Wikipedia

Roman Prawocheński

polski naukowiec (zootechnika)

Roman Prawocheński (ur. 11 września 1877 w Liwience, gubernia woroneska, zm. 6 sierpnia 1965 w Krakowie) – polski zootechnik, od 1926 roku profesor był Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1944 roku Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, a od 1953 Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie. Członek tytularny PAN (od 1952), encyklopedysta[1].

Roman Prawocheński
Data i miejsce urodzenia

11 września 1877
Liwienka

Data i miejsce śmierci

6 sierpnia 1965
Kraków

Zawód, zajęcie

polski zootechnik

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Oficer Orderu Zasługi Rolniczej (Francja)

Życiorys edytuj

Po ukończeniu szkoły średniej w Taganrogu, rozpoczął studia na wydziale matematyczno-przyrodniczym Uniwersytetu w Petersburgu. W latach 1910-1917 pełnił funkcję starszego specjalisty do spraw hodowli w Departamencie Rolnictwa Głównego Zarządu Dóbr Państwowych. Jednocześnie kierował Stacją Doświadczalną Hodowli Koni w Petersburgu i w Moskwie. Od 1919 roku wykładał hodowlę zwierząt na kursach dla agronomów i lekarzy weterynarii przy Politechnice w Kijowie. W okresie działalności w Rosji ogłosił ponad 30 prac i artykułów z zakresu hodowli koni, owiec i żywienia zwierząt. W 1919 przyjechał do Polski i rozpoczął pracę jako starszy referent w Wydziale Hodowli Koni Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Następnie został kierownikiem Wydziału Hodowli Zwierząt Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach. W 1925 został mianowany profesorem zwyczajnym hodowli zwierząt na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od tego momentu, aż do wybuchu II wojny światowej, prowadził ożywioną działalność naukową.

Był również encyklopedystą, edytorem Praktycznej encyklopedii gospodarstwa wiejskiego. Napisał w ramach tego cyklu encyklopedycznego tom nr 22-24, Pochodzenie, pokrój i rasy koni[2] oraz nr 57-60, Hodowla, wychów i użytkowanie koni[3].

6 listopada 1939 został aresztowany w ramach Sonderaktion Krakau i do lutego 1940 był więźniem obozu koncentracyjnego Sachsenhausen. Po uwolnieniu w 1940 roku rozpoczął pracę w Izbie Rolniczej w Krakowie, a rok później w Instytucie Rolniczym w Puławach. Zorganizował tam doświadczalną stadninę koników polskich. W 1945 roku, w reaktywowanym Państwowym Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach, stworzył Dział Hodowli Koni, natomiast na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej powołał do życia Katedrę Ogólnej Hodowli Zwierząt. Kierował nią przez 2 lata. W 1954 roku, na skutek złego stanu zdrowia, został zmuszony do rezygnacji z udziału w aktywnym życiu zawodowym[4].

W 1924 otrzymał francuski Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rolniczej. W 1946 został odznaczony Krzyżem Oficerskim[5][6], a w 1951 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[7].

Zmarł 6 sierpnia 1965 w Krakowie[8]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[8].

Życie prywatne edytuj

Był synem Romana i Marii z Majewskich - ożeniony z Heleną ze Świętorzeckich. Mieli dwoje dzieci - syna Romana i córkę Irenę[9]. Jego zięciem był Henryk Niewodniczański.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Członkowie PAN: Skorowidz
  2. ↑ Prawocheński 1922 ↓.
  3. ↑ Prawocheński 1924 ↓.
  4. ↑ Na drodze życia: pamiętnik profesora Romana Prawocheńskiego
  5. ↑ Odznaczenia. Kraków: Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego, 2014. [dostęp 2016-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-21)].
  6. ↑ 19 sierpnia 1946 „za zasługi na polu działalności oświatowej i kulturalnej” (M.P. z 1947 r. nr 52, poz. 366)
  7. ↑ 20 września 1951 „za wybitną działalność naukową” (M.P. z 1951 r. nr 93, poz. 1275)
  8. ↑ a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów.. rakowice.eu. [dostęp 2017-03-22].
  9. ↑ Złota Księga Akademii Rolniczej im. Hugona Kołłątaja, s. 129-136, Wydawnictwo AR w Krakowie - 2000 r., ISBN 83-86524-53-7

Bibliografia edytuj

  • Roman Prawocheński: Pochodzenie, pokrój i rasy koni. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Oświaty Rolniczej, Księgarnia Rolnicza, Zakłady Graficzno-Wydawnicze "Książka", 1922.
  • Roman Prawocheński: Hodowla, wychów i użytkowanie koni. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Oświaty Rolniczej, Księgarnia Rolnicza, Druk Synów St. Niemiry, 1924.
  • Doktorzy honoris causa Studium, Wydziału Rolniczego UJ, Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie i pracownicy Wydziału Rolniczego UJ, Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie, doktorzy honoris causa innych uczelni (pod redakcją Zdzisława Kośka), Akademia Rolnicza im. H. Kołłątaja w Krakowie, Kraków 1991
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Prawocheński&oldid=71760965”