Rostów nad Donem

miasto w Rosji
Ten artykuł dotyczy miasta w obwodzie rostowskim. Zobacz też: Rostów.

Rostów nad Donem (ros. Ростов-на-Дону, Rostow-na-Donu) – miasto w południowej Rosji, nad Donem, niedaleko jego ujścia do Morza Azowskiego.

Rostów nad Donem
Ростов-на-Дону
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo  Rosja
Obwód  rostowski
Burmistrz Zinajda Niejarochina
Powierzchnia 348,5 km²
Wysokość 50 m n.p.m.
Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość
1 137 904[1]
3265,15 os./km²
Nr kierunkowy +7 863
Kod pocztowy 344000–344999
Tablice rejestracyjne 61; 161
Podział miasta 8 rejonów
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Rostów nad Donem”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rostów nad Donem”
Położenie na mapie obwodu rostowskiego
Mapa konturowa obwodu rostowskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rostów nad Donem”
Ziemia47°13′N 39°42′E/47,216667 39,700000
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Portal Rosja
Rostów nad Donem

HistoriaEdytuj

Osada założona w 1749 roku. W 1807 zostały nadane prawa miejskie przez cara Aleksandra I. Od roku 1811 miasto posiadało już swój herb. Leżało w granicach guberni jekaterynosławskiej, natomiast w 1887 roku weszło w skład Obwodu Wojska Dońskiego. W latach 1913–1919 w Rostowie działał polski Klub Ogniwo. W okresie bezpośrednio po I wojnie światowej w Rostowie funkcjonowała polska placówka o charakterze konsularnym.

W okresie rewolucji i wojny domowej w Rosji Rostów nad Donem kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. W grudniu 1917 bolszewicy zorganizowali w mieście udane powstanie zbrojne. Po kilku jednak dniach kozackie oddziały pod dowództwem Aleksieja Kaledina pokonały silniejszą liczebnie, lecz gorzej zorganizowaną i dowodzoną Czerwoną Gwardię[2]. W Rostowie i Nowoczerkasku gen. Ławr Korniłow i gen. Michaił Aleksiejew rozpoczęli tworzenie białej Armii Ochotniczej[3]. Chcąc zniszczyć tę siłę w zarodku, rząd Lenina skierował nad Don zgrupowanie pod dowództwem Władimira Antonowa-Owsiejenki, co zmusiło białych do opuszczenia miasta w końcu lutego 1918 roku[4]. Rostów został stolicą Dońskiej Republiki Radzieckiej, która przetrwała do maja tego samego roku[5]. W tym miesiącu Rostów zajęły wojska niemieckie[6]. Następnie Rostów nad Donem znajdował się w granicach kozackiej, sprzymierzonej z białymi Siłami Zbrojnymi Południa Rosji Republiki Dońskiej, której stolicą był Nowoczerkask. Został ponownie zajęty przez Armię Czerwoną w styczniu 1920 roku[7]. W dniu 20 lutego 1920 generał Aleksandr Kutiepow odniósł pod Rostowem jedno z ostatnich zwycięstw białych w wojnie domowej, ponownie zajmując miasto, jednak trzy dni później musiał się z niego wycofać[8].

DemografiaEdytuj

w 1897[9]:

  1. Rosjanie – 94 673 (79,24%)
  2. Żydzi – 11 183 (9,36%)
  3. Ukraińcy – 5612 (4,70%)
  4. Ormianie – 2216 (1,85%)
  5. Polacy – 1444 (1,21%)
  6. Niemcy – 1182 (0,99%)
  7. Tatarzy – 1172 (0,98%)
  8. Grecy – 702 (0,59%)

w 2010:

  1. Rosjanie – 960 883 (90,09%)
  2. Ormianie – 41 553 (3,40%)
  3. Ukraińcy – 16 249 (1,52%)
  4. Azerowie – 6739 (0,63%)
  5. Tatarzy – 5291 (0,50%)
  6. Gruzini – 3960 (0,37%)
  7. Białorusini – 2874 (0,27%)
  8. Koreańczycy – 2792 (0,26%)

GospodarkaEdytuj

Obecnie miasto jest ośrodkiem przemysłu maszynowego, elektrotechnicznego, spożywczego, chemicznego, drzewnego. Do największych przedsiębiorstw zaliczają się:

  • OAO Ałmaz – producent środków walki elektronicznej i sprzętu łączności,
  • OAO Horyzont – producent radarów i urządzeń nawigacyjnych dla wojska i użytkowników cywilnych,
  • OAO Zawod-Kwant – jedyny w Rosji producent układów orientacji dla statków kosmicznych,
  • Rostwiertoł – jedna z największych w Rosji wytwórni śmigłowców. Produkuje m.in. śmigłowce: Mi-24, Mi-26, Mi-28 i Mi-35,
  • Empils – jeden z największych w Rosji producentów farb i lakierów.

TransportEdytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Transport w Rostowie nad Donem.

NaukaEdytuj

Rostów nad Donem jest też ośrodkiem naukowym (szkoły wyższe, instytuty badawczo-rozwojowe). Uniwersytet Warszawski został ewakuowany z Warszawy do Rostowa nad Donem w roku 1915 i powstała wówczas uczelnia (obecnie Południowy Uniwersytet Federalny) uznaje się za spadkobiercę warszawskiego uniwersytetu[10].

SportEdytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Sport w Rostowie nad Donem.

WojskoEdytuj

Miasto jest siedzibą dowództwa Południowego Okręgu Wojskowego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej[11].

W kulturzeEdytuj

Jest miejscem akcji powieści Rusłana Mielnikowa Mrówańcza należącej do Uniwersum Metro 2033, jak również powieści Piotra Kołodziejczaka Klępy śpią – drugiej części trylogii Życia w życiu, w której autor opisuje życie w radzieckiej rzeczywistości przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.

Miasta partnerskieEdytuj

 
Miasta partnerskie (2006)

Urodzeni w Rostowie nad DonemEdytuj

Zobacz teżEdytuj

 
Panorama

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года.
  2. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 64–65.
  3. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 69.
  4. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 95.
  5. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 118.
  6. ↑ P. Kenez, Red Attack…, s. 131.
  7. ↑ P. Kenez, Red Advance…, s. 222.
  8. ↑ P. Kenez, Red Advance…, s. 238–239.
  9. ↑ Demoscope Weekly – Annex. Statistical indicators reference, demoscope.ru [dostęp 2017-11-26].
  10. ↑ Южный федеральный университет, www.sfedu.ru [dostęp 2018-05-25] (ros.).
  11. ↑ Указ Президента РФ от 20.09.2010 № 1144 «О военно-административном делении Российской Федерации».

BibliografiaEdytuj

  • P. Kenez, Red Attack, White Resistance: Civil War in South Russia 1918, New Academia Publishing, Washington DC, ​ISBN 0-9744934-5-7​.
  • P. Kenez, Red Advance, White Defeat. Civil War in South Russia 1919–1920, New Academia Publishing, Washington DC 2004, ​ISBN 0-9744934-5-7​.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rostów_nad_Donem&oldid=63324678”