Samuel Jackan

dziennikarz, publicysta, dynamiczny organizator prasy żydowskiej, wydawca

Samuel Jakub Jackan, także Szmuel Jankew Jackan (ur. 1874 w Wobolnikach, zm. 1936) – wydawca prasy żydowskiej, redaktor i publicysta, jeden z prekursorów prasy żydowskiej.

Samuel Jackan
Data i miejsce urodzenia

1874
Wobolniki

Data śmierci

1936

Zawód, zajęcie

wydawca

Życiorys edytuj

 
Grób Jackana na cmentarzu żydowskim w Warszawie (Wola)

Urodził się w 1874 roku w Wobolnikach[1]. Odebrał tradycyjne, religijne żydowskie wykształcenie, uczęszczał do jesziwy w Poniewieżu[1]. W 1895 roku wyjechał do Petersburga, gdzie nawiązał współpracę z gazetą hebrajskojęzyczną „Ha-Melits”[1].

Od 1902 roku mieszkał w Warszawie, gdzie związał się z ruchem syjonistycznym[1]. Jako litwak, lepiej posługiwał się językiem rosyjskim niż polskim[2]. W Warszawie z początku pisał dla czasopisma „Ha-Cefira”, po czym dołączył do redakcji literackiego tygodnika satyrycznego „Di bin”[1]. Na fali sukcesu „Jidiszes Togbłat” – gazety, którą zaczął wydawać w 1906 roku – w 1908 roku[3], wraz z Noachem Finkelsteinem[1] założył dziennik „Hajnt”, który stał się pierwszym wysokonakładowym dziennikiem jidyszowym[2]. Gazeta ukazywała się w nakładzie 40–50 tys. egzemplarzy, do tego w ciągu lat powstały jej lokalne mutacje, a także mutacje w Palestynie i kilkunastu krajach Europy[3]. Jackan sprawował stanowisko redaktora naczelnego od pierwszego numeru do końca 1919 roku, zaś do 1932 roku był współwłaścicielem gazety[1]. Zainicjował liczne periodyki wydawane przy „Hajnt”, w tym „Handełs-Wełt”[1], który ukazywał się w latach 1928–1939[3]. Według Alicji Kościan, celem działalności wydawniczej Jackana było kształtowanie tożsamości narodowej Żydów w Polsce i za granicą[2].

W latach 1926–1928 przebywał w Paryżu, gdzie z Finkensteinem założył paryską mutację „Hajnt”, która została pierwszym regularnym dziennikiem jidyszowym w Europie Zachodniej[1]. Po powrocie do Polski założył polskojęzyczny dziennik „Ostatnie wiadomości”[1].

Zmarł w 1936 roku[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j k Boris Kotlerman, Yatskan, Shmuel Yankev [online], YIVO Encyclopedia [dostęp 2021-10-23].
  2. a b c Alicja Kościan, Walka o czytelników. Najważniejsze dzienniki żydowskie w dwudziestoleciu międzywojennym [online], Żydowski Instytut Historyczny [dostęp 2021-10-23] (pol.).
  3. a b c Zofia Borzymińska, „Hajnt”, [w:] Polski Słownik Judaistyczny, Żydowski Instytut Historyczny, 12 stycznia 2016 [dostęp 2021-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-12].