Wikipedia

Roman Skoczyński

Roman Tomasz Skoczyński (ur. 21 grudnia 1876 w Bukowsku, zm. 22 lipca 1932 w Sanoku) – polski żołnierz, urzędnik pocztowy, działacz ludowy, radny miasta Sanoka.

Roman Skoczyński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1876
Bukowsko

Data i miejsce śmierci

22 lipca 1932
Sanok

Odznaczenia
Medal Niepodległości Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Roman Tomasz Skoczyński urodził się 21 grudnia 1876 w Bukowsku[1]. Był synem Jana Skoczyńskiego (w Bukowsku zastępca c. k. Prokuratorii Państwa do pełnienia funkcji oskarżyciela publicznego dla przestępstw w okręgu Sądu Obwodowego w Sanoku[2]) i Teresy z domu Błonarowicz (zm. 1920 w wieku 78 lat jako wdowa[3][4])[5][1].

W cesarsko-królewskiej Obronie Krajowej został mianowany na stopień kadeta nieaktywnego z dniem 1 stycznia 1902[6], a około 1909 został awansowany na stopień chorążego (Fähnrich) ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1902[7][8]. W tym czasie od około 1902 do 1911 pozostawał w grupie nieaktywnych żołnierzy 34 Pułku Piechoty k.k. Landwehry z Jarosławia[9][10][11]. W 1908 otrzymał austriacki Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[10].

Na przełomie XIX/XX wieku pełniąc stanowisko naczelnika poczty został działaczem Stronnictwa Ludowego[12]. Na początku XX wieku był c. k. starszym oficjałem pocztowym[13]. Pełniąc stanowisko poczmistrza w podsanockich Olchowcach, po osobiście przeprowadzonej kontroli (rewizji) przez komisarza dyrekcji pocztowej ze Lwowa, w kwietniu 1914 został zawieszony w urzędowaniu[14]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1906)[15]. W 1908 został wybrany członkiem wydziału[16].

Brał udział w I wojnie światowej. U schyłku wojny od 1 listopada 1918 działał w Sanoku na rzecz odzyskania niepodległości państwa i przejmowania miasta lokalnie w ręce polskie; jako były oficer armii austriackiej w stopniu podporucznika pełnił funkcję zastępcy komendanta placu[17][18]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pod koniec 1918 został wybrany do Rady Miasta Sanoka jako działacz ludowy[18]. U zarania II Rzeczypospolitej współpracował z dr. Janem Rajchlem na rzecz Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”[19], które zwyciężyło w Sanoku podczas pierwszych po odzyskaniu niepodległości wolnych wyborów parlamentarnych 26 stycznia 1919. Obaj byli redaktorami pisma „Sanoczanin” (dwa numery na przełomie lutego i marca 1919)[20][21], a potem pisma pod nazwą „Ziemia Sanocka” od 1919 do 1921[22] (Rajchel był redaktorem naczelnym tego pisma do numeru 26 z 7 września 1919, po czym zastąpił go Roman Skoczyński jako redaktor odpowiedzialny od numeru 27 z 12 października 1919[23] oraz jako wydawca[24]). Działając w piśmie obaj prowadzili akcje agitacyjne wspierające kandydatów PSL „Piast”[18].

 
Nagrobek Romana Skoczyńskiego

W 1919 i w latach 20. był przewodniczącym zarządu powiatowego Związku Inwalidów Wojennych RP w Sanoku[25]. Jako inwalida wojenny otrzymał od władz koncesję na prowadzenie trafiki w Dukli oraz kina w Sanoku, które od 1919 działało pod nazwą „Uciecha” na piętrze budynku Ramerówka (przy ówczesnej ulicy 3 Maja)[26][27][28][29][30]. W 1920 był inicjatorem skierowania delegacji Sanoka do Warszawy celem działań do pierwotnie planowanego utworzenia województwa sanockiego (ostatecznie Sanok nie został stolicą województwa)[31]. Uchwałą Rady Miejskiej z 21 sierpnia 1919 został uznany przynależnym do gminy Sanok[32]. W pierwszej poł. lat 20. był radnym miejskim w Sanoku, wybrany także w wyborach w 1924[33]. W 1924 przystąpił do Stronnictwa Chłopskiego i organizował wiece polityczne w kinie „Uciecha”[34]. W latach 30. pozostawał radnym miejskim w Sanoku[35], zasiadając w kole IV[36]. W późniejszym czasie przeszedł do ugrupowania BBWR[37].

W 1930 wziął udział w konkursie publicystycznym zorganizowanym przez FIDAC w Paryżu na temat „Jak zapewnić pokój światowy?”, a jego praca była jedną z dwudziestu autorów z Polski, które zostały zakwalifikowane do ściślejszego etapu (łącznie było 212 zgłoszeń z Polski)[38]. Planem Romana Skoczyńskiego było wybudowanie nowej siedziby kina przy ulicy Henryka Sienkiewicza w Sanoku (naprzeciw siedziby starostwa powiatowego, obecna lokalizacja oddziału PGNiG), jednakże zamiary zniweczyła jego śmierć[28][29].

Zarządzeniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 16 marca 1937 został odznaczony Medalem Niepodległości za pracę w dziele odzyskania niepodległości[39].

Po raz pierwszy był żonaty od 1905 z Marią Pocałuń z Nowotańca[40], po której przed 1912 został wdowcem (w tym czasie zamieszkiwał w Olchowcach)[1]. Miał z nią syna Jerzego Mieczysława (1906-1940, oficer Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej) oraz córkę Marię Danutę (ur. 1908)[41]. 20 stycznia 1912 ożenił się powtórnie, zawierając związek małżeński z Anielą Teresą z domu Kalita (ur. 1893 w Radomyślu, zamieszkała w Posadzie Olchowskiej)[1][42], z którą miał córki Janinę (ur. 1912, po mężu Noworyta)[43], Bogusławę (ur. ok. 1914)[44]. Po 1918 zamieszkiwał z rodziną przy ul. ulicy Bartosza Głowackiego w Sanoku[45]. Zmarł 22 lipca 1932 w Sanoku[42][46]. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku 27 lipca 1932[42].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Księga małżeństw rz. kat. Sanok (1905–1912). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 114 (poz. 7).
  2. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 216.
  3. ↑ Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 244 (poz. 21).
  4. ↑ Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1895 do 1952 r.. Sanok. s. 160 (poz. 2386).
  5. ↑ Bukowsko Baptisms, Volume VIII, 1859 – 1877. semanchuk.com. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  6. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1902. Wiedeń: 1902, s. 182.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1903. Wiedeń: 1903, s. 185.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1904. Wiedeń: 1904, s. 190.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1905. Wiedeń: 1905, s. 188.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1906. Wiedeń: 1906, s. 372.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1907. Wiedeń: 1907, s. 180.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1908. Wiedeń: 1908, s. 182.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 205.
  7. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 205.
  8. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1911. Wiedeń: 1911, s. 208.
  9. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1902. Wiedeń: 1902, s. 485.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1903. Wiedeń: 1903, s. 491.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1904. Wiedeń: 1904, s. 506.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1905. Wiedeń: 1905, s. 509.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1906. Wiedeń: 1906, s. 372.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1907. Wiedeń: 1907, s. 329.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1908. Wiedeń: 1908, s. 339.
  10. ↑ a b Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1909. Wiedeń: 1909, s. 367.
  11. ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1910. Wiedeń: 1910, s. 366.
    •Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1911. Wiedeń: 1911, s. 373.
  12. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 359.
  13. ↑ Nadesłane. „Gazeta Sanocka”. Nr 161, s. 4, 27 stycznia 1907. 
  14. ↑ Kronika. Suspenzya poczmistrza. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 17, s. 3, 19 kwietnia 1914. 
  15. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 146. ISBN 978-83-939031-1-5.
  16. ↑ Zarząd. sokolsanok.pl. [dostęp 2015-08-08].
  17. ↑ Juliusz Zaleski. Z dziejów III Baonu strzelców sanockich (garść wspomnień w rocznicę). „Ziemia Sanocka”. Nr 30, s. 2, 7 grudnia 1919. 
  18. ↑ a b c Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 506.
  19. ↑ Wojciech Sołtys, Pierwsze miesiące wolności, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Feliks Kiryk (red.), Kraków 1995, s. 508.
  20. ↑ Stopka redakcyjna. „Sanoczanin”. Nr 1, s. 1, 22 lutego 1919. 
  21. ↑ Stopka redakcyjna. „Sanoczanin”. Nr 2, s. 1, 8 marca 1919. 
  22. ↑ Marek Boczar. Prasa sanocka w końcu XIX i pierwszej połowie XX wieku. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 144–145, 2006. ISSN 0557-2096. 
  23. ↑ Redaktor naczelny: Dr. Jan Rajchel. „Ziemia Sanocka”. Nr 26, s. 1, 7 września 1919. 
    •Odpowiedzialny redaktor: Roman Skoczyński. „Ziemia Sanocka”. Nr 27, s. 1, 12 października 1919. 
  24. ↑ Stopka redakcyjna. „Ziemia Sanocka”. Nr 1, s. 4, 23 stycznia 1921. 
  25. ↑ Kronika. Wiec inwalidów. „Ziemia Sanocka”. Nr 14, s. 3, 1 czerwca 1919. 
    •Kronika. Wizytacya tut. Ekspozytury sekcyi Opieki nad inwalidami. „Ziemia Sanocka”. Nr 21, s. 3, 20 lipca 1919. 
    •Starostwo powiatowe w Sanoku. Stowarzyszenia i związki 1919-1939 (zespół 23, sygn. 13, nr mikr. 160756). Archiwum Państwowe w Przemyślu, s. 183.
  26. ↑ Księga adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa. Warszawa: 1928, s. 798.
  27. ↑ Księga Adresowa Polski (wraz z W. M. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa, 1930. Warszawa: Towarzystwo Reklamy Międzynarodowej, 1930, s. 783.
  28. ↑ a b Kino w Sanoku. W: Stefan Stefański: Kartki niedawnej przeszłości Sanoka. 1993, s. 19–21.
  29. ↑ a b Kino w Sanoku. W: Stefan Stefański: Kartki z przeszłości Sanoka. Sanok: Oficyna Wydawnicza Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sanoku, 2005, s. 69–70. ISBN 83-919470-9-2.
  30. ↑ Marek Drwięga. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 79, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  31. ↑ Marek Drwięga. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 58, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  32. ↑ Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej w Sanoku 1919-1920. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 97. [dostęp 2021-12-19].
  33. ↑ Marek Drwięga. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 38, 39, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  34. ↑ Wojciech Sołtys, Stosunki społeczno-polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Feliks Kiryk (red.), Kraków 1995, s. 563.
  35. ↑ Wojciech Sołtys, Miasto i jego władze, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 514.
  36. ↑ Marek Drwięga. Samorząd miejski Sanoka w latach 1918–1939. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 47, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  37. ↑ Wojciech Sołtys, Stosunki społeczno-polityczne, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Feliks Kiryk (red.), Kraków 1995, s. 562.
  38. ↑ Konkurs na temat „Jak zapewnić pokój światowy”. „Hasło Łódzkie”. Nr 215, s. 4, 8 sierpnia 1930. 
  39. ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  40. ↑ Nowotaniec Banns, Volume V, 1905 – 1951. semanchuk.com. [dostęp 2019-03-04]. (ang.).
  41. ↑ Nowotaniec Baptisms, Volume V, 1900 – 1946. semanchuk.com. [dostęp 2019-03-05]. (ang.).
  42. ↑ a b c Księga Zmarłych 1904–1934 Sanok. T. J. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 373 (poz. 79).
  43. ↑ Księga wtóropisów aktów małżeńskich za lata 1936–1945. T. „K”. Cz. II. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 462.
  44. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom III. Samorząd, oświata, organizacje, instytucje. Katalog zbiorów. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2018, s. 158. ISBN 978-83-60380-41-3.
  45. ↑ Państwowe Gimnazjum Wyższe w Sanoku. Katalog główny, Rok 1918/1919. s. 76.
  46. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. S 1932 (Tom J, s. 361, poz. 79).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Skoczyński&oldid=71779740”