Służba mundurowa

organizacja państwowa charakteryzująca się noszeniem jednolitego umundurowania przez jej członków
(Przekierowano z Służby mundurowe)

Służba mundurowaorganizacja państwowa lub samorządowa, której członkowie noszą umundurowanie pozwalające na identyfikację ich przynależności do danej instytucji i pełnionej w niej funkcji. Członkowie służb mundurowych podlegają najczęściej specyficznemu reżimowi pracy opartemu na ścisłej, sformalizowanej hierarchii[1].

Policjant i żołnierz, członkowie dwóch najpowszechniejszych służb mundurowych: policji i wojska

Służby mundurowe pełnią istotną funkcję w utrzymaniu bezpieczeństwa publicznego, zapewniając stabilność i sprawne funkcjonowanie państwa. Specyfika pracy w tego typu formacjach często wiąże się z dużą odpowiedzialnością, zaufaniem publicznym, a także z potencjalnymi zagrożeniami. Z tego też względu kandydaci do służb mundurowych muszą zazwyczaj przechodzić selekcję (badania psychologiczne, testy sprawnościowe) specjalistyczne szkolenia, oraz wykazywać się określonymi wymogami dotyczącymi zdrowia, kondycji, wykształcenia i niekaralności[1].

Wśród najpopularniejszych służb mundurowych wymienić można między innymi wojsko, policję, straż: pożarną, więzienną, graniczną, miejską itp.[1]

W Polsce

edytuj

Służby mundurowe sensu stricto w każdym przypadku charakteryzują się funkcjonowaniem w oparciu o łańcuch dowodzenia i rozkazy w miejsce zwykłego zwierzchnictwa służbowego i poleceń służbowych, zatrudnianiem w oparciu o stosunek służbowy prawa administracyjnego (o pragmatyce zawodowej i procedurze dyscyplinarnej zdefiniowanych osobno dla każdej ze służb ustawami odrębnymi od Kodeksu pracy) w miejsce stosunku pracy. Niektóre spośród nich prowadzą także odrębne od rejestrów cywilnych ewidencje służbowych statków powietrznych i statków żeglugi śródlądowej (tylko w przypadku jednostek Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej), morskich jednostek pływających (tylko w przypadku jednostek marynarki wojennej, Policji lub Straży Granicznej) lub pojazdów kolejowych (tylko w przypadku pojazdów Sił Zbrojnych RP).

Należą do nich:

Formacje paramundurowe

edytuj

Ponadto istnieją inne formacje umundurowane (służby paramundurowe), w których zatrudnienie odbywa się w oparciu o stosunek pracy albo o stosunek cywilnoprawny (w tym stosunek wolontariatu), a zatrudnieni pozostają objęci powszechnym albo rolniczym systemem ubezpieczeń społecznych:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c INFOR.PL – Służba mundurowa [online], www.infor.pl [dostęp 2024-05-21] (pol.).
  2. Policja w III Rzeczypospolitej (1990–2010) [online], Polska Policja [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  3. Strona główna – Służba Więzienna [online], www.sw.gov.pl [dostęp 2018-05-25] (pol.).
  4. Służba Ochrony Państwa [online], Służba Ochrony Państwa [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  5. Zadania i uprawnienia SG [online], Komenda Główna Straży Granicznej [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  6. Misja i zadania Państwowej Straży Pożarnej [online], Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Kłodzku [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  7. Służba Celno-Skarbowa [online], Ministerstwo Finansów - Krajowa Administracja Skarbowa [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  8. Straż Marszałkowska [online], Sejm Rzeczypospolitej Polskiej [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  9. Nasze zadania [online], Służba Wywiadu Wojskowego [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  10. Zadania [online], Służba Kontrwywiadu Wojskowego [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  11. O SKW [online], Służba Kontrwywiadu Wojskowego [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  12. Nasza misja [online], Agencja Wywiadu [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  13. Zadania [online], Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  14. Zadania [online], Centralne Biuro Antykorupcyjne [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  15. Uprawnienia i obowiązki strażników Państwowej Straży Łowieckiej, [w:] Prawo łowieckie, OpenLEX, 9 czerwca 2023 [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  16. Państwowa Straż Rybacka - O Straży [online], Państwowa Straż Rybacka w Warszawie [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  17. Służba Leśna, [w:] Ustawa o lasach, OpenLEX, 9 kwietnia 2024 [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  18. Służba Parku Narodowego [online], OpenLEX, 1 stycznia 2024 [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  19. Służba Parku Krajobrazowego [online], OpenLEX, 1 stycznia 2024 [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  20. Zarządzanie środowiskiem wodnym - Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie - Portal Gov.pl [online], Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  21. Obrona cywilna [online], Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Bydgoszczy [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  22. System Państwowe Ratownictwo Medyczne - Ministerstwo Zdrowia - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Zdrowia [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  23. Szczegółowy katalog zadań straży gminnej [online], OpenLEX, 29 września 2021 [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  24. Zadania Inspekcji Transportu Drogowego [online], Główny Inspektorat Transportu Drogowego [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  25. Zadania Służby SAR [online], Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa [dostęp 2024-07-21] (pol.).
  26. USTAWA z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. [w:] Dz.U. 2003 Nr 86, poz. 789 [on-line]. s. Rozdział 10. [dostęp 2016-01-28].
  27. Dz.U. z 2021 r. poz. 1984.