Romuald Ganowicz
Romuald Ganowicz (ur. 7 lutego 1898 w Koninie, zm. 24 października 1993 tamże) − plutonowy kawalerii Wojska Polskiego, podporucznik Armii Krajowej ps. „Grom”, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 podporucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
7 lutego 1898 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 października 1993 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915−1920 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
zastępca dowódcy placówki Grębów |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca |
ziemianin |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Był synem Ludwika Ganowicza i Teodory z Piaseckich[a][1]. W 1915, po ukończeniu czterech klas Gimnazjum w Kazaniu, został wcielony do Wojskowej Drużyny Inżynieryjnej. Była to pomocnicza jednostka Armii Rosyjskiej, zajmująca się budową dróg, mostów i fortyfikacji. W sierpniu 1918 powrócił do Konina. Trzy miesiące później w Kaliszu wstąpił do 2 pułku ułanów Grochowskich. W jego szeregach uczestniczył w walkach z Czechami na Śląsku Cieszyńskim oraz z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej[2]. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pod Wiersznicą 1 października 1920 poprowadził brawurową szarżę przeciwko tyralierze bolszewickiej, wywołując tym panikę w szeregach nieprzyjaciela. Za ten bohaterski czyn odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari numer 3083 (30 czerwca 1921)[3].
Zdemobilizowany w stopniu plutonowego, pod koniec 1920 zajął się zarządzaniem majątkami ziemskimi. Najpierw w Pakości koło Mogilna, a od 1926 w Nieliszu koło Zamościa[4]. Od 1930 gospodarował w odziedziczonym rodzinnym majątku Radzewo w ówczesnym powiecie śremskim. W latach 1931–36 był Prezesem tamtejszego Kółka Rolniczego[5].
W marcu 1940 został wysiedlony do powiatu tarnobrzeskiego[6]. Objął posadę zarządcy w gospodarstwie Chybie pod Grębowem. W grudniu 1940 wstąpił do ZWZ. Awansowany do stopnia podporucznika, objął stanowisko zastępcy dowódcy placówki Grębów, należącej do obwodu tarnobrzeskiego w okręgu krakowskim ZWZ – AK[7]. W majątku Chybie odbywały się kursy podchorążych tarnobrzeskiego Obwodu AK. W ramach Akcji „Burza” − razem z żołnierzami AK placówki Grębów − wyszedł z podziemia, meldując wojskom sowieckim gotowość do współpracy. Ostrzeżony o grożącym mu aresztowaniu, ukrywał się od października 1944.
Tuż po wojnie powrócił do swojego majątku w Radzewie. W dniu 31 stycznia 1945, podczas uproszczonych wyborów do Sejmiku Powiatowego, został wybrany Przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Śremie, a później radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z ramienia Stronnictwa Ludowego[8]. Z własnego gospodarstwa utrzymywał się do chwili skonfiskowania go przez władze komunistyczne. W późniejszym okresie pracował jako inspektor w zakładach mięsnych. W 1955 zamieszkał w Koninie. Tu zmarł w wieku 95 lat i został pochowany na cmentarzu parafialnym.
Życie prywatne edytuj
Ożenił się w 1922 z Haliną z Gorgolińskich[9] (1901−1970) − późniejszym żołnierzem AK ps. „Halszka”. Mieli dwóch synów: Andrzeja (1923−1996), żołnierza AK ps. „Kazek”, inż. rolnika oraz Michała (1926−2007), żołnierza AK ps. „Nel”, łącznika dowódcy placówki Grębów, doktora nauk weterynaryjnych mieszkającego w Lesznie.
Ordery i odznaczenia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 56.
- ↑ Pamiętnik Historyczny Bojowników o Niepodległość Śląska Zaolzańskiego : zawiera 5.000 odznaczonych uczestników walk o Ziemię Piastowską. Cieszyn 1938, s. 74. [dostęp 2014-11-10]. (pol.).
- ↑ G. Łukomski, Ganowicz Romuald [w:] Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945, t. 2 (1914-1921), cz. 2, Koszalin 1993.
- ↑ Księga adresowa gospodarstw rolnych województwa poznańskiego. Poznań 1926, s. 201. [dostęp 2014-11-10]. (pol.).
- ↑ Sprawozdania Wielkopolskiego Towarzystwa Kółek Rolniczych za lata 1931/32, 1932/33, 1935/36.
- ↑ M. Rutkowska, Lager Glowna: niemiecki obóz przesiedleńczy na Głównej w Poznaniu dla ludności polskiej (1939-1940), Poznań 2008, s. 192.
- ↑ M. Kosior, B.Szwedo, Schemat organizacyjny obwodu tarnobrzeskiego AK, [w]: "Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne". R. 1991, nr 2, s. 13. [dostęp 2014-11-10]. (pol.).
- ↑ Życiorysy członków Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu (1945-1949), APP, Zespół 53/472/0, jedn. 12, s. 24-25.
- ↑ Polak (red.) 1991 ↓, s. 44.
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 57.
Uwagi edytuj
- ↑ Ludwik Ganowicz (1874-1953) był burmistrzem m. Konina w latach 1924-1934.
Bibliografia edytuj
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/1. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1991. ISBN 83-900510-0-1.
- B. Szwedo, Kawalerowie Virtuti Militari Ziemi Tarnobrzeskiej, Tarnobrzeg-Sandomierz 2001, s. 37-38.
- B. Szwedo, Romuald Ganowicz, [w]: "Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne" nr. 17. [dostęp 2014-11-13]. (pol.). Tarnobrzeg 1998, s. 39.
- Małopolski słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych: 1939-1956, t. 10, Kraków 2008, s. 54-55.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.