszy trafiła na mały ekran jako Barbara Anderson w dwóch odcinkach serialu NBC Żółta róża (The Yellow Rose, 1983, 1984) z Cybill Shepherd. Zdobyła sympatię telewidzów rolą Kelly Capwell Perkins w operze mydlanej NBC Santa Barbara (1984–88), za którą była trzykrotnie nominowana do nagrody Emmy i odebrała nagrodę Soap Opera Digest'88. Na dużym ekranie zadebiutowała w czarnej komedii Obyczajówka (Hollywood Vice Squad, 1986), parodii policyjnych widowisk, gdzie towarzyszyła jej Carrie Fisher.
Była nominowana do nagrody Saturna; jako księżniczka Buttercup w obrazie fantasy Narzeczona dla księcia (The Princess Bride, 1987)[9] u boku Cary’ego Elwesa, Chrisa Sarandona, Billy’ego Crystala i Petera Falka oraz za postać Gwen Tyler w komedii fantasy Barry’ego Levinsona Zabaweczki (Toys, 1992) z Robinem Williamsem, Michaelem Gambonem i Joan Cusack. Nominację do Złotego Globu otrzymała za rolę zagubionej Jenny Curran, ukochanej tytułowego bohatera w komediodramacie Roberta Zemeckisa Forrest Gump (1994)[10], w którym zagrała u boku Toma Hanksa.
W ekranizacji powieści Daniela Defoe Moll Flanders (1996) z udziałem Morgana Freemana zagrała tytułową dziewczynę z nizin społecznych, zdaną z powodu swojego ubóstwa na łaskę zainteresowanych nią mężczyzn. W komediodramacie Nicka Cassavetesa Jak jej nie kochać (She's so lovely, 1997) wg scenariusza Johna Cassavetesa u boku Seana Penna i Johna Travolty była narkomanką i alkoholiczką, która jest w stanie małżeńskim z chorym umysłowo człowiekiem. W dreszczowcu Niezniszczalny (Unbreakable, 2000)[11] wystąpiła jako Audrey Dunn obok Bruce’a Willisa i Samuela L. Jacksona. Wzięła udział w filmie dokumentalnym Rosanny Arquette W poszukiwaniu Debry Winger (Searching for Debra Winger, 2002), gdzie przedstawione są role kobiet pracujących w przemyśle filmowym. Za postać Diany w dramacie Rodrigo Garcíi Dziewięć kobiet (Nine Lives, 2005) zdobyła Brązowego Leoparda na festiwalu filmowym w Locarno '2005 i nagrodę Sant Jordi '2007. Znalazła się także w obsadzie dwuczęściowego miniserialu Empire Falls (2005) wg powieści Koniec Empire Falls Richarda Russo oraz melodramacie Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You, 2008).
Zasiadała w jury konkursu głównego na 62. MFF w Cannes (2009)[12].
W 2013 r. przyjęła rolę Claire Underwood, lojalnej żony ambitnego polityka (w tej roli Kevin Spacey), która używa manipulacji i nieetycznego sposobu działania by odnieść polityczny sukces w serialu Netflix House of Cards wg powieści Michaela Dobbsa. Kreacja ta przyniosła jej w 2014 roku Złoty Glob za najlepszą pierwszoplanową rolę kobiecą w serialu dramatycznym oraz Satellite Award[13][14]. W latach 2015-2016 rola Claire ponownie dała Wright nominację do nagrody Złotego Globu.
Życie prywatne edytuj
Romansowała z Erikiem Stoltzem (1980) i Charlie Sheenem (1981–1982)[15], zanim w latach 1986–1988 była żoną aktora Dane'a Witherspoona, który grał Joego Perkinsa w operze mydlanej NBC Santa Barbara (1984)[16][17]. Tworzyła parę z Jasonem Patrikiem (1989–1991)[18][19].
W latach 1990–1996 spotykała się z aktorem i reżyserem Seanem Pennem, za którego wyszła za mąż 27 kwietnia 1996 roku. Mają dwoje dzieci – córkę Dylan Frances (ur. 13 kwietnia 1991) i syna Hoppera Jacka (ur. 6 sierpnia 1993). Razem z mężem zagrała w filmach: dramacie kryminalnym Stan łaski (State of Grace, 1990), thrillerze Cena miłości (Loved, 1997) i komedii romantycznej Jak jej nie kochać (She's so lovely, 1997). Spotykała się Colinem Farrellem (2003). Po jedenastu latach małżeństwa, 21 grudnia 2007 roku, Robin Wright złożyła wniosek o rozwód, jego powodem był romans Penna z piosenkarką country Jewel, której reżyserował teledysk. 9 kwietnia 2008 roku wniosek rozwodowy został wycofany, ale 4 sierpnia 2010 roku para jednak się rozwiodła[20]. Od tej pory Robin Wright nie posługuje się nazwiskiem Penn.
Od lutego 2012 do sierpnia 2015 była w związku z aktorem Benem Fosterem[21][22].
Filmografia edytuj
Filmy edytuj
| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1986 | Obyczajówka (Hollywood Vice Squad) | Lori Stanton | Penelope Spheeris |
| 1987 | Narzeczona dla księcia (The Princess Bride) | księżniczka Buttercup | Rob Reiner |
| Home (TV) | Valerie Kane | Sheldon Larry | |
| 1990 | Numerek na boku (Denial) | Sara / Loon | Erin Dignam |
| Stan łaski (State of Grace) | Kathleen Flannery | Phil Joanou | |
| 1992 | Wędrowna trupa (The Playboys) | Tara Maguire | Gillies MacKinnon |
| Zabaweczki (Toys) | Gwen Tyler | Barry Levinson | |
| 1994 | Forrest Gump | Jennifer Curan-Gump | Robert Zemeckis |
| 1995 | Obsesja (The Crossing Guard) | Jojo | Sean Penn |
| 1996 | Moll Flanders | Moll Flanders | Pen Densham |
| 1997 | Cena miłości (Loved) | Hedda Amerson | Erin Dignam |
| Jak jej nie kochać (She’s so lovely) | Maureen Murphy Quinn | Nick Cassavetes | |
| 1998 | Harmider (Hurlyburly) | Darlene | Anthony Drazan |
| 1999 | List w butelce (Message in a Bottle) | Theresa Osborne | Luis Mandoki |
| 2000 | Jak zabić psa sąsiada? (How to Kill Your Neighbor’s Dog) | Melanie McGowan | Michael Kalesniko |
| Niezniszczalny (Unbreakable) | Audrey Dunn | M. Night Shyamalan | |
| 2001 | Ostatni bastion (The Last Castle) | Rosalie Irwin, córka generała | Rod Lurie |
| Obietnica (The Pledge) | Lori | Sean Penn | |
| 2002 | Biały oleander (White Oleander) | Starr Thomas | Peter Kosminsky |
| W poszukiwaniu Debry Winger (Searching for Debra Winger) | w roli samej siebie | Rosanna Arquette | |
| 2003 | Virgin | Pani Reynolds | Deborah Kampmeier |
| Śpiewający detektyw (The Singing Detective) | Nicola / Nina / Blonde | Keith Gordon | |
| 2004 | Dom na krańcu świata (A Home at the End of the World) | Clare | Michael Mayer |
| 2005 | Empire Falls | Grace Roby | Fred Schepisi |
| Max (film krótkometrażowy) | matka | Samuel Bayer | |
| Ten dzień powrócił (Sorry, Haters) | Phoebe Torrence | Jeff Stanzler | |
| Dziewięć żyć (Nine Lives) | Diana | Rodrigo García | |
| 2006 | Rozstania i powroty (Breaking and Entering) | Liv Ullmann | Anthony Minghella |
| Pokój 10 (Room 10, film krótkometrażowy) | Frannie | Jennifer Aniston Andrea Buchanan | |
| 2007 | Beowulf | królowa Wealthow | Robert Zemeckis |
| Hounddog | nieznajoma | Deborah Kampmeier | |
| 2008 | Co jest grane? (What Just Happened) | Kelly | Barry Levinson |
| Zakochany Nowy Jork (New York, I Love You) | Anna | Yvan Attal | |
| 2009 | Opowieść wigilijna (A Christmas Carol) | Fan Scrooge / Belle | Robert Zemeckis |
| Prywatne życie Pippy Lee (The Private Lives of Pippa Lee) | Pippa Lee | Rebecca Miller | |
| Stan gry (State of Play) | Anne Collins | Kevin Macdonald | |
| 2010 | Spisek (The Conspirator) | Mary Surratt | Robert Redford |
| 2011 | Dziewczyna z tatuażem (The Girl with the Dragon Tattoo) | Erika Berger | David Fincher |
| Moneyball | Sharon Beane | Bennett Miller | |
| Brudny glina (Rampart) | Linda Fentress | Oren Moverman | |
| 2013 | Kongres (The Congress) ekranizacja powieści Stanisława Lema Kongres futurologiczny |
Robin Wright | Ari Folman |
| Idealne matki (Adore) | Roz | Anne Fontaine | |
| 2014 | Bardzo poszukiwany człowiek (A Most Wanted Man) | Martha Sullivan | Anton Corbijn |
| 2015 | Everest | Peach Weathers | Baltasar Kormákur |
| 2017 | Wonder Woman | generał Antiope | Patty Jenkins |
| Liga Sprawiedliwości | Zack Snyder | ||
| Blade Runner 2049 | porucznik Joshi | Denis Villeneuve | |
| 2018 | André the Giant (telewizyjny film dokumentalny) | w roli samej siebie | Jason Hehir |
| 2020 | Wonder Woman 1984 | generał Antiope | Patty Jenkins |
| 2021 | Land | Edee | Robin Wright |
| Liga Sprawiedliwości Zacka Snydera (Zack Snyder's Justice League) | Antiope | Zack Snyder |
Seriale TV edytuj
| Rok | Tytuł | Rola |
|---|---|---|
| 1983–1984 | The Yellow Rose | Barbara Anderson |
| 1984-1988 | Santa Barbara | Kelly Capwell |
| 1989 | TV Dante (A TV Dante) | Lucrezia |
| 2005 | Empire Falls | Grace Roby |
| 2011 | Saturday Night Live | Jenny Curran |
| Iluminacja (Enlightened) | Sandy | |
| 2013-2018 | House of Cards | Claire Underwood |
Przypisy edytuj
- ↑ Robin Wright. TV.com. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright biography and filmography. Tribute.ca. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright. BBC Music. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-25)]. (ang.).
- ↑ Robin Gayle Wright – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright Penn Biography (1966-). Film Reference. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-12-31]. (ang.).
- ↑ Robin Wright – Biography – Film Actress. Biography.com. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright. Famous People. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright on House of Cards, Botox and getting married again. The Telegraph. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright. „The Guardian”. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright-Penn Bio. MTV. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright Factsheet. AllMovie. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Satellite Awards: Complete Winners List. TheWrap. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ 2014 Golden Globes: Robin Wright wins best actress for online-only 'House of Cards'. NJ.com. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright – Who's Dated Who?. FamousFix. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Dane Witherspoon, first husband of Robin Wright, dead at 56. New York Daily News. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright's first husband and Santa Barbara co-star Dane Witherspoon. Daily Mail. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright Penn reunites with Jason Patric. In Case You Didn't Know. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-22)]. (ang.).
- ↑ Jason Patric's Ugly Battle Raises One Important Question. refinery29.com. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Sean Penn and Robin Wright Finalize Their Divorce. „People”. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright and Ben Foster Get Cozy. „People”. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
- ↑ Robin Wright, 49, and on/off fiancé Ben Foster, 34. „Daily Mail”. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Robin Wright w bazie IMDb (ang.)
- Robin Wright w bazie Filmweb
- Robin Wright Penn w bazie Notable Names Database (ang.)