Roman Rieger
Roman Zygmunt Rieger (ur. 22 listopada 1870 we Lwowie, zm. 27 października 1947 w Krakowie) – polski inżynier górnictwa, wykładowca i wynalazca.
| Data i miejsce urodzenia |
22 listopada 1870 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
27 października 1947 |
| Zawód, zajęcie |
inżynier górnictwa |
| Uczelnia | |
| Wydział |
Górniczy |
| Stanowisko |
profesor kontraktowy |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Był synem Zygmunta Riegera, lekarza lwowskiego, oraz Marii Ludwiki ze Steinkellerów.
Po ukończeniu gimnazjum we Lwowie i rocznej służbie wojskowej w Szkole Podchorążych Piechoty, w 1891 rozpoczął studia w Akademii Górniczej w Leoben. Do roku 1895 zdobył tytuły inżyniera górnictwa i hutnictwa[1].
Praca w górnictwie edytuj
Po studiach rozpoczął pracę w Witkowickim Gwarectwie Węglowym, najpierw jako inżynier ruchu, później (1901–1916) był dyrektorem kopalni „Ludwik” w Witkowicach. W latach 1916–1918 był inspektorem i wicedyrektorem Witkowickiego Gwarectwa[1].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pracował dla Wydziału Krajowego oraz Dyrekcji Generalnej Państwowych Zakładów Górniczych i Hutniczych przy Min. Przemysłu i Handlu w Warszawie na kierowniczych stanowiskach, a później jako dyrektor kopalń „Knurów” i „Prezydent” należących do Polskich Kopalń Skarbowych (Skarboferm) (do 1930)[1].
Działalność w szkolnictwie edytuj
W 1907 współtworzył pierwszą polską szkołę górniczą w Dąbrowie. Od 1926 był profesorem kontraktowym i kierownikiem katedry organizacji przedsiębiorstw przemysłowych w krakowskiej Akademii Górniczej, gdzie pracował do 1934, kiedy to na skutek konfliktów na tle osobistym i politycznym (podpisał protest w sprawie brzeskiej) przeszedł na emeryturę. Do wykładania w AG wrócił po drugiej wojnie światowej[1].
Działalność naukowo-techniczna edytuj
Roman Rieger był pionierem mechanizacji wewnątrzkopalnianej. W 1907 wynalazł i opatentował w wielu krajach rynny potrząsalne (przenośniki wstrząsalne) służące do transportu urobku pod ziemią. Wygłaszał referaty na spotkaniach górniczych, redagował Kalendarz Górniczy, był rzeczoznawcą sądowym w Krakowie i Katowicach, taksatorem w kopalniach[1].
Władze wysłały go na konferencję pokojową w Paryżu (1919) jako specjalistę ds. węglowych Śląska[1].
W 1930 nadal był pracownikiem Skarbofermu i jednocześnie profesorem Akademii Górniczej. Gdy zabroniono pracownikom państwowym pracy na dwóch etatach, przeszedł na emeryturę ze Skarbofermu, ale firma zdecydowała się wypłacać mu dożywotnie stypendium[1].
W 1947 został doktorem honoris causa Akademii Górniczej w Krakowie[1] za wynalazek rynien wstrząsowych, które odegrały ogromną rolę w górnictwie całego świata[2].
Roman Rieger ożenił się z Wandą z domu Michejda (1882–1975), córką Franciszka Michejdy. Miał z nią pięcioro dzieci: Zygmunta (1902–1971), Jadwigę (1905–1987), Andrzeja (1906–1940), Adama (1909–1998) i Jerzego (1919–1986)[1]. Jego wnukiem jest językoznawca Janusz Rieger.
Pochowany został na cmentarzu Rakowickim (kwatera PAS AC-płd-po prawej Oberlenderów)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (4 maja 1929)[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Upamiętnienie edytuj
W Muzeum Górnośląskim w Bytomiu otwarto (w 1965) stałą wystawę poświęconą Romanowi Riegerowi[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Stanisław Marian Brzozowski: Roman Zygmunt Rieger. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXI. Polska Akademia Nauk, 1989. [dostęp 2017-11-13].
- ↑ Roman Zygmunt Rieger. AGH. [dostęp 2017-11-13].
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-08-04].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej w dziedzinie górnictwa”.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 114, poz. 285 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.