Runianka
Runianka (Pachysandra Michx.) – rodzaj roślin z rodziny bukszpanowatych. Obejmuje trzy gatunki występujące naturalnie we wschodniej Azji i wschodniej części Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest Pachysandra procumbens Michx.[3]
 Runianka japońska | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
runianka |
| Nazwa systematyczna | |
| Pachysandra Michx. Fl. Bor.-Amer. 2: 177. 19 Mar 1803 | |
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Półkrzewy pełzające i byliny[4].
- Liście
- Skrętoległe, ogonkowe, o blaszce na szczycie ząbkowanej, rzadziej całobrzegiej[4].
- Kwiaty
- Drobne, białe lub różowe w kwiatostanach szczytowych lub wyrastających w kątach liści. Kwiaty żeńskie znajdują się tylko w dolnej części kwiatostanu, powyżej rozwijają się kwiaty męskie. Męskie kwiaty mają okwiat podwójny w każdym okółku z parą listków, pręcików 4 i pojedynczy, płonny słupek. W kwiatach żeńskich okwiat składa się z 4–6 listków, słupek ma 2–3 komory i tyle samo szyjek zakończonych długim, zbiegającym znamieniem[4].
- Owoce
- Pestkowiec[4].
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna
Rodzaj Pachysandra należy do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae), a w jej obrębie do plemienia Sarcococceae[2].
- Pozycja i podział rodzaju w systemie Reveala (1993–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa oczarowe (Hamamelididae Takht.), nadrząd Daphniphyllanae Takht. ex Reveal, rząd bukszpanowce (Buxales Takht. ex Reveal), podrząd Buxineae Engl., rodzina bukszpanowate (Buxaceae Dumort.)[5].
- Pachysandra axillaris Franch. – występuje w Chinach
- Pachysandra procumbens Michx. – występuje w południowowschodnich Stanach Zjednoczonych
- Pachysandra terminalis Siebold & Zucc. – runianka japońska, występuje w Chinach, Japonii i na Sachalinie
Zastosowanie edytuj
Są uprawiane jako rośliny ozdobne, szczególnie jako rośliny okrywowe pod drzewami, dobrze bowiem znoszą zacienienie. W Polsce uprawiana jest głównie runianka japońska[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-04] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-04] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-20].
- ↑ a b c d Pachysandra. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-03-01]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Pachysandra. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-20]. (ang.).
- ↑ Species Records of Pachysandra. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2011-03-31]. (ang.).
- ↑ Pachysandra. [w:] Flora of China [on-line]. 2008. [dostęp 2011-03-31]. (ang.).
- ↑ Pachysandra Michx.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-08].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 126, ISBN 978-83-62975-45-7.