Ryż brązowy
Ryż brązowy – ziarno ryżu, z którego zaraz po zbiorze ręcznie lub mechanicznie usunięto najbardziej zewnętrzną, niejadalną warstwę (plewy)[1]. Powstaje w ten sposób częściowo obłuskane, pełnoziarniste ziarno, zwane naturalnym. Ziarno ma wydłużony kształt i brązowy kolor.
B: Ryż brązowy
C: Ryż z zarodkiem
D: Ryż biały z pozostałością otrąb
E: Musenmai (jap. 無洗米), Polerowany i gotowy do ugotowania, dosł. „ryż bez płukania”
(1): Plewa
(2): Otręby
(3): Pozostałość otrąb
(4): Zarodek
(5): Bielmo
W porównaniu z ryżem białym, ryż brązowy jest dużo bogatszy w witaminy, składniki mineralne i błonnik, które znajdują się w zewnętrznej, nieusuniętej otoczce (zwanej srebrną łupinką), np. posiada 349% więcej błonnika, 203% więcej witaminy E, 185% więcej witaminy B6, 219% więcej magnezu i 19% więcej białka[1]. Jest on bardzo wolno trawiony przez organizm dając poczucie sytości przez długi czas. Ma niski indeks glikemiczny (55, podczas gdy dla ryżu białego wynosi on 70)[1]. Od bardzo dawna brązowy ryż był stosowany jako środek regulujący poziom cukru we krwi i stosowany w cukrzycy przez tradycyjną medycynę wschodu[2]. Za działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi u dorosłych osób ze średnią hipercholesterolemią odpowiada olej obecny w zewnętrznej otoczce brązowego ryżu[3], a nie błonnik.
Ugotowany ryż brązowy nie zawiera w swoim składzie glukozy, fruktozy, laktozy, maltozy ani galaktozy[4]. Nieobecne są także: cholesterol, kofeina i teobromina[4].
W brązowym ryżu występują następujące witaminy: tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas pantotenowy, witamina B6, foliany, witamina E i witamina K[4]. Brązowy ryż nie zawiera witaminy C, B12, A ani karotenu, likopenu czy witaminy D[4].
Makroelementy znajdujące się w brązowym ryżu obejmują: wapń, magnez, fosfor, potas[4]. Z mikroelementów występują: żelazo, cynk, miedź, mangan i selen[4].
Największymi producentami tego zboża są: Chiny, Indie i Indonezja.
Brązowy ryż ma krótszy okres przydatności do spożycia niż biały i głównie dlatego producenci poddają ryż obróbce[1], aby gotowy produkt mógł dłużej leżeć na sklepowej półce i nie przynosił strat ekonomicznych spowodowanych przeterminowaniem produktu[1]. Mniejszą popularność ryżu brązowego w stosunku do białego upatruje się też w różnicach wizualno-smakowych, dłuższym czasie gotowania, różnicy w cenie oraz kojarzeniu ryżu brązowego z pokarmem dla ubogich i zwierząt hodowlanych[1].
Brązowy ryż wymaga dłuższego czasu gotowania w porównaniu do ryżu białego[1]. Ryż brązowy może być przyrządzany zarówno na słodko (np. z owocami, rodzynkami itd.) jak i nie, podobnie jak ryż biały.
Wartość odżywcza i wartość energetyczna 100 gramowej porcji ugotowanego ryżu brązowego[5]:
| Skład | Ilość | Jednostka |
|---|---|---|
| woda | 70,27 | g |
| wartość energetyczna | 123 | kcal |
| białko | 2,74 | g |
| tłuszcz | 0,97 | g |
| węglowodany (ilość całkowita) | 25,58 | g |
| cukry proste | 0,24 | g |
| błonnik | 1,6 | g |
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Why brown rice is healthier?. www.salagram.net. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ Ryż brązowy vs. biały
- ↑ www.ajcn.org Marlene M. Most, Richard Tulley, Silvia Morales, Michael Lefevre Rice bran oil, not fiber, lowers cholesterol in humans (ang.)
- ↑ a b c d e f www.nal.usda.gov. nal.usda.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-07)]. Rice, brown, long-grain, cooked – nutrient values and weights for edible portion (ang.)
- ↑ www.nal.usda.gov. ndb.nal.usda.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-24)]. Rice, brown, long-grain, cooked – nutrient values and weights for edible portion (ang.)