Septa

Septa (l. mn. septy, łac. septum), czyli przegroda – u grzybów jest to poprzeczna ściana dzieląca strzępkę na komórki. Strzępki z przegrodami nazywane są strzępkami septowanymi, strzępki bez przegród to strzępki nieseptowane. Przegrody występują również w niektórych zarodnikach.

Schemat strzępki z septami

Schemat budowy doliporu: 1 – parentosom, 2 – otwór przegrody, 3 – ściana komórkowa, 4,5 – cytoplazma sąsiednich komórek

Ze względu na budowę dzieli się septy na:

• septy proste. Posiadają w środku jeden otwór o średnicy 0,05–0,5 μm. Przez otwór ten mogą przedostawać się między sąsiednimi komórkami organella komórkowe, łącznie z jądrem. Tego typu septy są charakterystyczne dla workowców.
• septy złożone. Mają kanał o średnicy 50–150 nm, otoczony sferycznie błoniastą i porowatą struktura zwaną doliporem. Są charakterystyczne głównie dla podstawczaków.

Septy wzmacniają i stabilizują konstrukcję strzępek. Ważnym zadaniem, jakie spełniają, jest zamknięcie odcinka plechy w przypadku uszkodzenia niektórych komórek, lub w przypadku stresu biotycznego lub abiotycznego. Eliminacja części komórek pozostaje bez większego wpływu na pozostałą część grzybni. Stwierdzono, że grzyby posiadające w strzępkach septy są bardziej odporne na brak wody (stres wodny), niż grzyby o strzępkach nieseptowanych. W zamknięciu otworów przegrody biorą udział ciałka Woronina. Ich średnica jest większa od średnicy porów w przegrodzie.

Septy występują u przedstawicieli workowców (Ascomycota) i podstawczaków (Basidiomycota). U innych grup grzybów septy nie występują, między fragmentami strzępek tworzą się natomiast pełne przegrody, które odcinają zamierający fragment, lub służą do rozmnażania.

Przegrody występują również w zarodnikach. Wyróżnia się ich tutaj dwa rodzaje:

• przegrody właściwe, czyli eusepty. Zbudowane są podobnie jak przegrody w strzępkach z obydwu warstw ściany zarodnika,
• pseudosepty, czyli distosepty. Zbudowane są tylko z wewnętrznej warstwy ściany.