Rozwar wielkokwiatowy

gatunek rośliny

Rozwar wielkokwiatowy (Platycodon grandiflorus) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny dzwonkowatych. Należy do monotypowego rodzaju Platycodon[3][4][5]. Występuje w stanie dzikim w Azji wschodniej (od Chin, poprzez południowo-wschodnią Syberię, Daleki Wschód Rosji, Półwysep Koreański po Japonię[5]. Poza tym rozprzestrzeniony w uprawie jako roślina ozdobna; uprawiany także w Polsce[6].

Rozwar wielkokwiatowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

dzwonkowate

Rodzaj

rozwar

Gatunek

rozwar wielkokwiatowy

Nazwa systematyczna
Platycodon grandiflorus (Jacq.) A.DC.
Synonimy
  • Campanula glauca Thunb.
  • Campanula grandiflora Jacq.
  • Platycodon glaucus (Thunb.) Nakai[3].

Morfologia edytuj

Pokrój
Bylina o wysokości do 50 cm. Pęd ma nagi, sinawozielony[6]. Korzenie bulwiaste[7].
Liście
Tylko łodygowe, zwykle pozornie naprzeciwległe lub w okółkach po 3–4, siedzące lub krótkoogonkowe[7]. Blaszka lancetowata, jajowata, o brzegu ząbkowanym[6].
Kwiaty
Kwiaty szypułkowe, wyrastają pojedynczo na szczytach pędów[7]. Są pięciokrotne, duże, o średnicy do 5 cm. Korona zrosłopłatkowa, szeroko dzwonkowata, koloru niebieskiego do fioletowego[6], u odmian uprawnych też białego i różowego[8]. Łatki na końcach są podobnej długości lub krótsze od rurki. Nitki pręcików są w dole rozszerzone, pylniki są dłuższe od nitek. Zalążnia pięciokomorowa[7].
Owoc
Torebka otwierająca się 5 ząbkami międzyległymi wobec działek kielicha[6]. Nasiona duże[7].

Biologia i ekologia edytuj

Kwitnie w lipcu i sierpniu. Owoce dojrzewają od sierpnia do września[5]. Rośnie w miejscach nasłonecznionych w zbiorowiskach bylin, w zaroślach i rzadziej w widnych miejscach w lasach. W górach nie przekracza 200 m n.p.m.[5]

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany jest do podrodziny Campanuloideae[3].

Zastosowanie edytuj

Roślina lecznicza na Dalekim Wschodzie[6] – w Chinach stosowana jest jako lek na przeziębienie i grypę. W Japonii suszone ziele dodawane jest do mieszanek ziołowych aromatyzujących likiery. W Korei korzenie są jadane (zwane tam toraji)[4].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
  3. a b c Genus: Platycodon A. DC.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-07-12].
  4. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 729, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  5. a b c d Platycodon grandiflorus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-07-12].
  6. a b c d e f Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika Systematyka. Wyd. 10. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 777. ISBN 83-01-10951-3.
  7. a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants. Eudicots. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 37. ISBN 978-3-540-31050-1.
  8. Beata Grabowska, Tomasz Kubala: Encyklopedia bylin, tom II. Poznań: Zysk i s-ka, 2012, s. 692-693. ISBN 978-83-7506-846-7.