Schlag & Söhne
Schlag & Söhne – niemiecka firma organmistrzowska. Swą siedzibę miała w Świdnicy na Dolnym Śląsku.
Historia
edytujW roku 1831 Christian Gottlieb Schlag, konstruktor organów, przejął zbankrutowaną firmę Gottfrieda Kiesewattera z Jawora na Dolnym Śląsku. Trzy lata później przeniósł ją do Świdnicy. W roku 1869 bracia Christiana Gottlieba, Carl Johann i Heinrich, zrezygnowali z udziałów w firmie. Wskutek tego nazwa jej została zmieniona na Schlag & Söhne Schweidnitz. Kierownictwo przejęli synowie Theodor i Oscar. W roku 1877 Christian Gottlieb zakończył pracę. Jego wnukowie Reinhold i Bruno w 1903 roku przekształcili firmę dziadka w spółkę komandytową. Z czasem spółka rozwinęła się do najbardziej znaczącej firmy produkującej organy na terenie Śląska przed I wojną światową. Opus 1000, czyli tysięczny instrument został zbudowany w 1914 roku. Dziewięć lat później, w 1923 roku, firma zakończyła swoją działalność[potrzebny przypis].
Historia przedsiębiorstwa cechowana jest licznymi innowacjami. Jej nazwa była znana daleko poza granicami Śląska[potrzebny przypis].
Lista instrumentów
edytujLiczba zbudowanych od podstaw lub przebudowanych już istniejących instrumentów przekracza 1100 sztuk.
Lista
edytujLp. | Rok | Miejscowość | Obiekt | Zdjęcie | Manuały | Głos | Opus | Uwagi |
1 | 06.10.1872 | Ludwigsdorf koło Görlitz | Kościół ewangelicki | |||||
2 | 1888 | Berlin | Filharmonia | III/P | 50 | zniszczone w 1945 r.[1] | ||
3 | 1889 | Głogów | Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | II/P | 27 | zniszczone w 1944 r.[2] | ||
4 | 1890 | Spandau, dzielnica Berlina | Kościół garnizonowy w Berlinie | II/P | 25 | zniszczone wraz z kościołem w latach 1945/49[3] | ||
5 | 1890 | Hochkirch, Saksonia | Kościół | II/P | 16 | [4] | ||
6 | 1890 | Bischdorf, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 16 | [5] | ||
7 | 1891 | Senftenberg, Brandenburgia | Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła | zniszczone w latach 1944/45 | ||||
8 | 1892 | Reinickendorf, dzielnica Berlina | Kościół ewangelicki | II/P | 17 | [6] | ||
9 | 1892 | Gröden, Brandenburgia | Kościół ewangelicki | II/P | 14 | |||
10 | 1892 | Głogów | Synagoga | II/P | 16 | zniszczone w 1938 r.[7] | ||
11 | 1893 | Dobbertin | Kościół klasztorny | zniszczone w 1945 r.; w roku 1953 zastąpione instrumentem z warsztatu Schuke Orgelbau[8]; | ||||
12 | 1893 | Bergen, Norwegia | Kościół pw. św. Jana | III/P | 43 | przebudowane w roku 1967, w 1999 r. przywrócenie w większym zakresie stanu oryginalnego przez Christiana Schefflera[9] | ||
13 | 1893 | Betlejem | Kościół ewangelicki | II/P | 8 | [10] | ||
14 | 1894 | Legnica | Katedra pw. Świętych Piotra i Pawła | III/P | 53 | barokowy prospekt został wykonany w latach 1722–1725 przez Ignatiusa Mentzela, w roku 1928 organy zostały nieznacznie przebudowane przez Gustava Heinze, gruntownie zostały odrestaurowane w 1991 r. przez braci Broszko z Bolesławca | ||
15 | 1895 | Lärz, Meklemburgia-Pomorze Przednie | Kościół ewangelicki | I/P | całkowita odnowa instrumentu w roku 2011 oraz adaptacja nowych piszczałek w prospekcie | |||
16 | 1896 | Chorzów | Kościół pw. św. Barbary | II/P | 37 | [11] | ||
17 | 1897 | Berlin | Kościół pw. św. Symeona | III/P | 43 | zniszczone prawdopodobnie w 1945 r.[12] | ||
18 | 1898 | Travemünde | Kościół pw. św. Wawrzyńca | w roku 1966 zastąpione nowym instrumentem firmy Beckerath Orgelbau | ||||
19 | 1898 | Großschönau, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 32 | w roku 1949 zastąpione nowym instrumentem firmy Schuster-Orgel[13][14] | ||
20 | 1898 | Chemnitz | Synagoga | II/P | 20 | zniszczone w 1938 r.[15] | ||
21 | 1899 | Koszalin | Katedra pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | III/P | 50 | zachowane | ||
22 | 1899 | Vetschau/Spreewald, Niemcy | „Podwójny” kościół | II/P | odrestaurowane w 1990 r. | |||
23 | 1900 | Zabrze | Kościół pw. św. Anny | III/P | 47 | 557 | częściowo odrestaurowane w latach 2009–2010 przez Henryka Hobera z Olesna | |
24 | 1901 | Görlitz | Kościół Lutra | II/P | 33 | w roku 1975 zastąpione nowym instrumentem[16] | ||
25 | 1904 | Wedding-Gesundbrunnen, Berlin | Ewangelicki kościół św. Stefana | III/P | 39 | 681 | [17] | |
26 | 1904 | Cottbus | Kościół św. Krzyża | [18] | ||||
27 | 1904 | Ruda Śląska | Kościół pw. św. Józefa | III/P | 52 | prawdopodobnie w latach 20. XX w. przebudowane przez firmę Berschdorf z Nysy | ||
28 | 1905 albo 1906 | Zettlitz koło Lipska | Kościół ewangelicki | prawdopodobnie w roku 1905 przebudowane, później zastąpione przez instrument firmy Vogel[19] | ||||
29 | 1908 | Berlin-Tegel | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | II/P | 26 | w roku 1929 zamontowano w starym prospekcie nowy instrument firmy G. F. Steinmeyer & Co., oryginalne piszczałki zostały zachowane[20] | ||
30 | 1908 | Bystrzyca Kłodzka | Kościół pw. św. Michała Archanioła | II/P | 34 | [21] | ||
31 | 1908 | Kieritzsch, Saksonia | Kościół ewangelicki | II/P | 12 | 687 | w latach 2010–2011 zastąpione instrumentem firmy Bochmann z Kohren-Sahlis[22] | |
1911 | Zgorzelec | Kościół pw. św. Bonifacego | II/P | 18 | 908 | 1911–1938 własność gminy żydowskiej w Görlitz. Po nocy pogromu sprzedane parafii św. Bonifacego. Zachowane w dobrym stanie. | ||
32 | ? | Zielona Góra | Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej | III/P | 40 | 764 | zachowane[23] | |
33 | 1912 | Zielona Góra | Katedra pw. św. Jadwigi | II/P | 30 | 957 | zachowane | |
34 | 1914 | Stegna | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | II/P | 34 | 1010 | zachowane | |
35 | 1915 | Großräschen, Dolne Łużyce | Kościół pw. św. Antoniego | w roku 1976 zastąpione instrumentem firmy Jehmlich | ||||
36 | 1916 | Daubitz koło Niesky | Kościół ewangelicki św. Jerzego | II/P | zachowane[24] | |||
37 | Wrocław | Kościół pw. św. Krzysztofa | II/P | 12 | ||||
38 | ? (przed 1917) | Szczecin | Kościół Świętej Trójcy (Łasztownia) | w roku 1917 instrument sprowadzono z opuszczonej kaplicy w Sobięcinie (Wałbrzych) | ||||
39 | 1917 | Inowrocław | Kościół św. Barbary i św. Maurycego w Inowrocławiu | II/P | 13 | 1043 | instrument wymaga kompletnego remontu | |
40 | Paszowice koło Jawora | Kościół Świętej Trójcy | ||||||
41 | Łódź | Kościół pw. Zesłania Ducha św. | ||||||
42 | Łódź | Kościół Jezuitów | ||||||
43 | Chełmsko Śląskie | Kościół pw. Świętej Rodziny | II/P | 27 | 555 | [25] | ||
44 | Niedoradz | Kościół pw. św. Jakuba | ||||||
45 | Nowa Sól | Kościół pw. św. Barbary | ||||||
46 | Wałbrzych | Kolegiata pw. Najświętszej Maryi Panny Bolesnej i św. Aniołów Stróżów | ||||||
47 | Wałbrzych | Kościół Zmartwychwstania Pańskiego | ||||||
48 | Wałbrzych | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | ||||||
49 | Wałbrzych | Kościół pw. św. Józefa Oblubieńca | ||||||
50 | Świebodzice | Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
51 | Lublin | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | ||||||
52 | Nowa Ruda | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
53 | Sosnowiec | Kościół ewangelicki | ||||||
54 | Krapkowice | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
55 | Racławiczki | Kościół pw. św. Marii Magdaleny | ||||||
56 | Latowice | Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej | ||||||
57 | Czarnylas | Poewangelicki kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP | ||||||
58 | 1916 | Polanica-Zdrój | Kościół pamiątkowy im. Cesarza Fryderyka III[26] | instrument przeniesiony w 1959 r. do ewangelicko-augsburskiego kościoła pw. Świętego Ducha w Koninie[26] | ||||
59 | Lubliniec | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
60 | Białystok | Bazylika pw. św. Rocha | ||||||
61 | Drezdenko | Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej | ||||||
62 | Żagań | Pojezuicki kościół pw. św. Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
63 | Budzów | Kościół pw. św. Wawrzyńca | ||||||
64 | Stoszowice | Kościół pw. św. Barbary | ||||||
65 | Ciepłowody | Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny | ||||||
66 | Tarnowskie Góry | Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Fatimskiej | ||||||
67 | Kadłub | Kościół pw. Chrystusa Króla | ||||||
68 | Tworóg | Kościół pw. św. Antoniego | ||||||
69 | Chełmce | Kościół pw. św. Narodzenia Najświętszej Maryji Panny | ||||||
70 | Jelenia Góra | Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego | 678 | |||||
71 | Swarzędz | Kościół pw. św. Marcina | ||||||
72 | Święte, gmina Środa Śląska | Kościół pw. św. Marcina | ||||||
73 | Szczepanów, gmina Środa Śląska | Kościół pw. św. Szczepana | ||||||
74 | Bytom | Kościół pw. św. Wojciecha | ||||||
75 | Bytom | Kościół pw. św. Jana Nepomucena | ||||||
76 | Baborów | Kościół pw. Narodzenia NMP | ||||||
77 | Księże Pole | Kościół pw. św. Bartłomieja | ||||||
78 | Włocławek | Kościół ewangelicko-augsburski | ||||||
79 | Częstochowa | Kościół ewangelicko-augsburski | ||||||
80 | Jankowice Rybnickie | Sanktuarium Najświętszego Sakramentu | 676 | |||||
81 | Kościelec, woj. Małopolskie | Kościół pw. św. Wojciecha | ||||||
82 | Lewin Kłodzki | Kościół pw. św. Michała Archanioła | ||||||
83 | Poznań | Kościół pw. św. Rocha | ||||||
84 | Wałbrzych | Poewangelicki kościół św. Józefa Robotnika | ||||||
85 | Strzyżew | Poewangelicki kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Strzyżewie (Kościół polskokatolicki) | ||||||
86 | Stare Powązki, Warszawa | Kościół pw. św. Karola Boromeusza | II | 14 | ||||
87 | Mogilno | Kościół pw. św. Jakuba Większego Apostoła | ||||||
88 | Koperniki, gm. Nysa | Kościół pw. św. Mikołaja | ||||||
89 | Oleśnica | Bazylika mniejsza pw. św. Jana Apostoła | 878 | oznaczenie opus po wykonanym remoncie w 1910 r. | ||||
90 | Rusko, gm. Strzegom | Kościół pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła | ||||||
91 | Warszawa | Kościół ewangelicko-reformowany | ||||||
92 | Wołów | Kościół pw. św. Karola Boromeusza | 1061 | |||||
93 | 1904 | Bolesławiec | Bazylika pw. Wniebostąpienia Najświętszej Marii Panny i Św. Mikołaja | II/P | 25 | |||
94 | 1895 | Bolków | Kościół pw. św. Jadwigi Ślaskiej | II/P | 21 | |||
95 | 1892 | Bożków | Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła | II/P | 16 | |||
96 | 1890 | Brzeg | Liceum Ogólnokształcące | II/P | 10 | |||
97 | 1890 | Brzeg | Zakład Karny | II/P | 16 | |||
98 | 1890 | Długie, woj. warmińsko-mazurskie | Kościół ewangelicki | II/P | 14 | |||
99 | 1890 | Doboszowice | Kościół pw. św. Mikołaja | II/P | 14 | |||
100 | 1892 | Düsseldorf | Zakład Karny | I/P | 6 | |||
101 | 1891 | Gądkowice | Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego | II/P | 20 | |||
102 | 1890 | Golasowice | Kościół ewangelicko-augsburski | II/P | 14 | 444 | Od 2006 r. w ewangelickim kościele Świętego Krzyża w Słupsku. Pierwotna lokalizacja – kościół ewangelicki w Heinrichsfelde / Grabie (woj. opolskie)[27]. | |
103 | 1890 | Grodziec, gm. Ozimek | Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Wojciecha | II/P | 14 | |||
104 | 1889 | Grzędzin | Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła | II/P | 16 | |||
105 | 1888 | Kamienna Góra | Kościół pw. Świętych Piotra i Pawła | II/P | 21 | |||
106 | 1892 | Karłowice | Kościół poewangelicki | II/P | 15 | |||
107 | 1906 | Katowice | Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego | |||||
108 | 1890 | Kłodzko | Kościół pw. Matki Bożej Różańcowej | II/P | 26 | |||
109 | 1891 | Kujakowice Dolne | Kościół pw. św. Stanisława Biskupa | II/P | 15 | |||
110 | Kębłowo | Kościół pw. św. Bartłomieja | II/P | 16 | 651 | Na kontuarze wyryta data 1928, być może przeniesienia organów. | ||
111 | ? | Łabędy (Gliwice) | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny | II/P | 11 | Instrument sprawny, używany regularnie podczas nabożeństw. | ||
112 | ? | Pławniowice | Kaplica zamkowa | |||||
113 | Przeworno | Kościół pw. NMP Królowej Polski | ll/P | 16 | 201 | Instrument sprawny, używany regularnie | ||
114 | Przeworno | Kościół pw. Trójcy Świętej | ll/P | 305 | Instrument wymaga remontu / niesprawny |
Inne prace
edytujPrzebudowa[potrzebny przypis]:
- Kościół ewangelicki, Berlin-Mitte, 1892/1893
- Kościół ewangelicki, Pokój, woj. opolskie, 1904
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Information.
- ↑ Information.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel. [dostęp 2020-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-20)].
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Information.
- ↑ Informationen.
- ↑ Orgel.
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ Numer opus widnieje na tabliczce emaliowanej na instrumencie.
- ↑ Orgel.
- ↑ Daubitz, Sankt-Georgskirche. [dostęp 2020-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-12)].
- ↑ Orgel Databank.
- ↑ a b Henryk Grzybowski: Historia kościoła i parafii ewangelickiej w Polanicy Zdroju. W: Henryk Grzybowski, Georg Wenzel: Polanica Zdrój wczoraj i dziś. T. 1: Księga pamiątkowa 1347–1946. Nowa Ruda-Polanica Zdrój: Wyd. Maria, Towarzystwo Miłośników Polanicy, 2006, s. 405. ISBN 978-83-88842-95-5. OCLC 836320119.
- ↑ Maciej Sztuba , Słupsk. Kościół ewangelicki św. Krzyża [online], Polskie Wirtualne Centrum Organowe, 27 czerwca 2008 [dostęp 2024-04-16] .
Bibliografia
edytuj- Schlag & Söhne – fabryka organów. um.swidnica.pl.