Romulus Augustulus
Flawiusz Romulus Augustus (Flavius Romulus Augustus), zwany później przez swych wrogów szyderczo Augustulusem („Auguścik”, „cesarzątko”) (ur. ok. 463, zm. po 507) – ostatni cesarz zachodniorzymski, syn Orestesa, naczelnika wojsk, który w rzeczywistości sprawował władzę.
| ||||
| ||||
![]() Romulus Augustus przed Odoakrem | ||||
Cesarz rzymski | ||||
Okres | od 31 października 475 do 4 września 476 | |||
Koronacja | 31 października | |||
Poprzednik | Juliusz Nepos | |||
Następca | brak | |||
Dane biograficzne | ||||
Data urodzenia | ok. 463 | |||
Data i miejsce śmierci | po 507 Castellum Lucullanum | |||
Miejsce spoczynku | prawdopodobnie Castel dell’Ovo w Neapolu | |||
Moneta | ||||
![]() |
ŻyciorysEdytuj
Panował od 31 października 475 do 4 września 476 roku. Właściwą władzę w jego imieniu sprawował jego ojciec Orestes, który jako magister militum praesentalis, czyli głównodowodzący wojsk rzymskich, zbuntował się przeciwko Juliuszowi Neposowi. Orestes przyjął tytuł patrycjusza i dowódcy obu rodzajów wojsk (magister utriusque militiae)[1].
W sierpniu 476 na czele buntu wojsk barbarzyńskich w Italii złożonych ze Skirów, Herulów i Alanów stanął Odoaker, który pokonał Orestesa pod Ticinum (obecnie Pawia). Przyczyną buntu była odmowa Orestesa nadania żołnierzom ziemi w Italii. Sam Orestes zginął 28 sierpnia 476, a 4 września pod Rawenną zabito jego brata Pawła. Romulus przebywający w Rawennie został pozbawiony władzy przez Odoakra, który jednak zachował ustępującego cesarza przy życiu, obdarzył go majątkiem ziemskim na północ od dzisiejszego Neapolu i nakazał wypłacanie corocznej renty w wysokości 6000 solidów (odpowiadało to mniej więcej rocznemu dochodowi rzymskiego senatora). Zamieszkał w willi Castellum Lucullanum. Być może Odoaker chciał w przyszłości wykorzystać Romulusa do swoich celów[2][3][4].
Koniec jego panowania uważa się za koniec cesarstwa zachodniorzymskiego. Często data ta jest też uznawana za symboliczny koniec starożytności.
Jego dalsze losy są nieznane. Prawdopodobnie żył jeszcze długo i pobierał rentę zarówno od Odoakra, jak i jego następców, w tym Teodoryka Wielkiego. Kasjodor w 507 (lub 511) roku napisał w imieniu tego władcy list do "Romulusa", potwierdzający wypłacanie mu renty. Większość historyków identyfikuje owego "Romulusa" z byłym cesarzem. Uważa się, że Romulus Augustulus zmarł przed przywróceniem władzy bizantyjskiej w Italii (536 r.).
Charakter rządówEdytuj
Obejmując rządy, Romulus Augustulus miał 12 lat (był młodszy niż Heliogabal czy Aleksander Sewer, mający w roku objęcia rządów 14 lat). Jak dwaj wymienieni był marionetką w rękach swojej rodziny, z tą różnicą, że Romulusem kierował ojciec, a dwoma pozostałymi babka Julia Maesa oraz ich matki Julia Soaemias (Heliogabala) i Julia Mamea (Aleksandra Sewera)[5]. Jego władza nie została uznana przez cesarza wschodniorzymskiego Zenona.
FilmEdytuj
Romulus Augustulus jest jedną z głównych postaci filmu z 2007, pt. "Ostatni Legion". W jego rolę wcielił się Thomas Brodie-Sangster. Film jest pełen anachronizmów i przeinaczeń: podaje jedną z "możliwych" wersji życia ostatniego cesarza Rzymu, utożsamiając go z królem Brytanii – Utherem Pendragonem, pogromcą złego króla Vortigerna i ojcem króla Artura.
CiekawostkiEdytuj
Zbieg okoliczności sprawił, że (co z ironią odnotowali już historycy wczesnego średniowiecza) ostatni cesarz zachodniorzymski nosił imiona założyciela Rzymu – Romulusa oraz pierwszego cesarza rzymskiego - Oktawiana Augusta. Podobna sytuacja miała miejsce niemal 1000 lat później w momencie upadku cesarstwa wschodniorzymskiego; ostatni cesarz bizantyjski Konstantyn XI Paleolog nosił imię tego, który uczynił Bizancjum jedną ze stolic cesarstwa – Konstantyna Wielkiego.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Pawlak 2010 ↓, s. 71.
- ↑ Krawczuk 1991 ↓, s. 555–566.
- ↑ Pawlak 2010 ↓, s. 71–72.
- ↑ Strzelczyk 1984 ↓, s. 123.
- ↑ Aleksander Krawczuk 1986. "Poczet Cesarzy rzymskich". Iskry, Warszawa.
BibliografiaEdytuj
- Aleksander Krawczuk: Poczet cesarzy rzymskich. Dominat. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo "Iskry", 1991, s. 564–567. ISBN 83-207-1099-5.
- Kazimierz Lepszy (red.): Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1968.
- Marcin Pawlak: Rzymski Zachód w latach 395–493. W: Świat rzymski w V wieku. Praca zbiorowa pod redakcją Rafała Kosińskiego i Kamilli Twardowskiej. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagellonica", 2010. ISBN 978-83-62261-16-1.
- Jerzy Strzelczyk: Goci – rzeczywistość i legenda. Warszawa: 1984. ISBN 83-06-00654-2.