Wikipedia

Rudolf Andryszczak

oficer Wojska Polskiego

Rudolf Edward Andryszczak (ur. 12 listopada 1871 we Lwowie, zm. ?) – pułkownik żandarmerii Wojska Polskiego.

Rudolf Edward Andryszczak
pułkownik żandarmerii pułkownik żandarmerii
Data i miejsce urodzenia

12 listopada 1871
Lwów

Data śmierci

?

Przebieg służby
Lata służby

od 1892

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

5 Dywizjon Żandarmerii

Stanowiska

dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry)

Życiorys edytuj

Urodził się 12 listopada 1871 we Lwowie, w rodzinie Antoniego. Był oficerem cesarskiej i królewskiej armii. Zawodową służbę wojskową rozpoczął w 1892 roku w c. i k. 91 pułku piechoty, który stacjonował w Czeskich Budziejowicach, a później w Pradze. Na stopień zastępcy oficera (niem. Offiziersstellvertreter) został mianowany ze starszeństwem z 1 września tego roku[1]. Dwa lata później awansował na podporucznika (niem. Leutnant) ze starszeństwem z 1 maja 1894 roku w korpusie oficerów piechoty[2]. W latach 1897–1898 pełnił służbę próbną w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 2 dla Czech z siedzibą w Pradze na stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 11 w Taborze, pozostając oficerem nadetatowym c. i k. 91 pułku piechoty[3][4]. W 1898 roku, po zakończeniu służby próbnej, został przeniesiony z piechoty do c. i k. żandarmerii z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 11[5][6]. W 1901 roku był 3. adiutantem w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 5 dla Galicji we Lwowie[7]. Na porucznika (niem. Oberleutnant) został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1901 roku. W latach 1902–1907 był 2. adiutantem, a w latach 1908–1912 – 1. adiutantem w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 5 dla Galicji we Lwowie. Na rotmistrza (niem. Rittmeister) został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1908 roku[8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18]. W latach 1913–1914 pełnił służbę w Krajowej Komendzie Żandarmerii Nr 4 dla Moraw w Brnie na stanowisku komendanta Oddziału Żandarmerii Nr 5 w Kromieryżu[19][20]. Na majora został mianowany ze starszeństwem z 1 września 1915 roku[21]. Na podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1917 roku[22].

6 września 1919 roku na łamach tygodnika „Myśl Niepodległa” został opublikowany artykuł zatytułowany „Pan Andruszczak” (sic!). W artykule poinformowano czytelników, że pułkownik Andryszczak to „Rusin nie tylko z pochodzenia i wyznania, ale także z przekonań, cieszył się też zaufaniem dawnego rządu austriackiego. W ciągu minionej wojny znany był z wrogiego usposobienia względem Polaków, których prześladował, gdzie i jak mógł. Będąc czynnym przy organizowaniu naszej żandarmerii, popiera podobne sobie kreatury rusińsko-austriackie”[23]. Trzy tygodnie później opublikowany został artykuł zatytułowany „Antyki kajzerlikowskie”, w którym obok pułkownika Andryszczaka szkalowano innych oficerów żandarmerii. Autor artykułu stwierdził w nim, że pułkownik Andryszczak to „syn dorożkarza ze Lwowa, Rusin, wróg Polaków (...) Jeszcze w październiku 1918 r. twierdził w Bozen, że dopóki Austria ma choć jednego żandarma, przyszłość Rusinów jest pewna. Gdy w roku 1914 Andruszczak (sic!) był komendantem żandarmerii w Krakowie, usuwał ze stanowisk na prowincji żandarmów Polaków, a na ich miejsce posyłał Rusinów”[24]. Zniesławieni oficerowie żandarmerii (Rudolf Andryszczak, Eugeniusz Dąbrowiecki, Emil Tintz, Hugon Babel, rotmistrz Antoni Sołtys, major Zygmunt Ziemiański, Zygmunt Jan Manowarda) i wachmistrz Seretny wystąpili na drogę sądową przeciwko Andrzejowi Niemojewskiemu, redaktorowi tygodnika[25].

Od 1 grudnia 1919 roku Rudolf Andryszczak był dowódcą Dywizjonu Żandarmerii Wojskowej Nr 5 w Krakowie. 29 maja 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu pułkownika, w żandarmerii, w grupie oficerów byłej armii austriacko-węgierskiej[26].

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 2. lokatą w korpusie oficerów żandarmerii[27].

W latach 1921–1926 był dowódcą 5 dywizjonu żandarmerii w Krakowie[28][29][30]. Na emeryturze mieszkał w Krakowie[31]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Nowy Targ. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr V”[32].

Rudolf Andryszczak miał syna[33].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Schematismus 1893 ↓, s. 262, 501.
  2. ↑ Schematismus 1897 ↓, s. 272, 546.
  3. ↑ Schematismus 1898 ↓, s. 266, 548.
  4. ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 564, 570.
  5. ↑ Schematismus 1899 ↓, s. 636, 645.
  6. ↑ Schematismus 1900 ↓, s. 674, 683.
  7. ↑ Schematismus 1901 ↓, s. 702, 714.
  8. ↑ Schematismus 1902 ↓, s. 726, 738.
  9. ↑ Schematismus 1903 ↓, s. 734, 748.
  10. ↑ Schematismus 1904 ↓, s. 752, 766.
  11. ↑ Schematismus 1905 ↓, s. 756, 770.
  12. ↑ Schematismus 1906 ↓, s. 542, 554.
  13. ↑ Schematismus 1907 ↓, s. 462, 474.
  14. ↑ Schematismus 1908 ↓, s. 494, 506.
  15. ↑ Schematismus 1909 ↓, s. 528, 540.
  16. ↑ Schematismus 1910 ↓, s. 530, 542.
  17. ↑ Schematismus 1911 ↓, s. 540, 552.
  18. ↑ Schematismus 1912 ↓, s. 546, 558.
  19. ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 533, 545.
  20. ↑ Schematismus 1914 ↓, s. 467, 479.
  21. ↑ a b c d Ranglisten 1916 ↓, s. 277.
  22. ↑ a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 649.
  23. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 463 z 6 września 1919 roku, s. 635.
  24. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 466 z 27 września 1919 roku, s. 712.
  25. ↑ Myśl Niepodległa ↓, Nr 502 z 5 czerwca 1920 roku, s. 523-534.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 400.
  27. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 291.
  28. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 403, 540.
  29. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1057, 1063.
  30. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 962, 965.
  31. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 882.
  32. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 359, 947.
  33. ↑ Lista gości od 10 lipca do 18 lipca 1912 roku. „Zakopane”, s. 7, Nr 15 z 23 lipca 1912. 

Bibliografia edytuj

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: styczeń 1893.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: grudzień 1896.
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: grudzień 1897.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1898. Wiedeń: styczeń 1898.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1899. Wiedeń: styczeń 1899.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1900. Wiedeń: styczeń 1900.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1901. Wiedeń: styczeń 1901.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1902. Wiedeń: styczeń 1902.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1903. Wiedeń: styczeń 1903.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1904. Wiedeń: styczeń 1904.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1905. Wiedeń: styczeń 1905.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1906. Wiedeń: styczeń 1906.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1907. Wiedeń: styczeń 1907.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1908. Wiedeń: styczeń 1908.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1909. Wiedeń: styczeń 1909.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1910. Wiedeń: styczeń 1910.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1911. Wiedeń: styczeń 1911.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1912. Wiedeń: styczeń 1912.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1913. Wiedeń: 1913.
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914.
  • Ranglisten der. K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
  • Ranglisten der. K.K. Landwehr und der K.K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
  • Pan Andruszczak. „Myśl Niepodległa”. 463, 1919-09-06. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 
  • Antyki kajzerlikowskie. „Myśl Niepodległa”. 466, 1919-09-27. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 
  • Antyki kajzerlikowskie. „Myśl Niepodległa”. 502, 1920-06-05. Warszawa: Andrzej Niemojewski. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rudolf_Andryszczak&oldid=71894555”