Wikipedia

Ruska Strona

Ruska Strona (daw. Drohiczyn) – do 1795 roku lewobrzeżna część Drohiczyna, w latach 1807-1861 samodzielne miasto Drohiczyn (Ruski), następnie wieś, a obecnie niezamieszkany przysiółek polskiej wsi Góry, położonej w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Korczew[3][4].

Ruska Strona
przysiółek wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

siedlecki

Gmina

Korczew

Sołectwo

Góry

Część miejscowości

Góry

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-108[2]

Tablice rejestracyjne

WSI

SIMC

0675063[3]

Położenie na mapie gminy Korczew
Mapa konturowa gminy Korczew, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Ruska Strona”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ruska Strona”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Ruska Strona”
Położenie na mapie powiatu siedleckiego
Mapa konturowa powiatu siedleckiego, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Ruska Strona”
Ziemia52°23′26″N 22°39′26″E/52,390556 22,657222[1]

Wbrew nazwie, Drohiczyn Ruski należał po 1815 do Królestwa Polskiego a nie do Rosji właściwej, do której natomiast należał leżący na przeciwległym brzegu Bugu Drohiczyn współczesny. Drohiczyn Ruska Strona uzyskał lokację miejską w 1807 roku, zdegradowany w 1861 roku[5].

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Drohiczyn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Położenie edytuj

Na północ od wsi Góry w Polsce nad Bugiem, naprzeciwko Drohiczyna.

Historia edytuj

 
Położenie na mapie

Do 1795 roku ściśle związana z historią Drohiczyna, którego Ruska Strona była częścią zamieszkaną głównie przez ludność pochodzenia rusińskiego. Przywilej lokujący miasto na prawie magdeburskim, wydany 4 października 1498 roku przez Aleksandra Jagiellończyka, wymienia Drohiczyn Lacki na pn. (prawym) brzegu i Drohiczyn Ruski na płd. brzegu Bugu. Ze 126 włók ziemi (przeszło 2,2 tys. ha) należącej do miasta 44 znajdowały się na lewym brzegu rzeki.

Na przełomie XV i XVI wieku na Ruskiej Stronie powstał monaster z cerkwią Przemienienia Pańskiego – Spasa. Do klasztoru należała również cerkiew parafialna św. Eliasza. Następstwem unii brzeskiej był w pierwszej połowie XVII wieku spór unitów i prawosławnych o prawo posiadania monasteru. Decyzją komisarzy królewskich w roku 1636 klasztor otrzymali dyzunici. Prawo to 22 maja 1640 roku potwierdził król Władysław IV Waza. Dodatkowo, działającemu przy cerkwi Bractwu Przemienienia Pańskiego, wydał on 20 kwietnia 1645 roku pozwolenie na wybudowanie przy monasterze przytułku i szpitala.

Początek drugiej połowy XVII wieku był, jak w całej Rzeczypospolitej tak i w Drohiczynie, niespokojny. 3 lipca 1652 roku miał miejsce proces przed sądem grodzkim, w którym szlachcic ziemi drohickiej Hieronim Chalecki oskarżył ihumena monasteru o spowodowanie rozruchów i wystąpień przeciwko religii katolickiej i narodowi polskiemu, utrzymywanie kontaktów z Bohdanem Chmielnickim oraz organizowanie procesji i manifestacji fetujących, które zostały rozpędzone przez chorągwie wojewody podlaskiego. W roku 1656 Drohiczyn zniszczyli Tatarzy, a w 1657, podczas potopu szwedzkiego Szwedzi, Kozacy i, ostatecznie paląc miasto, a wraz z nim monaster i cerkiew św. Spasa, książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy.

Prawa monasteru potwierdził 7 czerwca 1659 roku król Jan Kazimierz, 28 marca 1670 Michał Korybut Wiśniowiecki, a 24 marca 1676 Jan III Sobieski, który poza tym zwolnił klasztor od opłat z łowienia ryb w Bugu, mielenia zboża w młynach i od wyrębu drzew w lasach. Parafia prawosławna w Drohiczynie Ruskim istniała do początku XX wieku.

W roku 1775 taryfa podymnego wymieniała na Ruskiej Stronie jedynie monaster z cerkwią św. Spasa i 30 domów drewnianych, gdy tymczasem w części prawobrzeżnej ponad 200 domów.

W wyniku III rozbioru Polski nastąpił podział miasta na część prawobrzeżną zajętą przez Prusy i lewobrzeżną, która dostała się pod władzę Austrii. Obie części zachowały przy tym prawa miejskie[6].

Po wojnie polsko-austriackiej Drohiczyn Lewobrzeżny wszedł w skład Księstwa Warszawskiego, a po ustaleniach kongresu wiedeńskiego znalazł się w granicach Królestwa Polskiego.

Upadku Drohiczyna Ruskiego dopełniły pożar z 1805 i powódź z 1813 roku. Wszystko to sprawiło, że część mieszkańców przeniosła się na skraj gruntów miejskich zakładając wieś Góry.

W 1861 roku Drohiczyn Ruski stracił prawa miejskie i w dalszych latach dzielił koleje losu gminy Korczew w powiecie sokołowskim.

Nastąpiło dalsze wyludnianie wsi. Po I wojnie światowej z nazwy znika człon Drohiczyn i ukształtowała się dzisiejsza nazwa. Wg stanu z 1921 roku Ruska Strona liczyła 16 mieszkańców[7]. Na przestrzeni XX wieku, w miarę malejącej liczby ludności, miała miejsce utrata statusu wsi i miejscowości, by ostatecznie na początku XXI wieku stać się opuszczonym przysiółkiem wsi Góry.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118559
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 328 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.
  6. ↑ Dz. Praw, 1861, Tom 57 s. 417
  7. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom IV – Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruska_Strona&oldid=72588734”