Rzęsa trójrowkowa
Rzęsa trójrowkowa (Lemna trisulca L.) – gatunek byliny należący do rodziny obrazkowatych (według systemu Reveala) lub odrębnej rodziny rzęsowatych. Występuje w niemal całej Holarktyce, a także w Australlii. W Polsce jest rośliną pospolitą, występującą w pleustonie w toni wodnej, rzadko na powierzchni zbiorników wodnych. Forma życiowa, jako pleustofita pływającego głównie pod powierzchnią wody (w przeciwieństwie do większości rzęs), a nawet czasem przyczepiającego się do zanurzonych obiektów (innych makrofitów, kamieni), jest określana jako ceratofilid lub wolffielid, czyli nietypowy lemnid.
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
rzęsa trójrowkowa |
Nazwa systematyczna | |
Lemna trisulca L. Sp. pl. 2:970. 1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Morfologia
edytuj- Pęd
- Drobne lancetowate człony pędowe (długość – 2-6 mm, czasem większe – do 1 cm). Pędy są spłaszczone i kształtem przypominają liście. Każdy człon jest opatrzony długim trzonkiem i pojedynczym korzeniem. Rozmnaża się głównie wegetatywnie przez członkowanie pędów, które następnie zwykle się nie rozdzielają i tworzą sieć krzyżujących się członów polikormonu.
- Kwiaty
- Bardzo zredukowane, bez okwiatu, jednopłciowe. Jeden żeński i dwa męskie. Kwiaty żeńskie składają się tylko z 1 słupka, kwiaty męskie z 1 pręcika. Tworzą się jednak bardzo rzadko i przeważnie są płonne. Kwitną w maju i czerwcu.
- Owoc
- Suchy, podobny do mieszka. Owoce wraz z całymi roślinami, które zwykle pełnią funkcję diaspor, rozsiewane są przez ptaki wodne (zoochoria).
Ekologia
edytujHydrofit. Występuje w wodach stojących, przeważnie w niedużych zbiornikach wodnych (starorzecza, stawy, zbiorniki astatyczne, doły potorfowe), ale także w litoralu dużych jezior. W wodach płynących tylko przy brzegu wśród roślinności. Nie posiada typowych dla lemnidów przystosowań do środowiska powietrznego, jednak znosi kontakt z powierzchnią, a nawet przez jakiś czas po wyschnięciu zbiornika wytrzymuje, wegetując na mokrym dnie. Jednak całkowitego wysychania nie znosi, w czym jest najwrażliwsza z rzęs. Rośnie w zbiorowiskach szuwarowych, zbiorowiskach pleustonu, elodeidów, pod nymfeidami itp. Zasiedla najczęściej wody eutroficzne, bogate w wapń, również przeżyźnione. Spośród rzęs najlepiej znosi zacienienie. Znosi też wmarzanie w lód. Jest gatunkiem charakterystycznym dla zbiorowisk pleustonowych (klasa Lemnetea) i tworzonego przez nią wraz z innymi rzęsami i spirodelą wielkorzeniową zespołu Lemno-Spirodeletum polyrrhizae W. Koch 1954 em. Müll. et Görs 1960 lub, według innego systemu, zespołu Lemnetum trisulcae (Kelhofer 1915) Knapp et Stoffers 1962.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-06-23] (ang.).
- ↑ Lemna trisulca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
Bibliografia
edytujZbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-00566-1.
- BioLib: 42795
- EoL: 1142157
- EUNIS: 186878
- Flora of China: 200027351
- Flora of North America: 200027351
- FloraWeb: 3339
- GBIF: 2867579
- identyfikator iNaturalist: 77655
- IPNI: 526223-1
- ITIS: 42595
- NCBI: 161105
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-109339
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:526223-1
- Tela Botanica: 38233
- identyfikator Tropicos: 18100003
- USDA PLANTS: LETR
- CoL: 6P8RF