Rybitwa wielkodzioba
Rybitwa wielkodzioba[5] (Hydroprogne caspia) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae), zamieszkujący miejscowo Amerykę Północną (Stany Zjednoczone i Kanada), Afrykę, północną (głównie wybrzeża Bałtyku) i południowo-wschodnią Europę oraz zachodnią, środkową, południową i wschodnią Azję, Australię i Nową Zelandię. Północne populacje wędrowne. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego, Afryce, w południowej części Ameryki Północnej i na Antylach, w zachodniej i południowej Azji oraz we wschodnich Chinach. Południowe populacje (głównie z Australazji i Afryki) są osiadłe lub przemieszczają się na niewielkie odległości[4]. W Polsce przelotem w kwietniu-maju i sierpniu-wrześniu. Koczuje na wybrzeżu i w dolinach Sanu i Wisły, gdzie jest dość częsta. Na pozostałym obszarze kraju pojawia się sporadycznie.
| ||
| Hydroprogne caspia[1] | ||
| (Pallas, 1770) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | siewkowe | |
| Podrząd | mewowce | |
| Parvordo | Larida | |
| Nadrodzina | Laroidea | |
| Rodzina | mewowate | |
| Podrodzina | rybitwy | |
| Rodzaj | Hydroprogne[2] Kaup, 1829 | |
| Gatunek | rybitwa wielkodzioba | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 lęgowiska zimowiska przeloty występuje przez cały rok | ||
Nie wyróżnia się podgatunków[6][7].
- Cechy gatunku
- Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W upierzeniu godowym wierzch głowy czarny, pióra z tyłu głowy tworzą niewielki czub, grzbiet i skrzydła popielate, końce skrzydeł ciemniejsze, reszta ciała biała. Bardzo masywny, duży dziób jest czerwony, nogi czarne. W upierzeniu spoczynkowym głowa staje się jaśniejsza, z białymi cętkami. Osobniki młodociane podobne do dorosłych w szacie spoczynkowej.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 50–55 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 130–140 cm
waga ok. 500–780 g - Biotop
- Brzegi mórz, dużych jezior i rzek.
- Gniazdo
- Dołek w piaszczystym podłożu. Niekiedy tworzy małe kolonie, choć w Europie z reguły pojedyncze pary gniazdują w kolonii innych ptaków.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu-czerwcu (półkula północna) lub wrześniu-grudniu (półkula południowa) 2–3 cieliste, cętkowane jaja.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 20–27 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzą się po 30–40 dniach.
- Pożywienie
- Ryby uzupełnione lądowymi i wodnymi bezkręgowcami. Sporadycznie jaja innych ptaków.
- Ochrona
- W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową[8].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Hydroprogne caspia, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Hydroprogne, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 2014-03-02]
- ↑ E. S Bridge, A. W. Jones, A. J. Baker. A phylogenetic framework for the terns (Sternini) inferred from mtDNA sequences: implications for taxonomy and plumage evolution. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35, s. 459–469, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2004.12.010.
- ↑ a b BirdLife International 2015, Hydroprogne caspia [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-10-20] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Podrodzina: Sterninae Vigors, 1825 - rybitwy (wersja: 2018-10-10). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-21].
- ↑ Gochfeld, M., Burger, J. & Garcia, E.F.J.: Caspian Tern (Hydroprogne caspia). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2019. [dostęp 2019-11-21].
- ↑ F. Gill, D. Donsker (red.): Noddies, gulls, terns, auks (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-11-21].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzneEdytuj
- Sterna caspia (Rybitwa wielkodzioba). W: M. Gromadzki (red.).: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 8: Ptaki (część II). Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 179–181. ISBN 83-86564-43-1.