Seweryn Pollak

Seweryn Pollak
	; Seweryn Pollak (ok. 1950–1954)
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1907 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	23 grudnia 1987 ; Sopot
Narodowość	polsko-żydowska
Alma Mater	Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Dziedzina sztuki	literatura
	Odznaczenia
	;
	Nagrody
	1966; Nagroda Polskiego PEN Clubu za przekład z literatury obcej na język polski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Seweryn Pollak (ur. 10 stycznia 1907 w Warszawie, zm. 23 grudnia 1987 w Sopocie) – polski filolog polski, poeta, eseista i tłumacz, laureat Nagrody Polskiego PEN Clubu (1966) za przekłady poezji rosyjskiej na język polski.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Grzegorza (zm. 1943), artysty malarza, i Marii z Sobolów^[1]. Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie. W 1934 złożył egzaminy dyplomowe na polonistyce Uniwersytetu Warszawskiego. W latach gimnazjalnych i akademickich działał w Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej, a następnie w Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie”. Wiersze pisał od 1930, debiutując w 1936 tomem przekładów Z nowej poezji rosyjskiej. W tym samym roku objął kierownictwo działu kulturalnego w redakcji „Dziennika Popularnego”.

Podczas okupacji niemieckiej uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym Warszawy. Publikował pod pseudonimem „Andrzej Poleski”. Wiersze drukował na łamach „Poradnika Oświatowego”. Walczył w powstaniu warszawskim na Mokotowie (tym wydarzeniom poświęcił wiersz Mokotów publikowany w prasie powstańczej 24 września 1944). Jako tłumacz specjalizował się w literaturze rosyjskiej (Puszkin, Majakowski, Gorki, Babel, M. Sałtykow-Szczedrin).

Po wojnie zamieszkał w Łodzi. Początkowo pracował w dziale kulturalnym „Głosu Robotniczego”. Później został kierownikiem działu przekładów w Wydawnictwie „Czytelnik” i członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Kuźnica”. W latach 1950–1952 wchodził w skład zespołu redakcyjnego „Kultury”, w 1957 objął stanowisko redaktora naczelnego czasopisma „Opinie”.

W 1955 roku otrzymał wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za przekłady z poezji rosyjskiej klasycznej i współczesnej^[2]. Za całokształt twórczości przekładowej wyróżniono go Nagrodą Państwową III stopnia.

W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej^[3]. W 1978 był jednym z członków założycieli Towarzystwa Kursów Naukowych i należał do jego rady programowej.

Dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była poetka Wanda Grodzieńska, a córką Joanna Pollakówna. Drugą żoną została pisarka Eugenia Siemaszkiewicz.

Zmarł w Sopocie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 96-6-13)^[4].

Poezja

Godzina życia (1946)
Oka sieci (1960)
Przenikanie (1965)
Próba oddalenia (2008)

Krytyka literacka

Wyprawy za trzy morza (1962)
Srebrny wiek i później (1971)
Niepokoje poetów (1972)

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)^[5]
Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)^[6]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[7]

Przypisy

↑ Agata Szulc-Woźniak. Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka. „Narracje o Zagładzie”. 5, s. 205, 2019. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISSN 2451-2133.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].
↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
↑ Cmentarz Stare Powązki: SEWERYN POLLAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24] .
↑ Dziennik Polski, rok XXX, nr 175 (9456), s. 2.
↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Literatura

Leszek Engelking, Seweryn Pollak 1907–1987, „Literatura na Świecie” 1988, nr 3, s. 359–361.
Adam Pomorski, Sewerynie Pollaku (1906–1988) w dziesiątą rocznicę śmierci, „Zeszyty Literackie” 1998, nr 64, s.140–148.
Zbigniew Dmitroca, O Sewerynie Pollaku i jego kręgu, „Kresy” 2008, nr 1–2, s. 182–186.
Monika Bednarczyk, Antropologiczne ścieżki Seweryna Pollaka, „Teologia Młodych” 2012, nr 1, s. 85–95.
Agata Szulc-Woźniak, Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka, „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5, s. 199–217.

[1] Agata Szulc-Woźniak. Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka. „Narracje o Zagładzie”. 5, s. 205, 2019. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISSN 2451-2133.

[2] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].

[3] Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.

[4] Cmentarz Stare Powązki: SEWERYN POLLAK, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24] .

[5] Dziennik Polski, rok XXX, nr 175 (9456), s. 2.

[6] M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[7] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]