Sławskoje
Sławskoje (ros. Славское, do 1931 w niem. Creuzburg in Ostpreussen, do 1946 w niem. Kreuzburg (Ostpr.)[2], pol. Krzyżbork[3], Krujzbork, lit. Pronyčiai) – osiedle typu wiejskiego (dawne miasto) w obwodzie królewieckim w Rosji.
Krzyżbork w XVII w. | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Obwód | |||
Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||
Kod pocztowy |
238420 | ||
Położenie na mapie obwodu królewieckiego | |||
Położenie na mapie Rosji | |||
54°29′52″N 20°26′35″E/54,497778 20,443056 |
Miejscowość położona około 20 kilometrów na południe od Królewca, administracyjnie należy do powiatu bagrationowskiego.
Historia
edytujW 1240 na miejscu starszego grodu pruskiego, Krzyżacy zbudowali zamek obronny, wokół którego rozwinęła się osada. W 1315 osada otrzymała prawa miejskie według prawa chełmińskiego. W 1414 została zdobyta przez wojska polskie[4]. W 1454 po prośbie Związku Pruskiego król Polski przyłączył Prusy z Krzyżborkiem do Polski, jednakże w 1455 miasto musiało się poddać Krzyżakom[4]. Po pokoju toruńskim pozostało w rękach krzyżackich, jednakże jako polskie lenno. Przed 1525 Krzyżbork był siedzibą jednego z czternastu archiprezbiteratów diecezji warmińskiej. Po wypowiedzeniu posłuszeństwa Polsce przez Krzyżaków i wybuchu kolejnej wojny polsko-krzyżackiej zajęty w 1520 przez Polaków[4]. Po 1525 pozostało pod zwierzchnictwem polskim jako część Prusy Książęcych (do 1657). Miasto położone poza głównymi szlakami komunikacyjnymi pozostawało na uboczu rozwoju gospodarczego Królestwa Prus i liczba jego mieszkańców nie przekraczała w ciągu historii 2000 osób.
W 1818 miał miejsce wielki pożar miasta[4]. Od 1819 miasto należało do powiatu (Landkreis) Iława Pruska. Od 1871 stał się częścią nowo powołanego Cesarstwa Niemieckiego. W 1908 otwarto linię kolei wąskotorowej do Tharau. Podczas II wojny światowej miejsce zaciętych walk podczas operacji wschodniopruskiej (zdobyte 8 lutego 1945), które zniszczyły prawie całkowicie zabudowę miejską. Po wojnie miejscowość włączono do ZSRR i pozbawiono praw miejskich. W 1946 nazwę miasta zmieniono na Sławskoje. Ruiny murów zamku krzyżackiego i kościoła z XIV w.
Bibliografia
edytuj- Georg Dehio: Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preußen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, Deutscher Kunstverlag : München, Berlin 1952
- Handbuch der historischen Stätten. Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Kröner : Stuttgart 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreußen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreußen (Deutschordensland Preußen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, Deutscher Kunstverlag : München, Berlin 1993, ISBN 3-422-03025-5
Przypisy
edytuj- ↑ http://web.archive.org/web/20180710035558/http://kaliningrad.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/kaliningrad/resources/e9a049804e9f624b9e6e9f8e65563e6a/%D0%98%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B8+%D0%92%D0%9F%D0%9D-2010_%D1%82%D0%BE%D0%BC1.xlsx
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
- ↑ a b c d www.ostpreussen.net
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Krzyżbork, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 818 .