Sądownictwo w Toruniu
| Toruń | |
| |
| Ten artykuł jest częścią cyklu artykułów o Toruniu | |
Sądownictwo w Toruniu – sądy, instytucje i wydarzenia związane z sądownictwem w Toruniu.
CharakterystykaEdytuj
Toruń to ważny i prężny ośrodek prawniczy w Polsce. To na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika kształci się od blisko 80 lat przeszłych sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i innych, a cały rozległy proces dydaktyczny i naukowy prowadzi na 26 katedrach aktualnie blisko 120 nauczycieli akademickich, w tym 20 profesorów tytularnych, 13 doktorów habilitowanych na stanowisku profesora UMK i 6 doktorów habilitowanych[1].
HistoriaEdytuj
Najważniejsze fakty z dziejów toruńskiego sądownictwa[2][3][4]:
W Królestwie Prus (1793-1806), (1815-1920)Edytuj
- 1793 - na terenie Królestwa Pruskiego wprowadzono Powszechne Prawo Krajowe dla Państw Pruskich zwane Landrechtem Pruskim, stanowiące powszechny kodeks prawny, którego przepisy (w części) obowiązywały aż do 1900 roku
- 1797 - prawo pruskie rozciągnięto na teren Prus Zachodnich, co skutkowało zniesieniem tu dotychczasowego prawa polskiego
- 1866 - wybudowano więzienie miejskie, obecnie Areszt Śledczy
- 1870 - powstał gmach na potrzeby Pruskiego Sądu Rejonowego (Landsgericht), obecnie Sąd Okręgowy
- 1900 - otwarto Sąd Okręgowy (Königliches Amstgericht), obecnie Sąd Rejonowy
- 1902 - wybudowano nową siedzibę Policji Miejskiej i Aresztu, obecnie Urząd Miasta Torunia
Okres międzywojenny (1920-1939)Edytuj
- 1920 - rozpoczęto organizowanie sądownictwa polskiego na terenie Torunia (sądownictwo powszechne, oparte na trzech filarach: cywilnym, karnym i administracyjnym było wzorowane na prawie pruskim)
- 1920 - utworzono Sąd Okręgowy, Sąd Administracyjny oraz Sąd Apelacyjny (istniał do 1933 roku)
- 1 stycznia 1929 - w miejsce Sądu Powiatowego utworzono Sąd Grodzki
- 1938 - reaktywowano Sąd Apelacyjny i rozpoczęto budowę gmachu na jego potrzeby (obecnie siedziba Wydziału Fizyki, Astronomii i informatyki stosowanej)
Okres PRL (1945–1989)Edytuj
.JPG)
Dawna siedziba Policji Miejskiej i Aresztu, obecnie Urząd Miasta Torunia
Protest obywatelski „w obronie sądów”, przed Sądem Okręgowym w Toruniu
- luty 1945 - rozpoczęto organizowanie sądownictwa w powojennym w Toruniu, utworzono wówczas: Sąd Grodzki, Sąd Wojewódzki i Sąd Apelacyjny
- 1945 - wraz z powołaniem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika utworzono Wydział Prawno-Ekonomiczny, obecnie Wydział Prawa i Administracji[5]
- 6 listopada 1945 - powołano do życia tymczasową Okręgową Radę Adwokacką w Toruniu
- kwiecień 1949 - przeniesiono siedzibę Sądu Apelacyjnego z Torunia do Bydgoszczy
- 1950 - przeniesiono Izbę Adwokacką z Torunia do Bydgoszczy
- 1951 - w wyniki reformy sądownictwa powszechnego w Polsce Sąd Grodzki przekształcono w Sąd Powiatowy
- 1953 - utworzono zespół adwokacki
- 1975 - po reformie administracyjnej kraju utworzono Sąd Wojewódzki dla województwa toruńskiego, zlikwidowano Sąd Powiatowy, tworząc w jego miejsce Sąd Rejonowy oraz przywrócono Izbę Adwokacką w Toruniu dla województw toruńskiego i włocławskiego
- 1981 - utworzono Stowarzyszenie Adwokatów i Aplikantów Adwokackich Okręgu Kujawsko-Pomorskiego
- 27 grudnia 1984 - 7 lutego 1985 – w Sądzie Wojewódzkim odbył się starannie wyreżyserowany przez władze PRL proces zabójców ks. Jerzego Popiełuszki
Po 1989 rokuEdytuj
- 20 czerwca 1992 - utworzono Regionalny Oddział Krajowej Izby Biegłych Rewidentów, obecnie Polska Izba Biegłych Rewidentów - Regionalny Oddział w Toruniu[6]
- 1 stycznia 1999 - utworzono Sąd Okręgowy (dawniej Sąd Wojewódzki)
- 2008 - Toruńska Okręgowa Rada Adwokacka podjęła uchwałę o przywrócenie Sądu Apelacyjnego w Toruniu[7]
- 2009 - zorganizowano 90-lecie Adwokatury Polskiej
- 2015 - otwarto Centrum Sprawiedliwości Naprawczej[8]
- 16 lipca 2017 - pod Sądem Okręgowym zorganizowano tzw. „łańcuch światła i czystych intencji”[9]
- 24 listopada 2017 - przed Sądem okręgowym odbyła się pikieta pod hasłem "3xW: Wolne sądy, wolne wybory, wolna Polska"[10]
- 11 czerwca 2018 - zorganizowano protest przed Sądem Okręgowym pod hasłem: „Europo, nie odpuszczaj”[11]
- 20 lipca 2018 - rozpoczęto budowę nowej siedziby dla Sądu Rejonowego[12]
- 14 września 2018 - w Toruniu zorganizowano dwudniowe obchody 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej[13]
- 18 maja 2019 - w siedzibie Archiwum Państwowego zorganizowano wystawę pt. „Sądownictwo w Prusach Zachodnich w XIX i na początku XX w”
- czerwiec 2019 - powołano do życia Punkt Okręgowy Ośrodka Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem[14]
- kwiecień 2020 - otwarto oddział Centrum Praw Kobiet[15]
Sądy i instytucje związane z sądownictwemEdytuj
W Toruniu swoją siedzibę mają[16]:
| Nazwa | Uwagi | Adres | Źródło |
|---|---|---|---|
| Sąd okręgowy | obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego | ul. Piekary 51 | [17] |
| Sąd rejonowy | od 2018 roku trwa budowa nowego gmachu na Placu Zwycięstwa dla Sądu Rejonowego[18] | wydziały sądu zlokalizowane są w kilku budynkach na terenie miasta m.in.: ul. Fosa Staromiejska 12 /14, ul. Piastowska 7 (I Wydział Cywilny) | [19] |
| Prokuratura okręgowa | obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego | ul. Grudziądzka 45 | [20] |
| Prokuratura rejonowa – Toruń Centrum-Zachód | obejmuje część miasta Toruń oraz gmin Łubianka i Zławieś Wielka | ul. Grudziądzka 45 | [21] |
| Prokuratura rejonowa Toruń-Wschód | obejmuje obszar w granicach przebiegających od granicy ustalonej dla Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum-Zachód w Toruniu, a następnie wzdłuż północnej, wschodniej i południowej granicy administracyjnej miasta Torunia oraz miasta Chełmża i gmin Chełmża, Lubicz, Łysomice, Obrowo i Wielka Nieszawka | ul. Grudziądzka 47 | [22] |
| Samorządowe kolegium odwoławcze | obejmuje powiaty: brodnicki, chełmiński, golubsko-dobrzyński, grudziądzki, toruński, wąbrzeski oraz miasta na prawach powiatu: Grudziądz, Toruń | ul. Targowa 13/15 | [23] |
| Stały Polubowny Sąd Konsumencki | funkcjonuje jako ośrodek zamiejscowy | ul. Moniuszki 15/21 | |
| Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka | obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego | ul. Rynek Staromiejski 17 | [24] |
| Toruńska Okręgowa Izba Radców Prawnych | obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego | ul. Chełmińska 16 | [25] |
| Krajowa Izba Biegłych Rewidentów | oddział regionalny w Toruniu | ul. Wysoka 16 | [26] |
| Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia | Oddział w Toruniu, obejmuje wschodnią część województwa kujawsko-pomorskiego | ul. Piekary 51 | [27] |
| Centrum Sprawiedliwości Naprawczej | zadaniem ośrodka jest wypełnienie luki instytucjonalnej pomiędzy instytucjami wymiaru sprawiedliwości, a dostępnymi w polskim porządku prawnym narzędziami sprawiedliwości naprawczej (jedyna taka placówka w kraju) | ul. Ślusarska 2/2 | [28] |
| Kujawsko-Pomorskie Akademickie Centrum Prawa Ochrony Środowiska | ośrodek prowadzi niezależne badania naukowe w dziedzinie prawa ochrony środowiska o charakterze interdyscyplinarnym[29] | [30] | |
| Ośrodek Mediacyjny – Fundacja Pracownia Dialogu | ul. Ślusarska 2 | [31] | |
| Rodzinny Ośrodek Diagnostyczno-Konsultacyjny | ul. Plac Fryderyka Skarbka 7/9 | ||
| Sąd Arbitrażowy przy Polskiej Izbie Gospodarczej Maszyn i Urządzeń Rolniczych | ul. Poznańska 118 | [32] | |
| Ośrodek Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem | oddział regionalny | ul. Mickiewicza 49 | [33] |
WięziennictwoEdytuj
W Toruniu znajduje się Areszt Śledczy. Zlokalizowany jest w samym środku Zespołu Staromiejskiego, w zabytkowej neogotyckiej rotundzie.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Strona Wydziału. law.uni.torun.pl.
- ↑ O nas - dla adwokata - Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka w Toruniu, www.ora.torun.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Sądownictwo w Prusach Zachodnich w XIX i na początku XX w. – Archiwum Państwowe w Toruniu, torun.ap.gov.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Konflikt Toruń - Bydgoszcz, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ O Wydziale - Wydział Prawa i Administracji - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, www.law.umk.pl [dostęp 2019-11-03].
- ↑ Regionalny oddział w Toruniu | PIBR, torun.pibr.org.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Toruń chce Sądu Apelacyjnego, www.prawo.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Aktualności | Centrum Sprawiedliwości Naprawczej, csn.org.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Protest przed sądem okręgowym w Toruniu w obronie niezależności sądownictwa [zdjęcia] - pomorska.pl, pomorska.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/rusza-budowa-gmachu-sadu-rejonowego
- ↑ Fotorelacja z obchodów 100-lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej w Toruniu - aktualności - Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka w Toruniu, www.ora.torun.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ W Toruniu działa Punkt Okręgowy Ośrodka Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem - Super Express, www.se.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ W Toruniu powstało Centrum Praw Kobiet. Zgłaszają się tu ofiary przemocy, Radio Gra Toruń [dostęp 2020-09-01] (pol.).
- ↑ Sądy – Urzędy – Toruń. dlastudenta.pl.
- ↑ Sąd Okręgowy w Toruniu, www.so.torun.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Nowy budynek dla sądu. torun.pl. [dostęp 2015-04-27].
- ↑ Sąd Rejonowy w Toruniu, www.torun.sr.gov.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Prokuratura Okręgowa w Toruniu, torun.po.gov.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ https://pk.gov.pl/prokuratura/jednostki-podlegle/prokuratura-regionalna-w-gdansku/prokuratura-okregowa-w-toruniu/jednostki-podlegle-13/prokuratura-rejonowa-torun-centrum-zachod/
- ↑ https://pk.gov.pl/prokuratura/jednostki-podlegle/prokuratura-regionalna-w-gdansku/prokuratura-okregowa-w-toruniu/jednostki-podlegle-13/prokuratura-rejonowa-torun-wschod/
- ↑ Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Toruniu - Biuletyn Informacji Publicznej - Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Toruniu, www.bip.skotorun.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Kujawsko-Pomorska Izba Adwokacka w Toruniu, www.ora.torun.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ OIRP w Toruniu | Witamy w Okręgowa Izba Radców Prawnych w Toruniu, www.torun.oirp.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Regionalny oddział w Toruniu | PIBR, torun.pibr.org.pl [dostęp 2019-11-07].
- ↑ Oddział w Toruniu - Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia, www.iustitia.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ W Toruniu powstaje Centrum Sprawiedliwości Naprawczej. courtwatch.pl. [dostęp 2014-12-18].
- ↑ Strona Wydziału. law.umk.pl.
- ↑ Kujawsko-Pomorskie Akademickie Centrum Prawa Ochrony Środowiska - Wydział Prawa i Administracji - Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, www.law.umk.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Home, www.pracowniadialogu.org [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ Sąd arbitrażowy - Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych, www.pigmiur.pl [dostęp 2019-11-07] (pol.).
- ↑ W Toruniu otwarto Ośrodek Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem. Ma oddziały w regionie. Podajemy adresy i telefony | Nowości Dziennik Toruński, nowosci.com.pl [dostęp 2019-06-20] (pol.).