Scott J. Kelly

Scott Joseph Kelly (ur. 21 lutego 1964 w Orange w stanie New Jersey) – amerykański astronauta, pilot wojskowy, inżynier, komandor United States Navy. Brat bliźniak astronauty – Marka E. Kelly’ego.

Scott Joseph Kelly

Scott Kelly (1999)
Data i miejsce urodzenia	21 lutego 1964 Orange (New Jersey)
Narodowość	amerykańska
Funkcja	pilot wahadłowca, dowódca misji, inżynier pokładowy
Łączny czas misji kosmicznych	520 dni 19 godzin 32 minuty 25 sekund
Misje	STS-103, STS-118, Sojuz TMA-01M (Ekspedycja 25/26), Sojuz TMA-16M (Ekspedycja 43/44/45/46) Sojuz TMA-18M
Stopień wojskowy	komandor United States Navy
Wyuczony zawód	pilot wojskowy
Odznaczenia

Ekspedycja 26 – Scott Kelly podczas świąt Bożego Narodzenia

Wykształcenie i służba wojskowa

• 1982 – ukończył szkołę średnią (Mountain High School) w West Orange w stanie New Jersey.
• 1987 – uzyskał licencjat z zakresu elektrotechniki w Kolegium Morskim Uniwersytetu Stanu Nowy Jork (State University of New York Maritime College). Następnie rozpoczął służbę w Marynarce Wojennej Stanów Zjednoczonych.
• 1989–1992 – po odbyciu szkolenia lotniczego w bazie Beeville w Teksasie, w lipcu 1989 uzyskał status pilota wojskowego lotnictwa morskiego (Naval Aviator). Następnie rozpoczął służbę w 101. eskadrze myśliwców (Fighter Squadron 101), stacjonującej w bazie Oceana w Virginia Beach. Przeszedł tam szkolenie w zakresie pilotażu myśliwca pokładowego F-14 Tomcat. Później otrzymał przydział do 143. eskadry myśliwców (Fighter Squadron 143), zaokrętowanej na lotniskowcu USS „Dwight D. Eisenhower”, operującym wówczas na Atlantyku Północnym, Morzu Śródziemnym, Czerwonym oraz w Zatoce Perskiej.
• 1993–1994 – przeszedł kurs w Szkole Pilotów Doświadczalnych Marynarki Wojennej.
• 1994–1996 – służył w bazie Patuxent River w stanie Maryland. Był pilotem-oblatywaczem w doświadczalnej eskadrze samolotów szturmowych (Strike Aircraft Test Squadron) oraz Centrum Lotniczych Działań Wojennych Marynarki (Naval Air Warfare Center). Latał samolotami: F-14 Tomcat, F/A-18 Hornet i KC-130F Hercules.
• 1996 – na University of Tennessee w Knoxville uzyskał magisterium w dziedzinie inżynierii systemów lotniczych.
• Czerwiec 2012 – zakończył czynną służbę wojskową, przechodząc w stan spoczynku.

Jako pilot wylatał ponad 8000 godzin za sterami przeszło czterdziestu typów samolotów.

Kariera astronauty

• 1 maja 1996 – znalazł się w gronie siedemnastu kandydatów, których przyjęto podczas naboru do 16. grupy astronautów NASA. Został wybrany spośród blisko 2500 ochotników.
• 1998 – zakończył dwuletnie szkolenie podstawowe, uzyskując kwalifikacje pilota wahadłowca. Następnie został skierowany do wydziału systemów i eksploatacji statków kosmicznych (Spacecraft Systems/Operations Branch) w Biurze Astronautów NASA.
• 20–28 grudnia 1999 – uczestniczył w misji STS-103 wahadłowca Discovery, którego był pilotem.
• 2000 – został dyrektorem operacyjnym NASA w rosyjskim Centrum Wyszkolenia Kosmonautów im. J. Gagarina, w którym także sam odbył szkolenie.
• Marzec 2001 – wyznaczono go na dublera inżyniera pokładowego piątej stałej załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
• 2002 – został przeniesiony do Wydziału Stacji Kosmicznej (Space Station Branch). 12 grudnia otrzymał nominację na dowódcę misji STS-118, zaplanowanej na listopad 2003. Po katastrofie wahadłowca Columbia plan lotów został gruntownie zmieniony i wspomnianą misję przeniesiono na termin późniejszy.
• 8–21 sierpnia 2007 – dowodził misją STS-118, realizowaną przez załogę promu Endeavour.
• 7 października 2010 – 16 marca 2011 – uczestniczył w Ekspedycji 25 i 26, pełniąc funkcję inżyniera pokładowego, a następnie dowódcy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Logo rocznej misji Kelly’ego i Kornijenki na ISS

Kelly z prezydentem Obamą (20 stycznia 2015)

• 27 marca 2015 – poleciał statkiem Sojuz TMA-16M na stację ISS razem z Giennadijem Padałką i Michaiłem Kornijenką. Wraz z Kornijenką wszedł tam w skład czterech kolejnych ekspedycji: 43, 44, 45 i 46. Ta 340-dniowa misja byłą najdłuższą do tej pory misją na ISS i miała na celu zbadanie wpływu długotrwałego pobytu w przestrzeni kosmicznej na organizm ludzki (wykorzystano fakt, że Mark i Scott Kelly są bliźniętami jednojajowymi: ten pierwszy był poddawany badaniom na Ziemi jako jednoosobowa grupa kontrolna).
• 16 października 2015 – Kelly rozpoczął swój 383. dzień łącznego przebywania poza Ziemią i został najdłużej przebywającym w przestrzeni kosmicznej amerykańskim astronautą, bijąc rekord należący do Edwarda Fincke (382 dni)
• 2 marca 2016 – powrócił na Ziemię statkiem Sojuz TMA-18M razem z Kornijenką oraz Siergiejem Wołkowem – członkiem Ekspedycji 45 i 46.
• 1 kwietnia 2016 – opuścił korpus astronautów NASA.

Loty kosmiczne

• STS-103 (Discovery F-27)

20 grudnia 1999 wystartował w kosmos na pokładzie promu Discovery w ramach misji STS-103. Podczas lotu pełnił funkcję pilota wahadłowca, którego załogę tworzyli ponadto: Curtis L. Brown (dowódca misji), Steven L. Smith (specjalista misji – MS-1), Jean-François A. Clervoy (MS-2), John M. Grunsfeld (MS-3), C. Michael Foale (MS-4) i Claude Nicollier (MS-5). Była to kolejna wyprawa, której głównym celem była obsługa serwisowa teleskopu Hubble’a. Dwa dni po starcie załoga promu rozpoczęła prace naprawcze. Podczas czterech wyjść w otwartą przestrzeń kosmiczną astronauci wymienili w teleskopie m.in. żyroskopy oraz stary komputer. W tym czasie wahadłowiec osiągnął najwyższą orbitę w historii programu lotów STS, której apogeum wynosiło 609 km. 25 grudnia zakończono czynności serwisowe, a trzy dni później prom z astronautami wylądował na Przylądku Canaveral.

Odznaczenia i nagrody

• Naval Aviator Badge
• Naval Pilot Astronaut Badge
• Defense Superior Service Medal – dwukrotnie
• Legia Zasługi
• Distinguished Flying Cross
• Navy Commendation Medal
• Navy Achievement Medal
• Navy Unit Commendation – dwukrotnie
• National Defense Service Medal
• Southwest Asia Service Medal
• Navy Sea Service Deployment Ribbon
• NASA Distinguished Service Medal
• NASA Outstanding Leadership Medal
• NASA Exceptional Service Medal
• NASA Space Flight Medal – trzykrotnie
• Medal Wyzwolenia Kuwejtu (Arabia Saudyjska)
• Medal Wyzwolenia Kuwejtu (Kuwejt)
• Dyplom FAI im. Korolowa (1999)
• Doktorat honorowy State University of New York (2008)
• Medal „Za zasługi w podboju kosmosu” (2011, Rosja). Medal zwrócił w proteście przeciwko agresji Rosji na Ukrainę w marcu 2022.

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Scott J. Kelly
Nr	Data startu	Data lądowania	Statek kosmiczny	Funkcja	Czas trwania
1	20 grudnia 1999	28 grudnia 1999	STS-103 Discovery F-27	Pilot misji	7 dni 23 godziny 10 minut 47 sekund
2	8 sierpnia 2007	21 sierpnia 2007	STS-118 Endeavour F-20	Dowódca misji	12 dni 17 godzin 55 minut 34 sekundy
3	7 października 2010	16 marca 2011	Sojuz TMA-01M ISS-Ekspedycja 25 ISS-Ekspedycja 26	Inżynier pokładowy Dowódca ISS	159 dni 8 godzin 43 minuty 10 sekund
4	27 marca 2015	2 marca 2016	Sojuz TMA-16M ISS-Ekspedycja 43 ISS-Ekspedycja 44 ISS-Ekspedycja 45 ISS-Ekspedycja 46 Sojuz TMA-18M	Inżynier pokładowy Dowódca ISS	340 dni 8 godzin 42 minuty 54 sekundy
Łączny czas spędzony w kosmosie – 520 dni 19 godzin 32 minuty 25 sekund

Zobacz też

• alfabetyczna lista astronautów
• grupy i oddziały astronautów
• lista najdłuższych łącznych pobytów w kosmosie

Bibliografia

• Astronaut Bio: Scott Kelly [online], NASA, listopad 2012 [dostęp 2022-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-19]  (ang.).
• Astronaut Biography: Scott Kelly [online], spacefacts.de [dostęp 2022-03-10]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Scott Kelly na Twitterze.