Sandałowiec
Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 9 gatunków występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku[2].
| ||
 Sandałowiec biały | ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Rząd | sandałowce | |
| Rodzina | sandałowcowate | |
| Rodzaj | sandałowiec | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Santalum L. Sp. Pl. 1: 349. 1753 | ||
Morfologia i biologiaEdytuj
Wiecznie zielone drzewa lub krzewy. Są półpasożytami: przeprowadzają fotosyntezę, ale wodę z solami mineralnymi pobierają z korzeni innych roślin[2]. Ich drewno ma charakterystyczny zapach. Liście naprzeciwległe, całobrzegie, skórzaste lub mięsiste. Kwiaty obupłciowe, czterokrotne, zebrane w boczne lub szczytowe drobne wiechy. Owocami są mięsiste pestkowce.
SystematykaEdytuj
- Pozycja systematyczna według APweb (2001...)
Rodzaj należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae R.Br.), rzędu sandałowców (Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl), w obrębie okrytonasiennych (Magnoliales)[1].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Santalanae Thorne ex Reveal, rząd sandałowce (Santalales Dumort.), podrząd Santalineae Engl., rodzina sandałowcowate (Santalaceae R. Br.), podrodzina Santaloideae Arn., plemię Santaleae Dumort., podplemię Santalineae A. DC. in DC., rodzaj sandałowiec (Santalum L.)[3].
- Gatunki
- Santalum acuminatum (R. Br.) DC.
- Santalum album L. – sandałowiec biały
- Santalum austrocaledonicum Vieill.
- Santalum ellipticum Gaudich.
- Santalum freycinetianum Gaudich.
- Santalum haleakalae Hillebr.
- Santalum paniculatum Hook. & Arn.
- Santalum spicatum (R. Br.) A. DC.
- Santalum yasi Seem.
- Uwaga
Tak zwany 'sandałowiec czerwony to drzewo Pterocarpus santalinus L. fil. należące do rodziny bobowatych.
ZastosowanieEdytuj
Owoce niektórych gatunków są jadalne[2]. Z sandałowca białego otrzymuje się olejek sandałowy. Niektóre gatunki bywają uprawiane jako rośliny ozdobne, ale ich uprawa ze względu na półpasożytniczy tryb życia jest trudna.
Znaczenie w hinduizmieEdytuj
Rasarnawa, dzieło hinduistycznej alchemii tantrycznej (rasajany), datowane na około XI w. n.e., zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, aloesu, kamfory i szafranu prowadzi do osiągnięcia śiwaloki – nieba boga Śiwy[4] .
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-11-23].
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Santalum według Reveala
- ↑ David Gordon White: 15. Ocean rtęci : alchemiczny tekst z jedenastego wieku. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 344. ISBN 83-88238-68-X.