Sonderführer (pol. Dowódca specjalny) – stopień specjalistyczny w III Rzeszy (zarówno w Wehrmachcie jak i w Schutzstaffel). Sonderführer nie posiadał przeszkolenia wojskowego na poziomie wymaganym dla oficera lub podoficera, jednak wyróżniał się kompetencjami niezbędnymi do przydziału etatowego w jednostkach np. medycznych czy też propagandowych (np. literat lub fotograf). Jego skrót to Sdf lub Sf[1].

Służba łączności OKW, 1939. Pierwszy z prawej Sonderführer (Z)
Erwin Rommel i Fritz Bayerlein udzielają wywiadu Sonderführerowi (pierwszy z lewej z mikrofonem)
Sonderführer (O) pełniący rolę tłumacza (stoi pośrodku), okupowana Francja

Sonderführer w Wehrmachcie edytuj

Stopień został wprowadzony do Wehrmachtu w 1937[2]. Sonderführer był odpowiednikiem niektórych stopni sił zbrojnych III Rzeszy.

W 1942 zarządzono aby dowódcy specjalni zostali przeszkoleni na oficerów rezerwy[3]. W gwarze wojskowej nazywano ich "oficerami wąskotorowymi".

Sonderführerzy nosili mundury wojskowe Wehrmachtu, różnica leżała w naramiennikach wykonanych z potrójnego srebrzonego pasma z ukośnymi, cienkimi pasami koloru czerwonego i czarnego, rozmieszczone w odstępach równych grubości pasma (oficerowie; podoficerowie nosili zwykłe naramienniki z obszyciem w tych barwach) oraz w kształcie i wyglądzie patek na kołnierz[4][5][6][7].

Stopień ten istniał także w Organizacji Todt.

SS-Sonderführer edytuj

Stopień został wprowadzony do SS w 1935 (od 1942 SS-Fachführer (F) w Waffen-SS). Obejmował on techników, lekarzy, sędziów, muzyków i geologów w służbie SS.

  • Äskulapstab − lekarz
  • Negativer Äskulapstab − członek personelu medycznego
  • Gotisches Z − dentysta
  • Gotisches A − aptekarz
  • Schlange − weterynarz
  • Harfe − muzyk wojskowy

Zasadniczo SS-Sonderführerzy byli w każdej randze stosowanej w Schutzstaffel. Naramienniki dowódców specjalnych SS były identyczne jak te w siłach zbrojnych[8], zachowano noszone na kołnierzach patki SS jednak wprowadzono do nich obszycie złożone ze splotów koloru czerwonego i białego[9].

Przypisy edytuj

  1. www.70nord.de, Arbeitsgruppe Erinnern wider das Vergessen, Abkürzungsverzeichnis, www.71nord.de [dostęp 2018-10-05].
  2. Mobilmachungsplan für das Heer vom 12. März 1937
  3. Förderung von Sonderführern: HM 26.10.1942, HM 1942. zitiert nach: Dirk Richardt, Auswahl und Ausbildung junger Offiziere 1930–1945, Dissertation Marburg, 2002, S. 504.
  4. Heer-Sonderabteilungen, wdienstgrade.tripod.com [dostęp 2018-10-05].
  5. Sonderführer tunic - orginal?, www.warrelics.eu [dostęp 2018-10-05] (ang.).
  6. Sonderführer – Metapedia [dostęp 2018-10-09].
  7. www.militaar.net • Teade/Info, www.militaar.net [dostęp 2018-10-05] (ang.).
  8. A Scarce Pair of SS-Sonderfuhrer/Fachführer - Unterscharführer Stellengruppe "G" Shoulder Straps, www.emedals.com [dostęp 2018-10-05] (ang.).
  9. An Unusual Pair of SS-Sonderfuhrer/Fachführer Collar Tabs, www.emedals.com [dostęp 2018-10-05] (ang.).

Zobacz też edytuj