Rosienie

miasto na Litwie

Rosienie (lit. Raseiniai wymowa, żmudz. Raseinē) – miasto na Litwie, w okręgu kowieńskim, siedziba rejonu rosieńskiego.

Rosienie
Raseiniai
Ilustracja
Ulica w Rosieniach
Herb
Herb
Państwo

 Litwa

Okręg

 kowieński

Burmistrz

Arvydas Nekrošius

Powierzchnia

8,48 km²

Populacja (2005)
• liczba ludności
• gęstość


12 305
1451 os./km²

Nr kierunkowy

428

Kod pocztowy

LT-60150

Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rosienie”
Ziemia55°22′N 23°07′E/55,366667 23,116667
Strona internetowa

Rosienie leżą nad rzeką Hosienką, 76 km na północny zachód od Kowna[1].

Miejsce obrad sejmików ziemskich Księstwa Żmudzkiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[2].

W mieście rozwinął się przemysł mleczarski[3].

Historia

edytuj

Były stolicą jednego z traktów Księstwa Żmudzkiego. Od strony zachodniej miasta ciągnie się rozległa równina, zwana Stany, niegdyś pole obozującej podczas sejmików i pospolitego ruszenia szlachty księstwa żmudzkiego. Na niej kilka kilometrów od miasta widać kopce sypane, zwane kołmie. Są to zabytki dawnych warowni, pochodzących prawdopodobnie z czasów skandynawskich z IX wieku. Tę starożytną osadę wzmiankowano w dziejach od roku 1253[1].

W roku 1416–1421 książę Witold ufundował kościół (jeden z pierwszych na Żmudzi). Obecny kościół ufundował biskup żmudzki Jerzy Tyszkiewicz w 1636[1][4].

Klasztor dominikanów w stylu renesansowo-barokowym ufundowali przy kościele parafialnym w 1645 bracia Mikołaj (ciwun ejragolski, pisarz Wielkiego Księstwa Litewskiego) oraz Adam Stankiewicz-Billewicz (ciwun twerski). Władze rosyjskie zamknęły go w 1884, dominikanie odzyskali go w 1935 i stanowi ich centrum litewskiej prowincji zakonu[1][4].

Pod koniec XIX wieku oprócz parafialnego kościoła dominikanów znajdowały się tu jeszcze kościół ewangelicki i prawosławna cerkiew Świętej Trójcy, a także dwie synagogi (z 12 tysięcy mieszkańców w owym czasie połowa była wyznania mojżeszowego); przedtem byli tu także karmelici i pijarzy[1].

Rosienie było w przeszłości stolicą starostwa rosieńskiego (zarówno grodowego, jak i niegrodowego, czyli miejskiego i ziemskiego) o powierzchni 5687 wiorst kwadratowych (według miar z roku 1900, tzn. ok. 6,6 tys. km²), później powiatu rosieńskiego zamieszkanego pod koniec XIX wieku przez 184 tysięcy osób[1].

Prawdopodobnie w Rosieniach urodził się w 1775 Jakub Szymkiewicz – polski lekarz, członek honorowy Uniwersytetu Wileńskiego, członek Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, filantrop i pisarz.

Podczas Operacji Barbarossa w pobliżu Rosieni rozegrała się bitwa, zakończona zwycięstwem Niemców, podczas której pojedynczy radziecki czołg KW-2 przez cały dzień powstrzymywał natarcie niemieckiej 6 Dywizji Pancernej.

Podczas okupacji hitlerowskiej 30 czerwca 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2000 osób. 27 sierpnia 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do klasztoru Biliunu Dvaras i następnie zamordowano[5].

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  2. Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 34.
  3. Rosienie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-03].
  4. a b Grzegorz Rąkowski: Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Litwie. Warszawa: Burchard Edition, 1999-10-16, s. 243-244. ISBN 83-87654-07-8.
  5. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1110.

Linki zewnętrzne

edytuj