Rybożer białosterny
Rybożer białosterny[5] (Icthyophaga ichthyaetus) – gatunek dużego ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zamieszkuje Azję Południową i Południowo-Wschodnią. Bliski zagrożenia wyginięciem.
| Icthyophaga ichthyaetus[1] | |||
| (Horsfield, 1821) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
rybożer białosterny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Systematyka edytuj
Po raz pierwszy gatunek ten został opisany w 1821 roku przez Thomasa Horsfielda jako Falco ichthyaetus. Jako miejsce typowe autor wskazał Jawę[6][7]. Niektórzy autorzy umieszczają ten gatunek w rodzaju Haliaeetus[8]. Nie wyróżnia się podgatunków[2][8]. Niekiedy wydzielano populację ze Sri Lanki do podgatunku plumbeiceps, jednak nie jest on obecnie akceptowany[2].
Morfologia edytuj
Rybożer białosterny mierzy od 61 do 75 cm. Rozpiętość skrzydeł 155–170 cm. Masa ciała 1600–2700 g[7].
Dorosłe osobniki mają ciemnobrązowe upierzenie skrzydeł, karku oraz większej części brzucha. Jedynie głowa jest szara, a dolna część brzucha biała. Brak jest wyraźnego dymorfizmu płciowego w upierzeniu, ale młode osobniki mają nieco jaśniejsze upierzenie wokół głowy.
Zasięg występowania edytuj
Rybożer białosterny występuje od Indii, Sri Lanki i Nepalu przez Indochiny i Półwysep Malajski po Wielkie Wyspy Sundajskie (na wschodzie po Celebes) oraz północne i wschodnie Filipiny[2]. Nie migruje, jedynie osobniki młodociane opuszczają swe rodzinne tereny i rozpraszają się[9].
Ekologia i zachowanie edytuj
Jest ptakiem leśnym. Występuje w pobliżu wolno płynących rzek i strumieni, jezior, zbiorników wodnych, bagien, estuariów i lagun pływowych, zwykle na nizinach, ale lokalnie do 1525 m n.p.m.[9][10]
Buduje gniazdo na drzewach w pobliżu wody. Składa od jednego[7] do czterech jaj (zwykle dwa[9]).
Żywi się rybami, które chwyta spod powierzchni wody, skacząc z gałęzi lub pikując z powietrza[9]. Populacja znad jeziora Tonle Sap w Kambodży oprócz ryb żywi się też wężami wodnymi[10].
Status edytuj
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje rybożera białosternego za gatunek bliski zagrożenia (NT – near threatened). Ocenia się, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 10–100 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Najpoważniejszymi zagrożeniami dla tego gatunku są: utrata dziewiczych terenów podmokłych, przełowienie, zamulenie i zanieczyszczenie wód oraz prześladowania ze strony ludzi[4][10].
Przypisy edytuj
- ↑ Icthyophaga ichthyaetus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e Grey-headed Fishing-eagle (Ichthyophaga ichthyaetus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b D. Lepage, Grey-headed Fish-Eagle Haliaeetus ichthyaetus, [w:] Avibase [online] [dostęp 2024-02-05] (ang.).
- ↑ a b Icthyophaga ichthyaetus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2023-08-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-05].
- ↑ T. Horsfield, XIV. Systematic Arrangement and Description of Birds from the Island of Java, „Transactions of the Linnean Society of London”, 13 cz.1, 1821, s. 136 (łac. • ang.).
- ↑ a b c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 123. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c d Species account: Grey-headed Fish Eagle Ichthyophaga ichthyaetus. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-14]. (ang.).
- ↑ a b c Species factsheet: Icthyophaga ichthyaetus. BirdLife International. [dostęp 2020-11-14]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Richard Grimmett, Carol Inskipp, Tim Inskipp, Clive Byers: Birds of India, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Bhutan, Sri Lanka, and the Maldives. Princeton, N. J.: Princeton University Press, 1999. ISBN 0-691-04910-6. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).