Rocznik Rychezy – zaginiony średniowieczny polski rocznik z XIXIII wieku.

Rocznik Rychezy był kontynuacją niemieckiego Rocznika kolońskiego, stanowiącego kompilację Rocznika z Reichenau (augijskiego) i dawniejszego kolońskiego[1]. Spisany na tablicy paschalnej trafił do Polski wraz z wyposażeniem Rychezy, poślubionej w 1013 przez Mieszka II[2]. Rocznik prowadzono od 1013 w Gnieźnie[1] lub Krakowie, gdzie Mieszko mógł rezydować w wydzielonej sobie dzielnicy[3]. W roczniki odnotowywano głównie wydarzenia dynastyczne[4]. Znalazły się tam m.in. zapiski o narodzinach syna Kazimierza w 1016 i oddaniu go do szkoły w 1026[3]. Prawdopodobnie około 1032 dodane zostały do niego zapiski z Rocznika Jordana, pierwszego polskiego rocznika, dzięki czemu zachowały się[4]. Po 1031, po ucieczce Mieszka z kraju, Rycheza udała się wraz z synami na wygnanie do Niemiec, zabierając ze sobą rocznik[4].

Rocznik powrócił do Polski około 1039 razem Kazimierzem Odnowicielem i znalazł się w nowej stolicy – Krakowie, gdzie był kontynuowany i poszerzany[4]. Być może w jego redagowaniu miał udział biskup krakowski Lambert II Suła[4]. Z czasem rocznik zatracił dworski charakter, a zapiski dotyczące dostojników kościelnych stały się coraz liczniejsze[1]. Przypuszczalnie pod koniec XII w. przekształcił się w dzieło kapituły i prowadzony był do 1266[1]. Rocznik Rychezy nie zachował się do współczesnych czasów, jednak jeszcze w XII w. stał się podstawą przeróbek i nowych redakcji[5]. Wykorzystany został przy tworzeniu Kroniki Galla Anonima, Rocznika świętokrzyskiego dawnego i Rocznika kapituły krakowskiej, jego wpływy stwierdzono też w Roczniku kapitulnym poznańskim i Roczniku lubińskim[6]. Z tego powodu uważany jest za podstawę i źródło średniowiecznej polskiej annalistyki[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Michałowska 1995 ↓, s. 62.
  2. Labuda 2001 ↓, s. 25.
  3. a b Labuda 2001 ↓, s. 26.
  4. a b c d e Michałowska 2011 ↓, s. 743.
  5. Michałowska 1995 ↓, s. 63.
  6. a b Michałowska 2011 ↓, s. 744.

Bibliografia edytuj