Semasaka – w tradycyjnych wierzeniach burundyjskich tytuł jednego ze świętych byków[1][2].

Tytuł ten można przetłumaczyć dosłownie jako ojciec sorgo[3] bądź też pan sorgo. Zwierzę uznawane za semasakę znajdowało się w centrum dworskich praktyk religijnych związanych z bykami. Było też nieodzownym elementem obchodów świąt związanym z okresem zasiewów. Podczas tychże właśnie świąt burundyjski monarcha spożywał specjalnie przygotowaną owsiankę z sorgo wymieszaną z moczem semasaki[4]. Ścisłe związki zwierzęcia z monarchią widoczne były również podczas obrzędów koronacyjnych. Rozpoczynający rządy król dosiadał wówczas semasakę[5].

Należy też rolę tego byka analizować w szerszym kontekście tradycyjnych praktyk religijnych ściśle powiązanych ze zwierzętami. Można tutaj wymienić kult świętych owiec rutenderi oraz mudende, kult świętych kóz rutagari i rusasu czy kult świętego psa kabwy[1].

Ostatni semasaka zdechł w 1935[6], zatem jeszcze podczas belgijskich rządów kolonialnych. Władcą Burundi był wówczas Mwambutsa IV. Podczas krótkiego panowania Ntare V (1966) próbowano wybrać i powołać kolejnego semasakę. Zanim jednak zdołano tego dokonać, monarchia została zniesiona[7].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Ellen K. Eggers: Historical Dictionary of Burundi. Wyd. 3. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2006. ISBN 978-0-8108-5302-7.
  • J.-P. Chrétien. Les années de l'éleusine, du sorgho et du haricot dans l'ancien Burundi Ecologie et idéologie. „African Economic History”. 7, s. 75-92, 1979. ISSN 2163-9108. 
  • Stewart Addington Saint-David: LORD OF THE MIGHT OF RA The Hidden Origins of the Sacred Names of the Kings of Burundi. Editions Elgiad, 2021, s. 1-94.
  • John G. Galaty, Pierre Bonte: Herders, Warriors, And Traders: Pastoralism In Africa. Boulder, Colorado: Westview Press, 1991, s. 1-338. ISBN 0-8133-8067-7.
  • Léonidas Ndoricimpa, Claude Guillet: L'Arbre-mémoire - traditions orales du Burundi. Bujumbura: Centre de civilisation burundaise, 1984, s. 1-249. ISBN 2-86537-098-4.
  • Anne Stanford: Le corps androgyne. L'habitation au Burundi.. Paris: SELAF, 1982, s. 1-138.
  • Rose Brandel: The Music of Central Africa: An Ethnomusicological Study: Former French Equatorial Africa the Former Belgian Congo, Ruanda-Urundi Uganda, Tanganyika. Dordrecht: Springer, 1973, s. 1-272. ISBN 90-247-0634-3.