Wikipedia

Schronisko Żarskie Pierwsze

Schronisko Żarskie Pierwsze zwane też Tunelem – schron jaskiniowy między południowymi krańcami wsi Żary i północnymi wsi Dubie w województwie małopolskim. Znajduje się w Wąwozie Żarskim w obrębie rezerwatu przyrody Dolina Racławki[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W lesie zwanym Lasem Pisarskim na lewych zboczach środkowej części tego wąwozu znajduje się grupa skał, a w niej kilka jaskiń i schronisk: Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe. Nad dnem wąwozu znajduje się Jaskinia bez Nazwy[2].

Schronisko Żarskie Pierwsze
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Wąwóz Żarski

Właściciel

Lasy Państwowe

Długość

11,5 m

Głębokość

5 m

Wysokość otworów

394 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku N, S

Położenie na mapie gminy Krzeszowice
Mapa konturowa gminy Krzeszowice, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Żarskie Pierwsze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Żarskie Pierwsze”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Żarskie Pierwsze”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko Żarskie Pierwsze”
Ziemia50°09′53″N 19°42′12″E/50,164694 19,703222
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Opis schroniska edytuj

Schronisko ma kilka otworów. Duży otwór południowy jest widoczny w skale na wysokości około 5 m nad ziemią, jako pierwszy po lewej stronie grupy skał. Jest trudno dostępny, łatwo natomiast dostać się do jeszcze większego otworu północnego, znajduje się bowiem tuż nad ziemią, na stromym zboczu. Schronisko ma postać tunelu przebijającego skałę. W jego stropie są dwa kominki; pionowy zakończony otworem przebijającym strop i pochyły, również wychodzący na powierzchnię[1].

Schronisko powstało w wyniku zjawisk krasowych w wapieniach skalistych pochodzących z późnej jury (oksford). Jest przewiewne i w całości oświetlone. Ma namulisko gliniasto-próchniczne z kamieniami. Brak nacieków i roślin[1].

Historia odkrycia i eksploatacji edytuj

Miejscowej ludności znane było od dawna. W piśmiennictwie po raz pierwszy wymienia go Z. Ciętak w 1935 r., później Kazimierz Kowalski w 1951, a w 2008 A. Górny i M. Szelerewicz. Zmierzył go i wykonał jego plan A. Polonius w 2017 r.[1]

  •  
    Otwór południowy
  •  
    Otwór północny
  •  
    Widok z otworu południowego
  •  
    Kominek

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Adam Polonius, Schronisko Żarskie I, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-04].
  2. ↑ Jaskinie Jury [online] [dostęp 2019-03-21].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Schronisko_Żarskie_Pierwsze&oldid=69818876”