Robur-Werke

VEB Robur-Werke Zittau
Państwo	NRD
Siedziba	Żytawa
Data założenia	1888
Data likwidacji	1991
Forma prawna	Przedsiębiorstwo państwowe (w czasach NRD)
	Położenie na mapie Niemieckiej Republiki Demokratycznej VEB Robur-Werke Zittau
	50°54′N 14°48′E/50,900000 14,800000
	Multimedia w Wikimedia Commons

VEB Robur-Werke Zittau – nieistniejący wschodnioniemiecki producent samochodów ciężarowych, który swoją siedzibę miał w Żytawie na terenie Łużyc Górnych.

Historia i opis przedsiębiorstwa edytuj

W 1888 roku w łużyckiej Żytawie Karl Gustav Hiller założył wytwórnię mającą produkować maszyny tekstylne. W 1890 roku kupił prawa licencyjne od angielskiego przedsiębiorstwa Rover na montaż rowerów. W 1903 roku rozpoczął się montaż motocykli Phänomen z silnikami firmy Fafnir. W 1908 roku uruchomiona została seryjna produkcja trójkołowych samochodów Phänomobil, które produkowane były do 1927 roku. W 1916 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną o nazwie Phänomen Werke Gustav Hiller AG. W 1927 roku powstała lekka ciężarówka 4RL o ładowności 0,75 t. W 1931 roku pojawił się Phänomen Granit 25 o ładowności 1,5 t, a w 1936 roku na rynek wszedł Granit 30 o ładowności 2,5 t. W końcowej fazie II wojny światowej alianci zniszczyli fabrykę w Żytawie^[1].

Po wojnie Phänomen Werke zostały znacjonalizowane. Po okresie odbudowy produkcja ruszyła 1 maja 1946 roku. Początkowo wytwarzane były drobne przedmioty gospodarstwa domowego oraz odbywał się remont pojazdów Armii Czerwonej stacjonującej w tej strefie okupacyjnej. Po powstaniu Niemieckiej Republiki Demokratycznej w 1949 roku w zakładzie postanowiono odrodzić produkcję samochodów. W styczniu 1950 roku pierwsze Granity 27 opuściły hale produkcyjne fabryki. Ich ładowność została z 1,5 t podwyższona do 2 ton. W 1952 roku opracowany został model Granit 32 z silnikiem Diesla chłodzonym powietrzem, jednak do seryjnej produkcji nie wszedł. Z początkiem 1957 roku przedsiębiorstwo otrzymało nazwę VEB Robur-Werke Zittau (słowo Robur pochodzi z języka łacińskiego i oznacza dosłownie „pień dębu”, a przenośnie „moc, siłę, wytrzymałość”). Granit został kompletnie przekonstruowany. Otrzymał nową kabinę i nowe podwozie. Zmieniono też nazwę na Garant. Jako skrzyniowy, sanitarka, mikrobus i wiele innych nadwozi produkowany był do 1961 roku. W 1961 roku na wiosennych Targach Lipskich zaprezentowany został nowy model – Robur LO 2500. W 1991 roku Autosan rozpoczął współpracę Robur-Werke. Strona niemiecka dostarczała trzy podwozia Robura wraz z układem napędowym (4-cylindrowy silnik Deutz). Sanocka fabryka na bazie tego podwozia produkowała autobus międzymiastowy, towos z (7+1 miejscami siedzącymi) i furgon (2+1 miejsca). Niestety pogarszająca się kondycja finansowa niemieckiego producenta spowodowała zaniechanie dalszej współpracy^[2]. W 1990 roku NRD weszła w skład Republiki Federalnej Niemiec. Na nowym rynku niemieckim Robur był już przestarzałą konstrukcją. W 1991 roku produkcja została definitywnie wstrzymana^[3].

W 1995 roku powstało Robur-Fahrzeug-Engineering GmbH z planem wskrzeszenia ciężarówki. W 1999 roku powstało drugie przedsiębiorstwo o nazwie FBZ GmbH. Oba przedsiębiorstwa zajmują się modernizowaniem istniejących już Roburów poprzez montaż silników Deutz, nowych hamulców, wspomagania kierownicy i innych^[4].

Modele edytuj

Phänomobil / Phänomen (samochody osobowe) edytuj

Phänomobil 4/6 PS (1907–1912)
Phänomobil 6/12 PS (1912–1920)
Phänomen 8/18 PS (1910–1914)
Phänomen 10/28 PS (1912–1919)
Phänomen M.T.C. 10/30 PS (1920–1924)
Phänomen M.T.C. 16/45 PS (1920–1924)
Phänomobil Typ V (6/12 PS) (1920–1927)
Phänomen Typ 412 (12/50 PS) (1924–1927)

Phänomen (samochody ciężarowe) edytuj

Phänomen 4RL (1927–1931)
Phänomen Granit 25
Phänomen Granit 30
Phänomen Granit 1500
Phänomen Granit 27 (1949–1953)
Phänomen Granit 30K (od 1956 roku jako Robur Garant 30K) (1953–1961)
Phänomen Granit 32 (od 1956 roku jako Robur Garant 32) (1953–1961)

Robur edytuj

Robur LO/LD (1961–1991)

Galeria edytuj

Phänomen typ 28
4 RL/K, rok prod. 1930
Granit 30
Garant 30 K
Garant 32
Robur LO 2002

Przypisy edytuj

↑ Hartmut Pfeffer: Phänomen/Robur. Geschichte eines Kraftfahrzeugwerkes und Dokumentation seiner Erzeugnisse 1888–1991. tom 2: 1945 bis 1991. Thon, Schwerin 2002, ISBN 3-928820-36-2.
↑ Dariusz Więcławski: Ocalić od zapomnienia: Autosan w latach 1990–1991 – infobus. [w:] infobus.pl [on-line]. [dostęp 2012-03-10]. (pol.).
↑ Frank-Hartmut Jäger: IFA-Phänomen und Robur in Zittau. Die Geschichte der Feuerlöschfahrzeuge auf Granit, Garant und LO. Verlag Technik, Berlin 2001 (= Feuerwehr-Archiv), ISBN 3-341-01322-9.
↑ Dobiesław Wieliński: Dwie fazy rozwoju. [dostęp 2016-07-26]. (pol.).

[1] Hartmut Pfeffer: Phänomen/Robur. Geschichte eines Kraftfahrzeugwerkes und Dokumentation seiner Erzeugnisse 1888–1991. tom 2: 1945 bis 1991. Thon, Schwerin 2002, ISBN 3-928820-36-2.

[infobusocalić4-2] Dariusz Więcławski: Ocalić od zapomnienia: Autosan w latach 1990–1991 – infobus. [w:] infobus.pl [on-line]. [dostęp 2012-03-10]. (pol.).

[3] Frank-Hartmut Jäger: IFA-Phänomen und Robur in Zittau. Die Geschichte der Feuerlöschfahrzeuge auf Granit, Garant und LO. Verlag Technik, Berlin 2001 (= Feuerwehr-Archiv), ISBN 3-341-01322-9.

[ROBUR-4] Dobiesław Wieliński: Dwie fazy rozwoju. [dostęp 2016-07-26]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]