Rozdzielczość ekranu

liczba pikseli dla każdego wymiaru

Rozdzielczość ekranu – jeden z parametrów trybu wyświetlania, określający liczbę pikseli obrazu wyświetlanych na ekranie w bieżącym trybie pracy monitora komputerowego, telewizora lub innego wyświetlacza, którego obraz budowany jest z pikseli. Rozdzielczość wyraża się w postaci liczby pikseli w poziomie i w pionie. Rozdzielczość w poziomie składa się z pionowych linii, natomiast w pionie z poziomych linii[1].

Szerokość i wysokość wyrażona w liczbie pikseli tworzą rozdzielczość. W tym wypadku obraz tworzony na zdjęciu będzie miał szerokość 1915 pikseli i wysokość 900 pikseli, tworząc rozdzielczość 1915 × 900

Rozdzielczość natywna urządzenia nie musi być identyczna z wyświetlaną. W większości urządzeń bieżący tryb wyświetlania można zmieniać skokowo wewnątrz określonego zakresu, którego granice, jak i poszczególne dostępne rozdzielczości, powiązane są z budową urządzenia wyświetlającego, budową karty graficznej, wielkością pamięci na tej karcie oraz oprogramowaniem (sterownik karty, system operacyjny).

Może to wywołać zmiany w wyglądzie obrazu spowodowane tym, że stałe elementy interfejsu systemu operacyjnego, takie jak ramki, ikonki itp., mają stałą wielkość w pikselach.

Dla telewizorów analogowych rozdzielczość jest związana z przepustowością sygnału luminancji i jest określany w „liniach” jako największa liczba naprzemiennych białych i czarnych pionowych pasków, które mogą być wyświetlone wszerz ekranu bez nakładania się na siebie. Czasami linie są liczone na szerokości równej wysokości obrazu zamiast na całej szerokości. To powoduje powstanie dwóch miar rozdzielczości poziomej, co może powodować nieporozumienia. Rozdzielczość pionowa, podobnie jak w urządzeniach cyfrowych, jest liczbą poziomych linii na obrazie.

Dla telewizji cyfrowej i HDTV, typowe rozdzielczości pionowe interpolowane to: 480i, 576i, 1080i oraz progresywne to: 480p, 576p, 720p, 1080p, 2160p oraz 4320p linii.

W profesjonalnych zastosowaniach kinowych używane są częściej rozdzielczości typu 2K 16:9 (2048×1152), 2K 2:1 (2048×1024), 3K 16:9 (3072×1728), 3K 2:1 (3072×1536), 4K 16:9 (4096×2304), 4K 2:1 (4096×2048), 8K 16:9 (8192×4608), 8K 2:1 (8192×4096) itd.

Historia standardów rozdzielczości edytuj

W latach 80. XX wieku standardową rozdzielczością wyświetlacza komputerowego była 320×200 (CGA). Wypuszczona w 1987 roku karta (VGA) na całą dekadę 1987–1997 ustanowiła podwójny standard rozdzielczości: 320×200 do gier (ponieważ umożliwiała uzyskanie 256 kolorów) oraz 640×480 (w zaledwie 16 kolorach) do zastosowań biurowych. Wyższe rozdzielczości, takie jak 800×600 czy 1024×768 były wówczas praktycznie nieużywane ze względu na brak powszechnie przestrzeganych standardów (wyższe rozdzielczości w karcie każdego producenta programowało się inaczej).

Wzrost popularności systemów Windows 95 i Windows 98 (w których sterownik karty graficznej instalowało się do całego systemu operacyjnego, a nie jak poprzednio do konkretnego programu) spowodował, iż począwszy od końca lat 90. XX wieku, standardową rozdzielczością stała się 1024×768. Windows XP zostało zaprojektowane do pracy w rozdzielczości co najmniej 800×600 (ale jest możliwa praca w trybie 640×480). Monitory CRT pracowały z typowymi rozdzielczościami 1024×768 (XGA/XVGA, eXtended, czyli rozszerzona), 1280×1024 (SXGA) oraz 1600×1200 (UXGA, Ultra-eXtended). W niektórych zastosowaniach np. do programów CAD używano rozdzielczości 2560×1600 (WQXGA) lub wyższych.

Wczesne panoramiczne monitory pracowały z rozdzielczościami 1280×800 (WXGA), 1680×1050 (WSXGA+)), 1920×1200 (WUXGA) i 1440×900. Telewizory obsługujące rozdzielczość 720p (HD Ready) były wyposażone w ekrany o rozdzielczościach 1366×768, 1280×720 lub 1024×720 linii (poziomych × pionowych).

Pod koniec pierwszej dekady XXI w. wzrastała popularność monitorów o telewizyjnych proporcjach 16:9, tzn. o rozdzielczościach 1366×768, 1600×900 oraz 1920×1080 (Full HD).

Standardy i ich rodzaje edytuj

 
Standardowe rozdzielczości ekranowe
Standardy dla komputerów Rozdzielczość
(proporcje)
QVGA 320×240 (4:3)
HVGA 480×320 (3:2)
VGA 640×480 (4:3)
WVGA 800×480 (5:3)
SVGA 800×600 (4:3)
XGA 1024×768 (4:3)
HDTV 720p 1280×720 (16:9)
HDTV 1366×768 (16:9)
WXGA 1280×800 (16:10)
WXGA+ 1440×900 (16:10)
SXGA 1280×1024 (5:4)
WSXGA 1600×1024 (16:10)
SXGA+ 1400×1050 (4:3)
WSVGA 1024×600 (16:9)
WSXGA+ 1680×1050 (16:10)
UXGA 1600×1200 (4:3)
HD+ 1600×900 (16:9)
HDTV 1080p 1920×1080 (16:9)
WUXGA 1920×1200 (16:10)
QWXGA 2048×1152 (16:9)
QXGA 2048×1536 (4:3)
Cinema TV 2560×1080 (21:9)
WQHD 2560×1440 (16:9)
WQXGA 2560×1600 (16:10)
QSXGA 2560×2048 (5:4)
Zastosowania profesjonalne Rozdzielczość
2K 2048×1152 (16:9)
2K 2048×1024 (2:1)
3K 3072×1728 (16:9)
3K 3072×1536 (2:1)
4K 4096×2304 (16:9)
4K 4096×2048 (2:1)
8K 8192×4608 (16:9)
8K 8192×4096 (2:1)
16K 16384x9216 (16:9)
16K 16384x8192 (2:1)
Standardy telewizji analogowej Rozdzielczość
PAL 720×576
PAL VHS 360×576 (przybliżona)
NTSC 640×482
NTSC VHS 320×482 (przybliżona)
Standardy telewizji cyfrowej Rozdzielczość
NTSC (preferowany format) 648×486
D-1 NTSC 720×486
D-1 NTSC (piksele kwadratowe) 720×540
PAL 720×486
D-1 PAL 720×576
D-1 PAL (piksele kwadratowe) 768×576
HDTV 720p 1280×720
HDTV 1080i/1080p 1920×1080
Ultra HD 3840×2160
UHDTV[2] 7680×4320
Standardy dla filmu cyfrowego Rozdzielczość
Standard Akademii Filmowej 2048×1536
Blu-ray 4K UHD 3840×2160
Blu-ray HD DVD 1280×720 i 1920×1080
DVD 720×576 i 720×480
Laserdisc 560×360
Video CD 352×288 i 352×240

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Rozdzielczość ekranu. Czyli co powinieneś wiedzieć zanim kupisz, „Poradnik komputerowy”, mamkomputer.info, 29 marca 2017 [dostęp 2017-03-31].
  2. Anita Kaźmierska: Türksat wraca z testami 8K. 2021-08-26. [dostęp 2021-09-02].