Sądownictwo w Toruniu

Toruń

Ten artykuł jest częścią cyklu artykułów o Toruniu

Warunki naturalne Klimat Powodzie i regulacja Wisły Parki i tereny zielone & Szkoła Leśna & Kępa Bazarowa Pomniki przyrody & Ogród Zoobotaniczny Podział administracyjny Ludność Burmistrzowie i prezydenci Flaga & Herb & Hejnał Honorowi obywatele Historia Kalendarium & od 1945 UMK & Diecezja Turystyka Hotele Zabytki Sztuka Spichrze & Mury & Twierdza Pomniki Obiekty nieistniejące Gospodarka Handel i usługi & Park technologiczny & II Park technologiczny Transport Kolejowy & Rowerowy & Rzeczny Mosty i wiadukty Kultura Kina & Teatry & Muzea Festiwale Media Edukacja & Uczelnie Archiwa & Biblioteki Opieka zdrowotna Bezpieczeństwo publiczne & Sądownictwo Religia Kościoły & Cmentarze & Miejsca pamięci Sport Wojsko Konsulaty

Sądownictwo w Toruniu – sądy, instytucje i wydarzenia związane z sądownictwem w Toruniu.

Charakterystyka

Toruń to ważny i prężny ośrodek prawniczy w Polsce. To na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika kształci się od blisko 80 lat przeszłych sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i innych, a cały rozległy proces dydaktyczny i naukowy prowadzi na 26 katedrach aktualnie blisko 120 nauczycieli akademickich, w tym 20 profesorów tytularnych, 13 doktorów habilitowanych na stanowisku profesora UMK i 6 doktorów habilitowanych.

Historia

Najważniejsze fakty z dziejów toruńskiego sądownictwa:

W Królestwie Prus (1793-1806), (1815-1920)

• 1793 - na terenie Królestwa Pruskiego wprowadzono Powszechne Prawo Krajowe dla Państw Pruskich zwane Landrechtem Pruskim, stanowiące powszechny kodeks prawny, którego przepisy (w części) obowiązywały aż do 1900 roku
• 1797 - prawo pruskie rozciągnięto na teren Prus Zachodnich, co skutkowało zniesieniem tu dotychczasowego prawa polskiego
• 1866 - wybudowano więzienie miejskie, obecnie Areszt Śledczy
• 1870 - powstał gmach na potrzeby Pruskiego Sądu Rejonowego (Landsgericht), obecnie Sąd Okręgowy
• 1900 - otwarto Sąd Okręgowy (Königliches Amstgericht), obecnie Sąd Rejonowy
• 1902 - wybudowano nową siedzibę Policji Miejskiej i Aresztu, obecnie Urząd Miasta Torunia

Okres międzywojenny (1920-1939)

• 1920 - rozpoczęto organizowanie sądownictwa polskiego na terenie Torunia (sądownictwo powszechne, oparte na trzech filarach: cywilnym, karnym i administracyjnym było wzorowane na prawie pruskim)
• 1920 - utworzono Sąd Okręgowy, Sąd Administracyjny oraz Sąd Apelacyjny (istniał do 1933 roku)
• 1 stycznia 1929 - w miejsce Sądu Powiatowego utworzono Sąd Grodzki
• 1938 - reaktywowano Sąd Apelacyjny i rozpoczęto budowę gmachu na jego potrzeby (obecnie siedziba Wydziału Fizyki, Astronomii i informatyki stosowanej)

Okres PRL (1945–1989)

Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Gmach dawnego Pruskiego Sądu Rejonowego (Landsgericht), obecnie Sąd Okręgowy

Pruski Sąd Okręgowy (Königliches Amstgericht), obecnie Sąd rejonowy

Dawna siedziba Policji Miejskiej i Aresztu, obecnie Urząd Miasta Torunia

Protest obywatelski „w obronie sądów”, przed Sądem Okręgowym w Toruniu

Budynek Kujawsko-Pomorskiej Izby Adwokackiej w Toruniu

Areszt Śledczy Toruń

• luty 1945 - rozpoczęto organizowanie sądownictwa w powojennym w Toruniu, utworzono wówczas: Sąd Grodzki, Sąd Wojewódzki i Sąd Apelacyjny
• 1945 - wraz z powołaniem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika utworzono Wydział Prawno-Ekonomiczny, obecnie Wydział Prawa i Administracji
• 6 listopada 1945 - powołano do życia tymczasową Okręgową Radę Adwokacką w Toruniu
• kwiecień 1949 - przeniesiono siedzibę Sądu Apelacyjnego z Torunia do Bydgoszczy
• 1950 - przeniesiono Izbę Adwokacką z Torunia do Bydgoszczy
• 1951 - w wyniki reformy sądownictwa powszechnego w Polsce Sąd Grodzki przekształcono w Sąd Powiatowy
• 1953 - utworzono zespół adwokacki
• 1975 - po reformie administracyjnej kraju utworzono Sąd Wojewódzki dla województwa toruńskiego, zlikwidowano Sąd Powiatowy, tworząc w jego miejsce Sąd Rejonowy oraz przywrócono Izbę Adwokacką w Toruniu dla województw toruńskiego i włocławskiego
• 1981 - utworzono Stowarzyszenie Adwokatów i Aplikantów Adwokackich Okręgu Kujawsko-Pomorskiego
• 27 grudnia 1984 - 7 lutego 1985 – w Sądzie Wojewódzkim odbył się starannie wyreżyserowany przez władze PRL proces zabójców ks. Jerzego Popiełuszki

Po 1989 roku

• 20 czerwca 1992 - utworzono Regionalny Oddział Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, obecnie Polska Izba Biegłych Rewidentów - Regionalny Oddział w Toruniu
• 1 stycznia 1999 - utworzono Sąd Okręgowy (dawniej Sąd Wojewódzki)
• 2008 - Toruńska Okręgowa Rada Adwokacka podjęła uchwałę o przywrócenie Sądu Apelacyjnego w Toruniu
• 2009 - zorganizowano 90-lecie Adwokatury Polskiej
• 2015 - otwarto Centrum Sprawiedliwości Naprawczej
• 16 lipca 2017 - pod Sądem Okręgowym zorganizowano tzw. „łańcuch światła i czystych intencji”
• 24 listopada 2017 - przed Sądem okręgowym odbyła się pikieta pod hasłem "3xW: Wolne sądy, wolne wybory, wolna Polska"
• 11 czerwca 2018 - zorganizowano protest przed Sądem Okręgowym pod hasłem: „Europo, nie odpuszczaj”
• 20 lipca 2018 - rozpoczęto budowę nowej siedziby dla Sądu Rejonowego
• 14 września 2018 - w Toruniu zorganizowano dwudniowe obchody 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej
• 18 maja 2019 - w siedzibie Archiwum Państwowego zorganizowano wystawę pt. „Sądownictwo w Prusach Zachodnich w XIX i na początku XX w”
• czerwiec 2019 - powołano do życia Punkt Okręgowy Ośrodka Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem

Sądy i instytucje związane z sądownictwem

W Toruniu swoją siedzibę mają:

Nazwa	Uwagi	Adres	Źródło
Sąd okręgowy	obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego	ul. Piekary 51
Sąd rejonowy	od 2018 roku trwa budowa nowego gmachu na Placu Zwycięstwa dla Sądu Rejonowego	wydziały sądu zlokalizowane są w kilku budynkach na terenie miasta m.in.: ul. Fosa Staromiejska 12 /14, ul. Piastowska 7 (I Wydział Cywilny)
Prokuratura okręgowa	obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego	ul. Grudziądzka 45
Prokuratura rejonowa – Toruń Centrum-Zachód	obejmuje część miasta Toruń oraz gmin Łubianka i Zławieś Wielka	ul. Grudziądzka 45
Prokuratura rejonowa Toruń-Wschód	obejmuje obszar w granicach przebiegających od granicy ustalonej dla Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum-Zachód w Toruniu, a następnie wzdłuż północnej, wschodniej i południowej granicy administracyjnej miasta Torunia oraz miasta Chełmża i gmin Chełmża, Lubicz, Łysomice, Obrowo i Wielka Nieszawka	ul. Grudziądzka 47
Samorządowe kolegium odwoławcze	obejmuje powiaty: brodnicki, chełmiński, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, toruński, wąbrzeski oraz miasta na prawach powiatu: Grudziądz, Toruń	ul. Targowa 13/15
Stały Polubowny Sąd Konsumencki	funkcjonuje jako ośrodek zamiejscowy	ul. Moniuszki 15/21
Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka	obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego	ul. Rynek Staromiejski 17
Toruńska Okręgowa Izba Radców Prawnych	obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego	ul. Chełmińska 16
Krajowa Izba Biegłych Rewidentów	oddział regionalny w Toruniu	ul. Wysoka 16
Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia	Oddział w Toruniu, obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego	ul. Piekary 51
Centrum Sprawiedliwości Naprawczej	zadaniem ośrodka jest wypełnienie luki instytucjonalnej pomiędzy instytucjami wymiaru sprawiedliwości, a dostępnymi w polskim porządku prawnym narzędziami sprawiedliwości naprawczej (jedyna taka placówka w kraju)	ul. Ślusarska 2/2
Kujawsko-Pomorskie Akademickie Centrum Prawa Ochrony Środowiska	ośrodek prowadzi niezależne badania naukowe w dziedzinie prawa ochrony środowiska o charakterze interdyscyplinarnym
Ośrodek Mediacyjny – Fundacja Pracownia Dialogu		ul. Ślusarska 2
Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny		ul. Plac Fryderyka Skarbka 7/9
Sąd Arbitrażowy przy Polskiej Izbie Gospodarczej Maszyn i Urządzeń Rolniczych		ul. Poznańska 118
Ośrodek Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem	oddział regionalny	ul. Mickiewicza 49

Więziennictwo

W Toruniu znajduje się Areszt Śledczy. Zlokalizowany jest w samym środku Zespołu Staromiejskiego, w zabytkowej neogotyckiej rotundzie.

Zobacz też

• Bezpieczeństwo publiczne w Toruniu