Rozporządzenie wykonawcze (Stany Zjednoczone)

rodzaj rozporządzenia wydawanego przez prezydenta Stanów Zjednoczonych

Rozporządzenie wykonawcze – rodzaj rozporządzenia wydawanego przez prezydenta Stanów Zjednoczonych w celu umożliwienia urzędnikom i agencjom rządowym podjęcia działania w trybie natychmiastowym. Rozporządzenia wykonawcze uzyskują pełną moc prawną w momencie złożenia podpisu przez prezydenta. W przeciwieństwie do zwykłej uchwały nie wymaga głosowania w Kongresie Stanów Zjednoczonych. Kongres może uchwalić ustawę unieważniającą lub zastępującą rozporządzenie, jednak taka ustawa podlega prawu prezydenckiego weta. Może zostać unieważnione przez Sąd Najwyższy, jeśli jest sprzeczne z konstytucją[1][2][3].

Liczba rozporządzeń wykonawczych użytych przez poszczególnych prezydentów edytuj

Z wyjątkiem Williama Henry’ego Harrisona, który umarł miesiąc po objęciu urzędu, każdy prezydent wydał przynajmniej jedno rozporządzenie wykonawcze. Najwięcej (ponad 3,5 tys.) wydał ich najdłużej urzędujący prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt[4]. Początkowo z tej możliwości korzystano tylko w wyjątkowych sytuacjach. Od czasów Abrahama Lincolna każdy prezydent wydawał średnio ponad 10 rozporządzeń wykonawczych rocznie[5][6].

Zestawienie całkowitej liczby i średniej rocznej wydanych rozporządzeń wykonawczych przez poszczególnych prezydentów
Prezydent Całkowita liczba wydanych
rozporządzeń wykonawczych[4]
Średnia liczba wydanych rozporządzeń
wykonawczych rocznie[5][6]
George Washington 8 1,0
John Adams 1 0,3
Thomas Jefferson 4 0,5
James Madison 1 0,1
James Monroe 1 0,1
John Quincy Adams 3 0,8
Andrew Jackson 12 1,5
Martin van Buren 10 2,5
William Henry Harrison 0 0,0
John Tyler 17 4,3
James Knox Polk 18 4,5
Zachary Taylor 5 3,7
Millard Fillmore 12 4,5
Franklin Pierce 35 8,8
James Buchanan 16 4,0
Abraham Lincoln 48 11,7
Andrew Johnson 79 20,3
Ulysses S. Grant 217 27,1
Rutherford Hayes 92 23,0
James Garfield 6 10,9[i]
Chester Arthur 96 27,8
Grover Cleveland 253 31,6
Benjamin Harrison 143 35,8
William McKinley 185 40,8
Theodore Roosevelt 1081 144,7
William Howard Taft 724 181,0
Woodrow Wilson 1803 225,4
Warren G. Harding 522 216,6
Calvin Coolidge 1203 215,2
Herbert Hoover 968 242,0
Franklin Delano Roosevelt 3522 307,0
Harry S. Truman 907 116,6
Dwight D. Eisenhower 484 60,5
John F. Kennedy 214 75,4
Lyndon B. Johnson 325 62,9
Richard Nixon 346 62,3
Gerald R. Ford 169 69,0
Jimmy Carter 320 80,0
Ronald Reagan 381 47,6
George H.W. Bush 166 41,5
Bill Clinton 308 45,5
George W. Bush 291 36,4
Barack Obama 276 34,5
Donald Trump 220 55
Joe Biden 29 (stan na 2021-02-10)
  1. Garfield pełnił urząd krócej niż rok, dlatego średnia liczba rozporządzeń jest w jego przypadku mniejsza niż całkowita ich liczba.

Przypisy edytuj

  1. John Contrubis, Executive Orders and Proclamations [online], Wikiźródła, 9 marca 1999 [dostęp 2017-01-26] (ang.).
  2. Jonathan D. Mott, What is an Executive Order? [online], ThisNation.com [dostęp 2017-01-26] (ang.).
  3. Jessicah Lahitou, Can Executive Orders Be Overturned? Donald Trump’s Presidency Could Look Like A Few From The Past [online], 26 stycznia 2017 [dostęp 2017-01-26] (ang.).
  4. a b Gerhard Peters, John T. Woolley, Executive Orders [online], American Presidency Project, 26 sierpnia 2015 [dostęp 2017-01-26] (ang.).
  5. a b Kristen Bialik, Obama issued fewer executive orders on average than any president since Cleveland [online], Pew Research Center, 23 stycznia 2017 [dostęp 2017-01-27] (ang.).
  6. a b Dhrumil Mehta, Every President’s Executive Orders In One Chart [online], FiveThirtyEight, 20 listopada 2014 [dostęp 2017-01-27] (ang.).