Ryżniak
rodzaj gryzoni
Ryżniak[4] (Oryzomys) – rodzaj ssaków z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
| Oryzomys | |||
| S.F. Baird, 1857[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – ryżniak błotny (O. palustris) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
ryżniak | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Mus palustris Harlan, 1837 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 Występowanie gatunków z rodzaju Oryzomys:
| |||
Zasięg występowania edytuj
Morfologia edytuj
Długość ciała (bez ogona) 94–152 mm, długość ogona 100–173 mm, długość ucha 13–18 mm, długość tylnej stopy 24–40 mm; masa ciała 40–80 g[6][8].
Systematyka edytuj
Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Hesperomys) zdefiniował w 1857 roku amerykański ornitolog i ichtiolog Spencer Fullerton Baird w raporcie sporządzonym na zlecenie Departamentu Wojny Stanów Zjednoczonych[1]. Na gatunek typowy Baird wyznaczył (oznaczenie monotypowe) ryżniaka błotnego (O. palustris).
Etymologia edytuj
- Oryzomys: gr. ορυζα oruza ‘ryż’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[9].
- Micronectomys: gr. μικρος mikros ‘mały’; rodzaj Nectomys W. Peters, 1860 (pływaczek)[2]. Gatunek typowy: Nectomys dimidiatus Thomas, 1905.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące żyjące współcześnie i wymarłe po 1500 roku gatunki[10][8][5][4]:
- Oryzomys nelsoni Merriam, 1898 – ryżniak wyspowy – takson wymarły[11]
- Oryzomys antillarum O. Thomas, 1898 – ryżniak jamajski – takson wymarły[12]
- Oryzomys palustris (Harlan, 1837) – ryżniak błotny
- Oryzomys texensis J.A. Allen, 1894
- Oryzomys couesi (Alston, 1877) – ryżniak moczarowy
- Oryzomys peninsulae O. Thomas, 1897 – ryżniak półwyspowy – takson prawdopodobnie wymarły[13]
- Oryzomys albiventer Merriam, 1901 – ryżniak białobrzuchy
- Oryzomys dimidiatus (O. Thomas, 1905) – ryżniak błyszczący
- Oryzomys gorgasi Hershkovitz, 1971 – ryżniak namorzynowy
Uwagi edytuj
- ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Oryzomys S.F. Baird, 1857.
Przypisy edytuj
- ↑ a b S.F. Baird: Mammals. W: United States. War Department: Reports of explorations and surveys, to ascertain the most practicable and economical route for a railroad from the Mississippi River to the Pacific Ocean. Made under the direction of the secretary of war, in 1853-1857. T. 8. Cz. 1: General report upon the zoology of the several Pacific Railroad routes. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 458. (ang.).
- ↑ a b P. Hershkovitz. Mammals of Northern Colombia, Preliminary Report No. 3: Water Rats (Genus Nectomys), with Supplemental Notes on Related Forms. „Proceedings of the United States National Museum”. 98, s. 55, 1948. (ang.).
- ↑ E.H. Lindsay: Cricetidae. W: C.M. Janis, G.F. Gunnell & M.D. Uhen (redaktorzy): Evolution of Tertiary Mammals of North America. Cz. 2: Small Mammals, Xenarthrans, and Marine Mammals. Cambridge: Cambridge University Press, 2007, s. 473. ISBN 978-0-511-54143-8. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 252–253. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 451–452. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Oryzomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-01].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 259–260. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 485, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-07]. (ang.).
- ↑ R. Timm, S.T. Álvarez-Castañeda, T. Lacher, Oryzomys nelsoni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-01] (ang.).
- ↑ S.T. Turvey, K. Helgen, Oryzomys antillarum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-12-01] (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Oryzomys peninsulae O. Thomas, 1897. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-07]. (ang.).