Wikipedia

Sen papieża Sergiusza i Ekshumacja św. Huberta

dwa obrazy niderlandzkiego malarza Rogiera van der Weydena i jego uczniów

Sen papieża Sergiusza i Ekshumacja św. Huberta – dwa obrazy, pierwotnie należące do niezachowanego cyklu, autorstwa niderlandzkiego malarza Rogiera van der Weydena i jego uczniów z pracowni.

Sen papieża Sergiusza i Ekshumacja św. Huberta należały do większego cyklu obrazów, który do XVII wieku[a] znajdował się w kaplicy św. Huberta w ówczesnej kolegiacie św. Guduli w Brukseli. Cykl zawierał sceny z legendy św. Huberta, czczonego w Liège.

Atrybucja i interpretacja obrazów edytuj

Cykl obrazów został prawdopodobnie zamówiony wspólnie przez spowinowacownych ze sobą mieszczan brukselskich Jana Vrientschapa i Jana Coelsa. Szwagrowie byli również fundatorami kaplicy, w której umieszczono zamówiony u Weydena cykl. Kupiec sukienny Jan Vrientschap osiągnął pozycję kanclerza księcia Burgundii, natomiast mąż jego siostry Cathariny, Jan Coels, pełnił zarówno obowiązki radcy miejskiego, jak i oficjalne urzędy na dworze książęcym[3][4].

Obrazy powstały, jak wskazują badania dendrochronologiczne, po roku 1441. Weyden już od 1435 roku piastował stanowisko miejskiego malarza i to jemu w 1439 roku złożono zamówienie na ozdobienie kaplicy. Jak wykazała analiza stylistyczna, zachowane obrazy zostały wykonane przez co najmniej trzech malarzy. Weyden własnoręcznie wykonał kilka postaci z pierwszego planu i projekt rysunków. Za głównego autora dzieła uważa się Mistrza Ekshumacji św. Huberta, autora m.in. rysunku do tryptyku Ukrzyżowanie ze scenami z legendy św. Eligiusza (Luwr, Cabinet des Dessins) czy obrazu Ukrzyżowanie (Gemäldegalerie) [5]

Opis obrazów edytuj

We Śnie papieża Sergiusza scena rozgrywa się w małej sypialni papieża Sergiusza I. Pogrążonego we śnie św. Sergiusza nawiedza anioł, który informuje go o tragicznej śmierci biskupa Maastricht (Tongeren) św. Lamberta, która nastąpiła w Liège. Anioł, trzymający w dłoniach atrybuty biskupie, czyli mitrę biskupią i pastorał, sugeruje papieżowi wybór św. Huberta na jego następcę. Po prawej stronie, na drugim planie, ukazane zostały poszczególne etapy z życia papieża Sergiusza (spotkanie z poselstwem proszącym o odpust, podróż do stolicy apostolskiej). Na trzecim planie, na schodach katedry św. Piotra, papież Sergiusz został ukazany w ważnej dla brukselskiego cyklu scenie, w której przekazuje św. Hubertowi atrybuty władzy biskupiej[2].

Tłem dla Ekshumacji św. Huberta jest chór kolegiaty i prezbiterium św. Guduli. Na pierwszym planie widać proces wydobywania zwłok świętego z grobowca. Po lewej stronie grobowca klęczy biskup, którego twarz, jak i oblicze papieża Sergiusza, podobna jest do wizerunku jednej z postaci z Tryptyku z Miraflores. Prawdopodobnie te figury, jak i postać młodzieńca (lub grupę trzech młodzieńców) stojącego po prawej stronie sceny ekshumacji, namalował sam Weyden. Inne postaci z tego obrazu, głównie te przedstawiające wizerunki obu fundatorów i członków ich rodzin, wykonane zostały w późniejszym okresie. Obraz był wielokrotnie podrysowywany, a jego układ kompozycyjny jak wykazała reflektografia zmieniany. Inne prace przy obrazach zostały powierzone uczniom z pracowni Weydena. Przyczyną, dla której mistrz zrezygnował z osobistego tworzenia dzieł z cyklu św. Huberta, było otrzymanie w tym samym czasie innego, bardziej lukratywnego i wymagającego od strony artystycznej, zlecenia na wykonanie Tablic Sprawiedliwości Trajana i Herkinbalda[6].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Ołtarz został zniszczony w 1695 roku podczas bombardowania miasta przez wojska Ludwika XIV

Przypisy edytuj

  1. ↑ Rogier van der Weyden and workshop. The Exhumation of Saint Hubert. NG783. The National Gallery, London. The National Gallery. [dostęp 2014-06-02]. (ang.).
  2. ↑ a b The Dream of Pope Sergius (Getty Museum). J. Paul Getty Trust. [dostęp 2014-06-02]. (ang.).
  3. ↑ Albert Châtelet, Rogier van der Weyden. Problèmes de la vie et de l'oeuvre, Strasbourg : Presses universitaires de Strasbourg, 1999, s. 141.
  4. ↑ Rachel Billinge, Lorne Campbell, Jill Dunkerton, Susan Foister, Jo Kirby, Jennie Pilc, Ashok Roy, Marika Spring, Raymond White, The materials and technique of five paintings by Rogier van der Weyden and his Workshop, "National Gallery Technical Bulletin", 1997, 18, s. 71; wersja elektroniczna
  5. ↑ Ziemba Tom II 2008 ↓, s. 249.
  6. ↑ Lorne Campbell, The fifteenth century Netherlandish schools, London: National Gallery, 1998, s. 407-427, za: A. Ziemba, s.810

Bibliografia edytuj

  • Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500. Niderlandzkie malarstwo tablicowe Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sen_papieża_Sergiusza_i_Ekshumacja_św._Huberta&oldid=71636928”