Rusznica

Rusznica (staropolskie ruśnica z cz. ručnice) – dawna ręczna długa broń palna, strzelba początkowo bez zamka, później z zamkiem lontowym albo kołowym. Używana w Europie od połowy XIV do początku XVII wieku. Rusznice były wykorzystywane w Polsce już przez wojska obrony potocznej .

Produkcja luf rusznic polegała na okuwaniu rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.

Strzelano z rusznic trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: rota stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.

Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach Rzeczypospolitej za czasów panowania Zygmunta Starego – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ruśnicami hubczastymi lub brodatymi.

Mianem rusznicy przeciwpancernej określane są również karabiny przeciwpancerne powstałe w XX w.

Zobacz też

• arkebuz
• hakownica
• muszkiet
• samopał

Bibliografia

• WłodzimierzW. Kwaśniewicz WłodzimierzW., Leksykon dawnej broni palnej, Warszawa: Bellona, 2004, ISBN 83-11-09874-3, OCLC 69619189 .