Sady Żoliborskie

Sady Żoliborskie
	osiedle i obszar MSI Warszawy
	; Bloki osiedla Sady Żoliborskie przy ul. Sady Żoliborskie
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miasto	Warszawa
Dzielnica	Żoliborz
W granicach Warszawy	1 kwietnia 1916
Wysokość	105 m n.p.m.
	Położenie na mapie dzielnicy;
	52°16′02,76″N 20°58′13,64″E/52,267433 20,970456
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sady Żoliborskie – osiedle i obszar Miejskiego Systemu Informacji^[3] w dzielnicy Żoliborz w Warszawie.

Położenie edytuj

Według Miejskiego Systemu Informacji rejon Sady Żoliborskie położony jest pomiędzy:

al. Armii Krajowej od zachodu,
bocznicą kolejową od południa i linią Warszawa Zachodnia - Warszawa Gdańska od południa,
al. Jana Pawła II i ul. ks. Popiełuszki od wschodu,
ul. Słowackiego od północy.

W rejonie Sadów Żoliborskich znajduje się również duża część dawnych Powązek, m.in. cmentarz Wojskowy na Powązkach i miejsce po dawnych ogrodach księżnej Izabeli Czartoryskiej, jak również teren tzw. przemysłowej dzielnicy Żoliborza. Tutaj też znalazły się grunty dawnych wsi Słodowiec, Buraków i częściowo Marymont. Okolica po przejęciach deweloperów zmienia w części charakter z przemysłowego na mieszkaniowy. W ramach obszaru powstały nowe osiedla mieszkaniowe, m.in. Żoliborz Artystyczny.

Wschodnia część obszaru włączanego w MSI do obszaru Sady Żoliborskie tradycyjnie określana jest jako Serek Żoliborski^[4].

Historia edytuj

Pod koniec lat 50. XX wieku na terenach Sadów Żoliborskich planowano duże osiedle „Żoliborz Zachodni“, według projektu Jacka Nowickiego i Haliny Skibniewskiej. Projekt po pewnym czasie uległ zmianom: Żoliborz Zachodni podzielono na dwa odrębne osiedla mieszkaniowe: Sady Żoliborskie z pięcioma dużymi koloniami oraz Zatrasie z ośmioma małymi o modernistycznej architekturze skandynawskiej. W 1. etapie powstały kolejno osiedla Sady I, II i część Zatrasia. W 2. połowie lat 60. zostały wprowadzone akcje oszczędnościowe w projektach kolejnych kolonii. Na Zatrasiu podwyższono budynki o jedną kondygnację i wprowadzono stropy wielkopłytowe.

Projektując osiedle Sady Żoliborskie Halina Skibniewska postanowiła zachować jak największą liczbę licznie rosnących tam drzew owocowych^[5]. Zaplanowała bardzo kameralną zabudowę z dwoma rodzajami bloków mieszkalnych^[5] i systemem wnętrz do swobodnej aranżacji (było to możliwe dzięki konstrukcji szkieletowej pozbawionej ścian nośnych w lokalach)^[6]. Żaden z bloków nie był zasłaniany przez sąsiednie; pogrupowano je w trzy „jednostki sąsiedzkie“ po 7–8 bloków, które otaczały zadrzewione dziedzińce^[6]. Budowa 24 budynków rozpoczęła się w 1959 i zakończyła w 1964^[5]. W 1961 pierwszy wzniesiony budynek przy ul. Krasińskiego otrzymał tytuł „Mistera Warszawy“^[5]. Budynki osiedla są niskie i zatopione w zieleni, tylko jeden blok mieszkalny pod numerem 3 jest wieżowcem i ma jedenaście kondygnacji zwieńczonych tarasem, pełniącym rolę ogólnodostępnej świetlicy. Na parterze budynku są całkowicie przeszklone mieszkania dwupoziomowe z ogródkami, przeznaczone na pracownie dla artystów plastyków^[7].

Bliżej końca rządów Władysława Gomułki, na obu osiedlach, a szczególnie na Sadach, wprowadzono budynki katalogowe, tzw. unifikację warszawską. Takimi koloniami były Sady III, IV i V, a także częściowo zachodnia część Zatrasia. Na planowanym osiedlu Zatrasie II, którego ostateczną nazwą została Rudawka, zbudowano monotonne jednakowe budynki katalogowe ustawione szeregowo wraz z kilkoma punktowcami, które swoim charakterem odchodzą bardzo od specyfiki WSM-owskiego Żoliborza z tradycjami projektowymi.

Kolonie na Sadach, Zatrasie i Rudawka należą do jednego rejonu MSI o nazwie Sady Żoliborskie.

W 1992 w miejscu dawnych ogródków działkowych, w rejonie ulic: Braci Załuskich, Sady Żoliborskie i Tołwińskiego, urządzono park Sady Żoliborskie^[8].

Ważniejsze obiekty edytuj

Galeria edytuj

Osiedle ok. 1970
Sady Żoliborskie w 2014

Przypisy edytuj

↑ Rozporządzenie dot. rozszerzenia warszawskiego okręgu miejskiego i wykonania planu dla zabudowania miasta Warszawy (Dziennik Rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego 1916 nr 29 poz 79)
↑ Rozporządzenie dot. ustanowienia granic miejskich Warszawy Dziennik Rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego 1917 nr 63 poz 259
↑ Obszary MSI. Dzielnica Żoliborz. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2022-11-30].
↑ Michał Wojtczuk: Stare bloki urosną o piętro. Precedensowa inwestycja na Żoliborzu. [w:] Gazeta.pl > Warszawa > Wiadomości z Warszawy [on-line]. Agora, 2014-08-30. [dostęp 2014-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-29)]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Grzegorz Mika. Mała stabilizacja. „Stolica”, s. 39, kwiecień 2017.
↑ ^a ^b Grzegorz Mika. Mała stabilizacja. „Stolica”, s. 40, kwiecień 2017.
↑ Sady Żoliborskie kolonia I - „Powojenny Modernizm“ 2011 http://cargocollective.com/powojennymodernizm/Sady-Zoliborskie-kolonia-I
↑ Park Sady Żoliborskie. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. [dostęp 2022-01-07].

[znies-1] Rozporządzenie dot. rozszerzenia warszawskiego okręgu miejskiego i wykonania planu dla zabudowania miasta Warszawy (Dziennik Rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego 1916 nr 29 poz 79)

[2] Rozporządzenie dot. ustanowienia granic miejskich Warszawy Dziennik Rozporządzeń dla Jenerał-Gubernatorstwa Warszawskiego 1917 nr 63 poz 259

[3] Obszary MSI. Dzielnica Żoliborz. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2022-11-30].

[4] Michał Wojtczuk: Stare bloki urosną o piętro. Precedensowa inwestycja na Żoliborzu. [w:] Gazeta.pl > Warszawa > Wiadomości z Warszawy [on-line]. Agora, 2014-08-30. [dostęp 2014-09-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-29)]. (pol.).

[Mika39-5] Grzegorz Mika. Mała stabilizacja. „Stolica”, s. 39, kwiecień 2017.

[Mika40-6] Grzegorz Mika. Mała stabilizacja. „Stolica”, s. 40, kwiecień 2017.

[7] Sady Żoliborskie kolonia I - „Powojenny Modernizm“ 2011 http://cargocollective.com/powojennymodernizm/Sady-Zoliborskie-kolonia-I

[8] Park Sady Żoliborskie. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. [dostęp 2022-01-07].

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]