Seminarium Duchowne w Kownie
Seminarium Duchowne w Kownie (lit. Kauno kunigų seminarija, Žemaičių kunigų seminarija) – seminarium duchowne w Kownie przy ul. A. Jakšto 1. W okresie komunizmu jedno z dwóch, obok ryskiego, katolickie seminarium duchowne funkcjonujące na terenie ZSRR. Jest jednym z trzech seminariów duchownych na Litwie, oprócz Seminarium Duchownego w Wilnie oraz Seminarium Duchownego im. Biskupa Vincentasa Borisevičiusa w Telszach[1].
Data założenia |
1864 |
---|---|
Państwo | |
Adres |
ul. Adomasa Jakštasa 1 |
Rektor |
ks. dr Ramūnas Norkus |
Położenie na mapie Kowna | |
Położenie na mapie Litwy | |
54°53′49″N 23°53′02″E/54,897000 23,884000 | |
Strona internetowa |
Historia
edytujPo stłumieniu powstania styczniowego władze carskie 3 grudnia 1864 r. przeniosły z Worni do Kowna stolicę diecezji żmudzkiej oraz żmudzkie seminarium duchowne. Dawny klasztor bernardynów i kościół św. Jerzego przekazano seminarium duchownemu. Liczba kleryków do 1870 r. była ograniczona: od 1863 do 1870 władze rosyjskie nie zezwalały na przyjmowanie nowych kandydatów, a absolwenci nie mogli uzyskać święceń[2].
Od 1867 r. profesorem uczelni był litewski poeta i językoznawca ks. Antoni Baranowski. Wielu jego uczniów brało czynny udział w nielegalnym kolportażu litewskich książek. Od 1871 r. niektóre przedmioty były nauczane w języku litewskim. Po śmierci biskupa Macieja Wołonczewskiego w seminarium nasiliły się tendencje propolskie.
Wraz z początkiem odrodzenia narodowego na Litwie, Seminarium Duchowne w Kownie stało się jednym z jego ośrodków. W 1884 r. ukazało się tu kilka numerów rękopiśmiennej gazety "Lietuva", w latach 1888–1890 działało tajne Towarzystwo Miłośników Litwy, którego inicjatorem był kleryk Juozas Tumas-Vaižgantas, a także towarzystwo św. Tomasza, koło kleryków. W latach 1892–1894 i 1909-1932 w seminarium wykładał poeta i dramaturg ks. Jan Maculewicz, co przyczyniło się do umocnienia pozycji języka litewskiego w procesie edukacyjnym. W 1909 roku został mianowany rektorem[3]. Od tego momentu nauczanie w seminarium odbywało się wyłącznie w języku litewskim. W 1911 r. studiowało 139 uczniów.
W czasie I wojny światowej budynek seminaryjny został zajęty przez wojska niemieckie i zamieniony na szpital wojskowy. 30 października 1914 r. seminarium zostało przeniesione do dworu w Woszokianach niedaleko Traszkun (jego właściciele zostali później pochowani w pobliżu, w kaplicy Umėnai). Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, w 1918 r. seminarium powróciło do Kowna[2]. W 1922 r. odbyło się 6 kursów: I, II – filozoficzny i III–VI – teologiczny. Od 1922 r., po utworzeniu Wydziału Teologii i Filozofii Uniwersytetu Litewskiego, Seminarium Duchowne zostało połączone z tym wydziałem.
Po utworzeniu Litewskiej Prowincji Kościelnej w 1926 r. w seminarium studiowali duchowni diecezji kowieńskiej, poniewieskiej i koszedarskiej. W 1934 r. wybudowano nowy budynek. W latach 1935–1944 istniało Muzeum Sztuki Sakralnej, biblioteka licząca 90 000 woluminów. 2 lipca 1938 r. papież Pius XI nadał seminarium status międzydiecezjalnego. W latach 1926–1940 do seminarium duchownego uczęszczało 3078 kleryków.
Po zajęciu Litwy przez Związek Radziecki w 1940 r., 12 stycznia 1941 r. budynki seminarium zostały znacjonalizowane. Nauka odbywała się wówczas w kościołach, klasztorach i domach prywatnych. Wraz z zajęciem Litwy przez Niemców, seminarium duchowne funkcjonowało przez cały okres okupacji bez większych zakłóceń, a skonfiskowany majątek został mu zwrócony.
W latach powojennych zamknięto seminaria duchowne w Telszach i Wyłkowyszkach, a seminarium w Kownie pozostało jedynym na Litwie. Władze sowieckie ingerowały w wewnętrzny porządek seminarium, kandydatom na studia stawiano przeszkody, represjonowano część nauczycieli i duchownych. Liczbę kleryków ograniczono do 150, a następnie stale zmniejszano, aż do 25[2]. Bogata biblioteka seminarium została skonfiskowana i zniszczona. Kościoły Trójcy Świętej i św. Jerzego zamieniono na magazyny, zniszczono ich wnętrza. Według raportu przewodniczącego Rady ds. Kultów Religijnych I.W. Poliańskiego 1 czerwca 1947 r. w seminarium było 150 kleryków i 16 wykładowców[4]. W latach 1945–1981 seminarium przygotowało do kapłaństwa 369 księży, rozprawy obroniło 4 doktorów teologii i 21 licencjatów teologii.
W 1988 r. seminarium odzyskało budynek rektoratu i kościół Trójcy Świętej. W 1990 r. Wydział Teologiczny Seminarium Duchownego został połączony z Wydziałem Teologii i Filozofii Uniwersytetu Witolda Wielkiego i nazwany Wydziałem Teologii Katolickiej. Mieszczą się w nim katedry Teologii, Religioznawstwa i Prawa Kościelnego, w których prowadzone są studia magisterskie i doktoranckie.
Budynki seminarium zostały odrestaurowane przed podróżą apostolską papieża Jana Pawła II na Litwę w 1993 r.
W czerwcu 2018 r. wieloletniego rektora ks. Aurelijusa Žukauskasa zastąpił ks. dr Ramūnas Norkus, który wcześniej pełnił funkcję rektora Seminarium Duchownego w Telszach[5].
Wykładowcy
edytujWśród wykładowców uczelni są Jan Maculewicz, Kazimieras Steponas Šaulys, Antanas Baranauskas
Absolwenci
edytujWśród absolwentów uczelni są Juozapas Skvireckas, Kazimieras Steponas Šaulys, Liudas Noreika, Juozas Purickis, Jan Maculewicz, Liudas Adomauskas, Tadeusz Kondrusiewicz, Aleksander Kaszkiewicz.
Linki zewnętrzne
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Litwa. W seminariach duchownych 19 nowych kleryków [online], L24.lt, 4 sierpnia 2017 [dostęp 2020-06-14] (pol.).
- ↑ a b c Seminary of Kaunas [online], www.lcn.lt [dostęp 2024-05-09] .
- ↑ Kauno kunigų seminarija :: Ištakos [online], web.archive.org, 14 września 2019 [dostęp 2024-05-09] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-14] .
- ↑ Ахмадуллин В.А. Деятельность органов государственного управления СССР по недопущению создания легальной системы исламского образования в Закавказье (1944 - 1965 гг.) // Научно-информационный журнал Армия и общество. - 2015. - № 4 (47). - С. 38.
- ↑ Kaune – kunigų rotacija: kas keičiasi? [online], Kauno diena, 21 czerwca 2018 [dostęp 2024-05-06] (lit.).