Otwórz menu główne
Wikipedia

Rostów nad Donem

Ten artykuł dotyczy miasta w obwodzie rostowskim. Zobacz też: Rostów.

Rostów nad Donem (ros. Ростов-на-Дону, Rostow-na-Donu), miasto w południowej Rosji, nad Donem, niedaleko jego ujścia do Morza Azowskiego.

Rostów nad Donem
Ростов-на-Дону
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo  Rosja
Obwód  rostowski
Burmistrz Zinajda Niejarochina
Powierzchnia 354 km²
Wysokość 130 m n.p.m.
Populacja (I 2015)
• liczba ludności
• gęstość
1 115 000[1]
2 960,8 os./km²
Nr kierunkowy +7 863
Kod pocztowy 344000–344999
Tablice rejestracyjne 61; 161
Podział miasta 8 rejonów
Położenie na mapie obwodu rostowskiego
Mapa lokalizacyjna obwodu rostowskiego
Rostów nad Donem
Rostów nad Donem
Położenie na mapie Rosji
Mapa lokalizacyjna Rosji
Rostów nad Donem
Rostów nad Donem
Ziemia47°13′N 39°42′E/47,216667 39,700000
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku
Wikipodróże Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Portal Rosja
Rostów nad Donem

Spis treści

HistoriaEdytuj

Osada założona w roku 1749. Prawa miejskie nadane zostały przez cara Aleksandra I w roku 1807. Od roku 1811 miasto posiadało już swój herb. Leżało w granicach guberni jekaterynosławskiej, natomiast w 1887 roku weszło w skład Obwodu Wojska Dońskiego. W latach 1913–1919 w Rostowie działał polski Klub Ogniwo. W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej w Rostowie funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

W okresie rewolucji i wojny domowej w Rosji Rostów nad Donem kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. W grudniu 1917 r. bolszewicy zorganizowali w mieście udane powstanie zbrojne. Po kilku dniach jednak kozackie oddziały pod dowództwem Aleksieja Kaledina pokonały silniejszą liczebnie, lecz gorzej zorganizowaną i dowodzoną Gwardię Czerwoną[2]. W Rostowie i Nowoczerkasku gen. Ławr Korniłow i gen. Michaił Aleksiejew rozpoczęli tworzenie białej Armii Ochotniczej[3]. Chcąc zniszczyć tę siłę w zarodku, rząd Lenina skierował nad Don zgrupowanie pod dowództwem Władimira Antonowa-Owsiejenki, co zmusiło białych do opuszczenia miasta w końcu lutego 1918 r.[4] Rostów został stolicą Dońskiej Republiki Radzieckiej, która przetrwała do maja tego samego roku[5]. W tym miesiącu Rostów zajęły wojska niemieckie[6]. Następnie Rostów nad Donem znajdował się w granicach kozackiej, sprzymierzonej z białymi Siłami Zbrojnymi Południa Rosji Republiki Dońskiej, której stolicą był Nowoczerkask. Został ponownie zajęty przez Armię Czerwoną w styczniu 1920 r.[7] 20 lutego 1920 r. generał Aleksandr Kutiepow odniósł pod Rostowem jedno z ostatnich zwycięstw białych w wojnie domowej, ponownie zajmując miasto, jednak trzy dni później musiał się z niego wycofać[8].

DemografiaEdytuj

w 1897[9]:

  1. Rosjanie – 94 673 (79,24%)
  2. Żydzi – 11 183 (9,36%)
  3. Ukraińcy – 5612 (4,70%)
  4. Ormianie – 2216 (1,85%)
  5. Polacy – 1444 (1,21%)
  6. Niemcy – 1182 (0,99%)
  7. Tatarzy – 1172 (0,98%)
  8. Grecy – 702 (0,59%)

w 2010:

  1. Rosjanie – 960 883 (90,09%)
  2. Ormianie – 41 553 (3,40%)
  3. Ukraińcy – 16 249 (1,52%)
  4. Azerowie – 6739 (0,63%)
  5. Tatarzy – 5291 (0,50%)
  6. Gruzini – 3960 (0,37%)
  7. Białorusini – 2874 (0,27%)
  8. Koreańczycy – 2792 (0,26%)

GospodarkaEdytuj

Obecnie miasto jest ośrodkiem przemysłu maszynowego, elektrotechnicznego, spożywczego, chemicznego, drzewnego. Do największych przedsiębiorstw zaliczają się:

  • OAO Ałmaz – producent środków walki elektronicznej i sprzętu łączności,
  • OAO Horyzont – producent radarów i urządzeń nawigacyjnych dla wojska i użytkowników cywilnych,
  • OAO Zawod-Kwant – jedyny w Rosji producent układów orientacji dla statków kosmicznych,
  • Rostwiertoł – jedna z największych w Rosji wytwórni śmigłowców. Produkuje m.in. śmigłowce: Mi-24, Mi-26, Mi-28 i Mi-35,
  • Empils – jeden z największych w Rosji producentów farb i lakierów.

TransportEdytuj

NaukaEdytuj

Rostów nad Donem jest też ośrodkiem naukowym (szkoły wyższe, instytuty badawczo-rozwojowe). Uniwersytet Warszawski został ewakuowany z Warszawy do Rostowa nad Donem w roku 1915 i powstała wówczas uczelnia (obecnie Południowy Uniwersytet Federalny) uznaje się za spadkobiercę warszawskiego uniwersytetu[10].

SportEdytuj

WojskoEdytuj

W kulturzeEdytuj

Jest miejscem akcji powieści Rusłana Mielnikowa Mrówańcza należącej do Uniwersum Metro 2033, jak również powieści Piotra Kołodziejczaka Klępy śpią – drugiej części trylogii Życia w życiu, w której autor opisuje życie w radzieckiej rzeczywistości przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.

Miasta partnerskieEdytuj

Urodzeni w Rostowie nad DonemEdytuj

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b dane Federalnej Służby Statystyki Państwowej na 1 stycznia 2015.
  2. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 64–65.
  3. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 69.
  4. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 95.
  5. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 118.
  6. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 131.
  7. ↑ P. Kenez, Red Advance…, s. 222.
  8. ↑ P. Kenez, Red Advance…, s. 238–239.
  9. ↑ Demoscope Weekly – Annex. Statistical indicators reference, demoscope.ru [dostęp 2017-11-26].
  10. ↑ Южный федеральный университет, www.sfedu.ru [dostęp 2018-05-25] (ros.).
  11. ↑ Указ Президента РФ от 20.09.2010 № 1144 «О военно-административном делении Российской Федерации».

BibliografiaEdytuj

  • P. Kenez, Red Attack, White Resistance: Civil War in South Russia 1918, New Academia Publishing, Washington DC, ​ISBN 0-9744934-5-7​.
  • P. Kenez, Red Advance, White Defeat. Civil War in South Russia 1919–1920, New Academia Publishing, Washington DC 2004, ​ISBN 0-9744934-5-7​.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rostów_nad_Donem&oldid=55390327”