Sepulkowate
Sepulkowate (Sepulcidae) – rodzina wymarłych, mezozoicznych owadów z rzędu błonkoskrzydłych. W zapisie kopalnym występują od jury wczesnej do kredy późnej i należą do największych grup mezozoicznych rośliniarek. Ich skamieniałości znajdywane są na terenie Hiszpanii, Niemiec, Anglii, azjatyckiej części Rosji, Kazachstanu, Kirgistanu, Mongolii, Chin, Indii i Brazylii[1]. Rodzinę tą wraz z jej rodzajem typowym wprowadził w 1968 roku radziecki paleoentomolog Aleksandr Rasnicyn, pracujący w jednym laboratorium z pisarzem Kiriłłem Jeśkowem. Nazwa pochodzi od sepulek, występujących w twórczości Stanisława Lema m.in. w opowiadaniu Podróż czternasta w zbiorze Dzienniki gwiazdowe[2][3].
| Sepulcidae | |
| Rasnicyn, 1968 | |
| Okres istnienia: jura wczesna–kreda późna | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
sepulkowate |
Do 2017 roku opisano 55 gatunków sepulkowatych, zgrupowanych w 17 rodzajach i 5 podrodzinach[1]:
- podrodzina: Sepulcinae Rasnitsyn, 1968
- podrodzina: Parapamphiliinae Rasnitsyn, 1968
- Micramphilius Rasnitsyn, 1993
- Pamparaphilius Rasnitsyn, 1993
- Parabakharius Rasnitsyn, 1993
- Parapamphilius Rasnitsyn, 1968
- Shurabisca Rasnitsyn, 1968
- Sogutia Rasnitsyn, 1977
- podrodzina: Xyelulinae Rasnitsyn, 1993
- Neoxyelula Rasnitsyn, 1993
- Onokhoius Rasnitsyn, 1990
- Xyelula Rasnitsyn, 1969
- podrodzina: Trematothoracinae Rasnitsyn, 1988
- Prosyntexis Sharkey, 1990
- Thoracotrema Rasnitsyn, 1988
- Trematothorax Rasnitsyn, 1988
- podrodzina: Ghilarellinae Rasnitsyn, 1988
- Ghilarella Rasnitsyn, 1988
- Meiaghilarella Rasnitsyn et Martinez-Delclos, 2000
- podrodzina: incertae sedis
- Xaxexis Pagliano et Scaramozzino, 1990
Przypisy edytuj
- ↑ a b D.S. Kopylov, A.P. Rasnitsyn. New sepulcids (Hymenoptera: Sepulcidae) from the Lower Cretaceous of Asia: II. Ghilarellinae and Trematothoracinae. „Paleontological Journal”. 51 (3), s. 291–303, 2017. ISSN 0031-0301.
- ↑ Каракоз Роман. Где живут сепульки: [О двух видах палеонтологических перепончатокрылых — Sepulka mirabilis и Sepulenia syricta] // Новая интересная газета (Киев). — 2004. — № 1. — С. 5. — (Блок Z: Просто фантастика). Аннотация (ros.)
- ↑ Rasnitsyn A.P. Sepulcidae and origin of Cephidae (Hymenoptera: Cephoidea). In: Tobias V.I. (ed.). Taxonomy of insects and mites. Trans. All-Union Entomol. Soc. Nauka Press, Moscow. 1988. 70: 480-497 (ros.)